کشور چین – شهرهای اسفنجی (Sponge Cities)
توضیحات: شهر اسفنجی (Sponge City) مفهومی نوآورانه در طراحی شهری است که هدف آن مدیریت هوشمندانه آب باران در زیرساخت‌های شهری و افزایش جذب و ذخیره آن است.
عملکرد:
شهر مانند یک اسفنج عمل می‌کند؛ به جای تخلیه سریع آب باران به فاضلاب، آن را جذب، تصفیه، ذخیره و مجدداً استفاده می‌کند.
ایدئولوژی اصلی:
الهام گرفته از طبیعت. جنگل‌ها، زمین‌های پوشیده از گیاه، و خاک طبیعی توانایی جذب، نگهداری و بازگرداندن آب به چرخه محیطی را دارند. در مقابل، شهرهای سنتی با آسفالت، بتن و زهکشی سریع، این توانایی را ندارند.
اهداف کلیدی شهر اسفنجی:
- کاهش سیلاب‌های شهری
- افزایش نفوذ آب باران به خاک و سفره‌های زیرزمینی
- بهبود کیفیت آب
- صرفه‌جویی در منابع آب
- مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی
- افزایش فضای سبز و زیست‌پذیری شهری
هدف:
مناطق شهری باید حداقل ۸۰٪ قابلیت جذب و نگهداری از آب باران را داشته باشند.
روش‌ها و فناوری‌ها:
- سطوح نفوذپذیر (Permeable Surfaces): پارکینگ‌ها، پیاده‌روها، خیابان‌ها با سنگفرش نفوذپذیر که به جای جاری شدن، آب به خاک نفوذ کند.
- بام و دیوار سبز (Green Roofs & Walls): گیاه‌کاری روی سقف برای جذب آب باران و کاهش تبخیر.
- پارک‌های بارانی (Rain Gardens): فضاهای سبز برای جمع‌آوری و تصفیه آب باران و بازگرداندن آن به خاک.
- تالاب مصنوعی (Constructed Wetlands): تصفیه طبیعی آب‌های سطحی با استفاده از گیاهان آب‌دوست.
- مخازن زیرزمینی ذخیره آب باران (Underground Reservoirs): ذخیره‌سازی آب برای مصارف غیرآشامیدنی مانند آبیاری و شستشو.
- کانال‌های روباز طبیعی‌شده (Bioswales): کانال‌هایی پوشیده از گیاه که آب باران به جای فاضلاب به آن‌ها وارد می‌شود.
دستاوردهای کلیدی:
- کاهش تا ۸۰٪ در میزان سیل‌های ناگهانی در برخی مناطق مانند شنژن.
- بهبود محسوس کیفیت آب رودخانه‌ها.
- افزایش رضایت شهروندان و زیبایی شهری که به جذب گردشگر منجر شده است.
مزایا:
- کاهش سیلاب با جذب آب توسط طبیعت به جای تخلیه سریع.
- صرفه‌جویی در آب از طریق ذخیره و استفاده مجدد از آب باران.
- افزایش فضای سبز از جمله پارک بارانی، بام سبز و زیستگاه پرندگان.
- کاهش اثر جزیره گرمایی با پوشش گیاهی.
- صرفه‌جویی اقتصادی با کاهش هزینه زیرساخت‌های سیلاب و فاضلاب.
