نمایش ۱۰۱ – ۱۲۵ از ۲۳۰

صنعت و خدمات

سایه‌بان کولر آبی و گازی با مکانیزم لولایی با سایه دهی ۱۰۰درصد (نوآوری در کاهش تبخیر و مصرف انرژی با رویکرد افزایش بهره‌وری سیستم‌های سرمایشی)

شرکت تعاونی دانش‌بنیان نوآوران بهینه‌کار یزد از سال ۱۳۸۵ با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی، حفظ بهداشت و محیط‌ زیست فعالیت خود را آغاز کرده و از سال ۱۳۹۰ با راه‌اندازی واحد تولید، اختراعات خود را به محصولات کاربردی تبدیل نموده است.
بررسی‌های میدانی در شهرهای مختلف ایران به‌ویژه مناطق گرمسیر ، نشان داد که کولرهای آبی در معرض تابش مستقیم آفتاب، با افزایش شدید تبخیر، مصرف بی‌رویه آب و برق، و کاهش راندمان سرمایشی مواجه‌اند. همچنین، قرارگیری طولانی کولر در معرض نور خورشید، موجب کاهش عمر پوشال، رسوب‌گذاری و استهلاک شدید قطعات می‌شود. این موضوع در خصوص کولرهای گازی نیز با افزایش گرمای بدنه ناشی از تابش خورشید و کاهش راندمان کمپرسور صدق می‌کند. که با محاسبه ی هدر رفت آب و برق در سطح کلان کشور، به اعدادی حیرت آور و تاسف بار می رسیم.
برای پاسخ به این نیاز گسترده، شرکت بهینه‌کار اقدام به طراحی و تولید سایه‌بان متحرک کولر نمود؛ محصولی با اسکلت فلزی مقاوم، طراحی لولایی، و پوشش شید گلخانه‌ای با قابلیت تهویه و دوام بالا قابل رقابت با انواع موجود در بازار.

اجرای پایلوت این محصول در منازل، ادارات، کارگاه‌ها و فضاهای عمومی نشان داد که استفاده از این سایه‌بان می‌تواند تبخیر آب را تا ۸۰٪، مصرف برق را تا ۵۰٪، و استهلاک کولر را به‌طور محسوسی کاهش دهد. قابلیت نصب آسان بدون آسیب به کولر، مقاومت در برابر شرایط جوی و امکان تنظیم برای انواع کولرهای پوشالی و سلولزی، این محصول را به راهکاری عملی، اقتصادی و محیط‌زیستی برای شرایط اقلیمی ایران تبدیل کرده است.

سایه‌بان متحرک کولر بهینه‌کار یزد، راهکاری نوآورانه برای کاهش مصرف آب و برق، افزایش راندمان سرمایشی و محافظت از کولرهای آبی و گازی در برابر شرایط اقلیمی سخت است. این محصول با بهره‌گیری از اسکلت فلزی مقاوم و پوشش شید گلخانه‌ای با تهویه استاندارد، جلوی تابش مستقیم آفتاب را گرفته و عملکرد کولر را به شکل چشمگیری بهینه می‌کند.
طراحی این سایه‌بان به‌گونه‌ای است که با ایجاد فاصله استاندارد بین کولر و پوشش علاوه بر کاهش مصرف آب و برق از ورود گرد و غبار نیز جلوگیری کرده و کیفیت هوای خروجی را ارتقاء می‌بخشد.
قابلیت لولایی برای دسترسی سریع به کولر، نصب آسان بدون نیاز به سوراخ‌کاری، و قابلیت تنظیم ابعاد برای انواع کولرهای پوشالی و سلولزی، این محصول را به گزینه‌ای کارآمد برای محیط‌های مسکونی، عمومی و صنعتی تبدیل کرده است.
سایه‌بان متحرک کولر، با تأکید بر صرفه‌جویی منابع، نگهداری آسان، و سازگاری با شرایط آب‌وهوایی ایران، نمونه‌ای موفق از محصولی اقتصادی، زیست‌محیطی و فنی‌محور به شمار می‌رود.

در طراحی سایه‌بان متحرک کولر بهینه کار یزد، مجموعه‌ای از راهکارهای مهندسی‌شده به‌کار رفته که نقش مؤثری در کاهش مصرف آب و برق کولرهای آبی و گازی ایفا می‌کنند:
۱. پوشش شید۸۰% گلخانه‌ای مقاوم در برابر تابش مستقیم:
این متریال با عبوردهی کنترل‌شده نور و ایجاد سایه مؤثر، مانع از گرم‌شدن بدنه کولر و تبخیر بی‌رویه آب می‌شود؛ کاهش تبخیر = کاهش نیاز به آبگیری مکرر کولر

۲. ایجاد فاصله استاندارد ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری از بدنه کولر:
این فاصله به تهویه بهتر و جلوگیری از خفگی کولر کمک می‌کند که در نتیجه باعث کارکرد استاندارد موتور و کاهش مصرف برق منجر می‌شود.

۳. پوشش کامل کولر، کانال و برزنت:
با جلوگیری از گرم شدن اجزای جانبی کولر، عملکرد کلی سیستم سرمایشی بهینه شده و راندمان افزایش می‌یابد.

۴. طراحی اسکلت مقاوم و پایدار در برابر شرایط جوی:
پایداری سازه در برابر باد و آفتاب، باعث دوام بیشتر و عملکرد مستمر در کاهش اتلاف منابع می‌شود.

سایه‌بان متحرک کولر به ‌صورت مستقیم در حوزه‌ی استفاده یا بازچرخانی آب خاکستری قرار نمی‌گیرد، زیرا این محصول نه با جمع‌آوری آب مصرف‌شده سروکار دارد و نه با بازچرخانی آن.
با این حال، با جلوگیری از تبخیر بی‌رویه آب در کولرهای آبی، نقش مهمی در کاهش اتلاف منابع آبی در مبدا ایفا کرده و از فشار مضاعف بر منابع آب جلوگیری می‌کند. این ویژگی، این طرح را در راستای مصرف مسئولانه و پایدار آب قابل توجه می‌سازد.

پساب ندارد

۱. کاهش تبخیر آب تا ۸۰ درصد:
با محافظت از کولر در برابر تابش مستقیم خورشید، تبخیر آب مخزن کاهش می‌یابد و مصرف آب در کولرهای آبی به‌شکل مؤثری کم می‌شود؛ این موضوع به‌ویژه در مناطق کم‌آب، اهمیت زیست‌محیطی بالایی دارد.

۲. کاهش مصرف برق تا ۵۰ درصد:
با کاهش بار حرارتی بر کولر و افزایش راندمان خنک‌کنندگی، مصرف برق به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۷۱۳۱۳۰۳۷۰۵

۱۳۲

شرب و بهداشت

نقاشی با موضوع حفظ منابع طبیعی

با سلام و وقت بخیر
نقاشی با عنوان حفظ منابع طبیعی از جمله آب که کنترل و بقای آن به دست بشر است پرداخته ام

سپاس آب
حفظ منابع طبیعی همچون آب

حفظ منابع.مصرف بهینه.نگهداشت و بقایا برای نسل های بعد

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۵۸۳۸۶۷۱۵۷۴

۱۳۳

شرب و بهداشت

بهره وری در عملکرد – افزایش سطح درآمد

با سلام – با توجه به اینکه کسب درآمد از طریق اخذ آب بهاء یکی از مهمترین اهداف شرکتهای آب و فاضلاب میباشد، ایجاد انگیزه در پرسنل جهت بهبود عملکرد آنها میتواند بعنوان قسمتی از پروژه کسب درآمد همراه با افزایش سطح عملکرد آنها باشد.

ترغیب کارکنان با پرداخت های تشویقی، ابزاری قدرتمند برای افزایش انگیزه، مشارکت، و بهره‌وری برای یک سازمان است. این پرداخت‌ها، چه به صورت پاداش‌های نقدی، افزایش حقوق، یا سایر مزایای مالی، می‌توانند به کارکنان انگیزه بدهند تا عملکرد خود را بهبود بخشند و به اهداف سازمان کمک کنند.به همین دلیل تفویض اختیار و تمرکز زدایی از ستاد شرکت های آب و فاضلاب در مرکز استانها میتواند یکی از مهمترین عوامل ایجاد انگیزه در کارکنان باشد که این امر میتواند از طریق خودگردان بودن امور شهرستانها جهت کسب درآمد بیشتر از طریق پرداخت تشویقی به کارکنان همان منطقه صورت پذیرد که نهایتا همراه با مدیریت زمان ، کاهش هزینه ها و بهبود فرایند انجام کار و تسهیل در ارائه خدمات و رضایتمندی بیشتر و کسب درآمد بیشتر برای سازمان خواهد بود.

۳۷۵۲۵۴۸۰۰۸

۱۳۴

شرب و بهداشت

ذخیره آب

باسلام
پیشنهاد می‌شود در هر شهرومخصوصا روستاها در زیر هر ناودان چاهی حفر شود برای ذخیره آب باران
موقع بارش برف و باران
آبی که در سطح زمین جاری می‌شود در چاه ذخیره شود
این روش باعث تقویت سفره های زیر زمینی می‌شود
باید برای این کار از طرف دولت پشتیبانی مالی صورت بگیرد

حفر چاه در زیر ناودان برای دخیره آب و تقویت سفره های زیر زمینی

۳۱۲۰۲۳۹۶۶۸

۱۳۵

شرب و بهداشت

پساب تصفیه آب

در ابتدا پساب دستگاه تصفیه آب توسط نصاب به خروجی سیفون ظرفشویی متصل شده بود که ما آن را جدا کرده و جهت آبیاری گیاهان خود اقدام کرده مورد دیگر با ایجاد حوضچه در قیمت پایین ناودان در حیاط اقدام به جمع آوری آب باران برای گیاهان کرده همین دو کار ساده سبب صرفه جویی در مصرف آب شده

امروزه دستگاه های تصفیه آب در خانه اکثر افراد وجود دارد و پساب دستگاه تصفیه مستقیما وارد فاضلاب می گردد حال می توان با جدا کردن خروجی پساب از سیفون ظرفشویی و انتقال آن به مخزن از این آب جهت آبیاری گیاهان اقدام نمود
مورد دوم جمع آوری آب باران جهت آبیاری گل و گیاه

۸۴۰۴۰۷۱۳۹۸

۱۳۶

شرب و بهداشت

پیش بینی مصرف آب مشترکین با استفاده از الکوریتم های ماشین (هوش مصنوعی)

با سلام و احترام،
اینجانب از کارکنان رسمی شرکت آب و فاضلاب استان قم می‌باشم که با بیش از ۲۳ سال سابقه خدمت، هم‌اکنون در سمت رئیس گروه تحقیقات در این شرکت مشغول به فعالیت هستم.

با سلام و احترام،
اینجانب در پایان سال ۱۴۰۳ از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «پیش‌بینی مصرف آب مشترکین با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین (هوش مصنوعی)» دفاع نمودم. در این پژوهش، با بهره‌گیری از داده‌های مربوط به بخشی از شهر قم و به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی، موفق به طراحی و پیاده‌سازی برنامه‌ای شدم که قادر است مصرف دوره‌ی بعدی هر مشترک را به‌صورت مجزا پیش‌بینی کند.

از جمله کاربردهای این سیستم، ارسال پیام هشدار به مشترکین پرمصرف از طریق سامانه شرکت است؛ به‌گونه‌ای که در صورت مصرف بیش از حد آب، اخطاری برای مشترک ارسال شده و در صورت نیاز، اقدامات مقتضی از قبیل کاهش فشار آب، صدور اخطاریه قطع یا حتی قطع موقت انشعاب مشترک پر مصرف قابل اجرا خواهد بود.

این سامانه همچنین می‌تواند برای پیش‌بینی مصرف در مواردی که امکان قرائت کنتور (مانند منازل دارای کنتورهای دربسته ویا وجود مانع ) وجود ندارد، مورد استفاده قرار گرفته و بر اساس برآورد انجام‌شده، قبض علی‌الحساب صادر گردد.

از دیگر مزایای مهم این سامانه، کاهش نیاز به قرائت حضوری کنتورها در تمامی دوره‌هاست. به این ترتیب، تنها در یک یا دو نوبت در سال قرائت واقعی انجام شده و در سایر دوره‌ها از پیش‌بینی‌های مدل برای صدور قبوض استفاده می‌شود.

همچنین این مدل می‌تواند در برآورد نیاز آبی شهر برای سال‌های آینده، بر اساس روند مصرف مشترکین، نقش مؤثری ایفا کند و به عنوان ابزاری کارآمد در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار گیرد.

با ارسال پیام به مشترکین پر مصرف
۱- مصرف خود را کنترل می کنند و یا راهی برای کاهش آن می یابند ()
۲-مشترکین پر مصرف شناسایی می شوند و برای آنها تمهیدات لازم اندیشیده می شود منجمله (ارسال پیام اخطار قطع انشعاب)
۳-پیش بینی مصرف مشترکین برای دوره ی آینده و تلاش برای رفع نیاز آبی مشترکین
۴- پیش بینی مصرف مشترکین و عدم نیاز به قرائت کنتورها (قرائت کنتورها دارای خطای انسانی است ، دارای خطر سواستفاده از نام شرکت و سرقت از منازل مشترکین است ،ارسال قبض اشتباه قرائت رقم کنتور است )

کنترل و کاهش مصرف آب: مشترکین پس از دریافت پیام هشدار، نسبت به میزان مصرف خود آگاه شده و در بسیاری از موارد، اقدام به کنترل و مدیریت آن می‌نمایند یا راهکارهایی برای کاهش مصرف می‌یابند.

شناسایی مشترکین پرمصرف و اعمال تمهیدات لازم: با شناسایی دقیق مشترکین پرمصرف، امکان اتخاذ تدابیر لازم از سوی شرکت فراهم می‌گردد؛ از جمله ارسال اخطاریه، اعلام هشدار قطع یا محدودسازی انشعاب، و پیگیری‌های بعدی جهت مدیریت بهینه مصرف.

پیش‌بینی مصرف دوره‌ آتی و برنامه‌ریزی جهت تأمین آب مورد نیاز: پیش‌بینی دقیق مصرف آینده مشترکین به شرکت این امکان را می‌دهد که برای تأمین آب مورد نیاز در دوره‌های آتی، برنامه‌ریزی مؤثرتری انجام دهد.

کاهش یا حذف نیاز به قرائت حضوری کنتورها: با استفاده از الگوریتم‌های پیش‌بینی مصرف، می‌توان در بسیاری از دوره‌ها از قرائت حضوری کنتورها صرف‌نظر کرد. این امر مزایای زیر را به همراه دارد:

حذف خطای انسانی در ثبت رقم کنتور

کاهش خطر سوءاستفاده از نام شرکت توسط افراد سودجو و جلوگیری از وقوع سرقت از منازل مشترکین

کاهش احتمال صدور قبوض اشتباه ناشی از قرائت نادرست

در این طرح، به جای اعمال محدودیت مستقیم یا جریمه، از روش‌های هوشمند و مبتنی بر داده برای مدیریت مصرف آب استفاده می‌شود. با تحلیل الگوهای مصرف هر مشترک و ارسال پیام‌های هشدار به مشترکین پرمصرف، آگاهی‌بخشی و اصلاح الگوی مصرف به‌صورت تدریجی و غیرتحمیلی انجام می‌شود.

این رویکرد باعث می‌شود که مشترکین بدون آن‌که احساس کاهش کیفیت خدمات یا محدودیت در استفاده از آب داشته باشند، به سمت مصرف بهینه هدایت شوند. همچنین، ارائه بازخورد شخصی‌سازی‌شده به هر مشترک، انگیزه لازم برای مدیریت مصرف را بدون ایجاد نارضایتی فراهم می‌سازد.

به این ترتیب، کاهش مصرف آب نه از طریق تحمیل، بلکه با مشارکت آگاهانه و رضایت‌مندانه مصرف‌کننده حاصل می‌شود و سطح مطلوبیت و رفاه خانوار نیز حفظ می‌گردد

بله، این طرح قابلیت اجرا در سایر شهرها را نیز دارد. تنها پیش‌نیاز لازم، دسترسی به داده‌های مصرف مشترکین در سال‌های گذشته است. با فراهم بودن این داده‌ها، می‌توان مدل‌های هوش مصنوعی را برای هر منطقه به‌صورت اختصاصی آموزش داده و پیش‌بینی دقیق مصرف آب را برای آن شهر نیز انجام داد.

با اجرای این طرح و اطلاع‌رسانی به‌موقع به مشترکین پرمصرف، امکان کنترل و کاهش مصرف آب برای آن‌ها فراهم می‌شود. در نتیجه، با رعایت الگوی مصرف بهینه، هزینه‌های آب‌بهای خانوار کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، کاهش مصرف بی‌رویه موجب می‌شود شرکت بتواند منابع آبی منطقه را بهتر مدیریت کرده و نیاز سایر مشترکین را نیز تأمین نماید.

این طرح با بهره‌گیری از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، رویکردی نوآورانه در مدیریت مصرف آب مشترکین ارائه می‌دهد. به‌جای تکیه بر روش‌های سنتی قرائت کنتور، از مدل‌های پیش‌بینی برای تخمین دقیق مصرف آینده مشترکین استفاده می‌شود.

این رویکرد دارای چند بُعد نوآورانه است:

استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل الگوهای مصرف: این روش به‌صورت پویا و هوشمند، الگوهای رفتاری مصرف را شناسایی کرده و براساس آن پیش‌بینی دقیق‌تری ارائه می‌دهد.

کاهش نیاز به نیروی انسانی و حذف خطاهای انسانی: با جایگزینی روش‌های خودکار پیش‌بینی به جای قرائت دستی کنتورها، دقت و کارایی افزایش می‌یابد.

کاربردهای هوشمند در هشداردهی و مدیریت بحران: ارسال پیام‌های هوشمند به مشترکین پرمصرف، پیش‌بینی نیاز آبی آینده، و کمک به تصمیم‌گیری سریع در شرایط بحرانی از دیگر ابعاد خلاقانه این طرح است

این طرح با هدف بهینه‌سازی مصرف آب، نقش مستقیم و مؤثری در حفاظت از منابع طبیعی و رعایت ملاحظات زیست‌محیطی ایفا می‌کند. کاهش مصرف بی‌رویه آب توسط مشترکین، به‌ویژه در شرایط کم‌آبی و خشکسالی، منجر به حفظ منابع آب زیرزمینی، کاهش فشار بر منابع آبی سطحی و جلوگیری از بحران‌های محیط‌زیستی می‌شود.

همچنین با حذف یا کاهش دفعات قرائت حضوری کنتورها، میزان تردد خودروها و پرسنل در سطح شهر کاهش یافته و این امر موجب کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد شد.

علاوه بر این، با پیش‌بینی دقیق نیاز آبی سال‌های آینده، از حفر چاه‌های غیرضروری جلوگیری می‌شود که این امر نقش مهمی در حفظ منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از تخریب‌های زیست‌محیطی دارد.

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۲۹۴۸۷۴۴۶۸۷

۱۳۷

شرب و بهداشت

تهیه کلیپ و انتشار در فضای مجازی

“سلام دوستان! من مهدی بابایی هستم پدر هدیه و امروز می‌خوام تجربه‌ای که در رابطه با تهیه کلیپ‌های آموزشی درباره آب شرب داشتم رو با شما به اشتراک بذارم. چند وقت پیش با همکارانم تصمیم گرفتیم که کلیپ‌های کوتاه و تاثیرگذاری درباره مصرف بهینه آب شرب تولید کنیم. این کلیپ‌ها رو در مدارس استان پخش کردیم و خوشبختانه بازخورد بسیار خوبی دریافت کردیم. این تجربه به من نشون داد که چقدر تاثیرگذاری و آگاهی‌رسانی در زمینه مدیریت مصرف آب می‌تونه مؤثر باشه. امیدوارم این تجربیات به شما هم کمک کنه که بتونید پیام‌های مهم رو به شیوه‌ای جذاب و تاثیرگذار منتقل کنید.

“سلام دوستان! من مهدی بابایی هستم پدر هدیه و امروز می‌خوام تجربه‌ای که در رابطه با تهیه کلیپ‌های آموزشی درباره آب شرب داشتم رو با شما به اشتراک بذارم. چند وقت پیش با همکارانم تصمیم گرفتیم که کلیپ‌های کوتاه و تاثیرگذاری درباره مصرف بهینه آب شرب تولید کنیم. این کلیپ‌ها رو در مدارس استان پخش کردیم و خوشبختانه بازخورد بسیار خوبی دریافت کردیم. این تجربه به من نشون داد که چقدر تاثیرگذاری و آگاهی‌رسانی در زمینه مدیریت مصرف آب می‌تونه مؤثر باشه. امیدوارم این تجربیات به شما هم کمک کنه که بتونید پیام‌های مهم رو به شیوه‌ای جذاب و تاثیرگذار منتقل کنید.

با استفاده از کلیپ و نمونه های مشابه و همچنین حضور در مدارس بعنوان یک فعال اجتماعی خیلی از مدارس تشویق به نصب ادوات کاهنده در مدارس شدند

براساس گزارش دریافتی واحد مشترکین میزان مصرف آب شرب مدارس حضور یافته به نسبت مشابه سال قبل بین سه تا پنج درصد کاهش داشته است

درصورت تهیه و بازنشر می تواند هم برای عموم استفاده شود و هم دیگران ازش استفاده کنندبعنوان یک عامل انگیزشی

کاهش مصرف آب تاثیر مناسبی در هزینه های مالی خانوار دارد

استفاده از هوش مصنوعی

۳۲۶۷۷۶۷۵۵۹

۱۳۸

شرب و بهداشت

حفر چاه آب شرب و تجهیز آن

حفر چاه آب شرب و تجهیز چاه و لوله گذاری تا مخزن و استفاده مردم

حفر چاه آب شرب و تجهیز چاه و لوله گذاری تا مخزن و استفاده مردم از آب شرب سالم

تعویض لوله های معیوب در منازل توسط مردم ودر معابر توسط اداره آب
استفاده مردم از شیر آلات اهرمی و کلاسیک وصرفه جوی بهتر نیست به گذشته ک

کاهش حدود۲۰ال۳۰درصدی

بله بخاطر مصرف بهینه

با توجه به افزایش آب بها هزینه خانوار در مصرف آب کاهش یافته

آبیاری شبانه گل‌ها و درختان موجود در منازل

۱۵۶۱۱۵۷۹۴۷

۱۳۹

کشاورزی

مرمت و بازسازی قنات ۳۰۰ ساله (آصف الدوله) و لوله کشی آب کشاورزی به طول ۷ کیلومتر

مرمت و بازسازی قنات ۳۰۰ ساله آصف الدوله با مشارکت و خودیاری کشاورزان و نهالکاران به مبلغ ۳۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال در سال ۱۴۰۳- ۱۴۰۴ در حال انجام پروژه
لوله کشی موتور آب کشاورزان بالغ بر ۷ کیلومتر
و مبلغ ۴۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال
با مشارکت مردم و خودیاری کشاورزان و نهالکاران در سال ۱۴۰۳/۱۴۰۴ ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی

طرح مرمت و بهسازی مسیر قنات ، فضا سازی مظهر قنات ،
ایجاد استخر پرورش ماهی در مظهر قنات و احداث بنای سنتی و رستوران سنتی در مظهر قنات جهت بوم گردی و جذب گردشگر به منظور ایجاد اشتغال و در آمد پایدار برای روستائیان و کشاورزان

۱- مرمت و باز سازی ۸/۵ کیلومتر مسیر قنات جهت دستیابی به دبی آب ۱۲ اینچ بر ثانیه
با مشارکت ۳ میلیارد تومانی کشاورزان
۲- ثبت قنات در ثبت آثار ملی کشور از طریق اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان بویین زهرا
۳- استعلام حرایم قنات از اداره میراث فرهنگی و گردشگری، اداره آب منطقه ای ، منابع طبیعی، محیط زیست شهرستان

بهبود دبی آب و افزایش قیمت حق آبه کشاورزان برای هر یک ساعت
افزایش کشت محصولات کشاورزی نهال ، جو ، گندم ، ذرت و …

مستعد سرمایه گذاری جهت اشتغال زایی ، کسب در آمد ، و جذب توریست با توجه به فضای مناسب

متراژ اولیه جهت استارت پروژه ۵۰۰ متر مربع

و قابل افزایش و توسعه تا ۲۰/۰۰۰ هزار متر مربع و بیشتر
جهت گردشگری و پرورش ماهی

ایجاد رستوران و هتل سنتی در مظهر قنات و پرورش ماهی در محیطی سنتی به همراه آکواریوم زنده
با معماری اصیل ایرانی

وجود دارد
ولی بیشتر تمایل به اجرای پروژه توسط دهیاری و اهالی احساس می شود

استعلامات اولیه صورت گرفته است

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۱۹۳۷۳۸۵۵۵۸

۱۴۰

شرب و بهداشت

صرفه جویی در آشپزخانه

دو سال هست که آب استفاده شده در آشپزخانه را جمع و برای آبیاری باغچه استفاده می‌کنیم

انتقال آب مصرفی آشپزخانه به باغچه

با استفاده از یک ظرف ۴ لیتری و چند متر شلنگ آبی که در آشپزخانه برای شستشوی برنج و میوه و سبزی و…و حتی برای وضو استفاده میشه داخل یک سطل جمع و به باغچه هدایت میشه

نمیدونم چیه

دیگه آب اضافه برای آبیاری باغچه نیاز نیست

فکر میکنم مواد که داخل برنج و …هست برای آبیاری باغچه مفید هم هست

اگر کمی دغدغه صرفه جویی داشته باشند براحتی امکان‌پذیر است

دیگه پولی بابت آب باغچه نمیدیم
۱۰ تا ۲۰ لیتر روزانه آب دوباره مصرف میشه
اما مهمتر از هزینه، بحران کمبود آب هست که درگیر هستیم

خیلی که خلاقانه نیست ولی من که کلاس نهم و هنوز بچه هستم همین از دستم بر میاد تا انشاالله این شرایط بحرانی را رد کنیم

هیچ مشکلی ایجاد نمیشه

۶۷۹۰۲۴۵۳۷۳

۱۴۱

صنعت و خدمات

جمع آوری و ذخیره سازی آب حاصل از باراندگی در سطح بلوار ورودی روستا

با توجه به نیاز فضای سبز روستا به ماهانه ۵۰ هزار لیتر آب و کمبود آب در منطقه و همچنین هزینه زیاد تامین آن دهیاری راهکار رفع مشکل را احداث منبع ذخیره دید.

ساخت منبع ذخیره آب به حجم تقریبی ۵۰۰ متر مکعب در انتهای بلوار ورودی روستا و هدایت روان آب های حاصل از بارندگی در سطح بلوار به سمت منبع احداث شده و استفاده جهت آبیاری فضای سبز روستا و تامین آب پرو:ه های عمرانی روستا که موجب صرفه
صرفه جویی اقتصادی سالانه بیش از ۵ میلیارد ریال شده است.
همچنین در سالهایی که بارش بهاری و تابستانی انفاق افتد امکان فروش آب و درامدزایی برای دهیاری میسر میگردد.

ساخت منبع ذخیره آب در انتهای بلوار ورودی روستا و هدایت روان آب های حاصل از بارندگی در سطح بلوار به سمت منبع احداث شده

با توجه به اینکه سطح اسفالت بلوار ورودی روستا به متراژ تقریبی ۱۰ هزار متر مربع می باشد و مجموعا به ازای هر میلیمتر بارندگی حدودا ۱۰ متر مکعب آب در سطح بلوار جاری میشود میتوان با هدایت و جمع آوری حداقل ۸۰ درصد آب بارندگی سالانه (حداقل میانگین بارش سالانه ۶۰ میلیمتر) مخزن احداث شده را کامل آبگیری نمود که این میزان آب مصرف حداقل ۶ ماهه دهیاری در زمینه فضای سبز و پروژه های عمرانی می باشد.
همچنین بارشهای بهاره و‌ تابستانه موجب شارژ مجدد مخزن و بهره وری بیشتر و حتی درامد زایی با فروش آب مازاد برای دهیاری میگردد.

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۰۲۹۳۵۱۳۲۴۹

۱۴۲

صنعت و خدمات

تولید برق از پنل خورشیدی

با نصب پنل خورشیدی بر پشت بام هم به کمبود برق کمک کنیم و هم از آلودگی هوا جلو گیری کنیم

تولید انرژی پاک

تولید برق از پنل خورشیدی باعث می شود که در سدها کمتر از آب استفاده کنیم

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۰۸۱۸۳۱۶۰۶۲

۱۴۳

کشاورزی

ایجاد ارتباط و اعتماد مردمی و مشارکت در صیانت از منابع آب

بعد از اینکه سیستم کنترل هوشمند شیرخانه سد را نهایی کردیم که قبل از این در سپاس آب ثبت کرده ام از سال ۱۴۰۲ شروع کردم با مردم ارتباط برقرار کردن و اعتماد همه کشاورزان را با در کنار آنها قرار گرفتن جلب کرده و شماره موبایل خود را در اختیار همه قرار دادم و یک رابطه بسیار نزدیک و دوستانه ای ایجاد کردیم به گونه ای که هرجا خرابی دزدی آب و هدر رفتی می‌بینند بلافاصله در طول شبانه روز به من اطلاع می‌دهند. منم شبها در کل منطقه به همراه تعدادی از همکاران گشت میزنیم و آبیاری ها را کنترل میکنیم و نتایج را در کانال اطلاع رسانی شبکه آبیاری پایاب آیدوغموش میگذاریم

جهت اطلاع از وضعیت فعالیت‌های ما لطفا به کانال ما در ایتا مراجعه نمایید
https://eitaa.com/idoghmoosh
کانال اطلاع رسانی شبکه پایاب آیدوغموش

با این روش به صورت چشمگیری از هدر رفتها جلوگیری شده و کشاورزان نیز توجیه شدند که آب سد از آن دولت نیست از آن کشاورزان است به همین خاطر به گروه ما ملحق شده و در کنار ما هستند

افزایش کیفیت بهره برداری …ایجاد اعتماد و وحدت بین کشاورزان و پرسنل….صرفه جویی خودجوش در مصرف آب…ایجاد خوش‌بینی قابل توجه نسبت به دولت از سوی مردم

جهت اجرای این فرایند باید رئیس اداره بهره برداری با مردم همراه شده و اعتماد آنهارا جلب کند
باید گشت‌های شبانه داشته باشند کارها را اطلاع رسانی کنند تا نتیجه ای که من گرفتم را بگیرند

در تمام شبکه‌های آبیاری قابل اجراست

استفاده از شبکه های اجتماعی در ایجاد وفاق بین مردم و دولت
کت و شلوارمان و کفش‌های واکس شده را درآورده لباس کار و چکمه پوشیده و پا به پای کشاورزان در مزارع فعالیت کردیم

به راحتی می‌توانیم در کل کشور اجرا کنیم
فقط باید نفرات را درست انتخاب کنیم

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۶۱۷۵۵۹۶۱۰۵

۱۴۴

کشاورزی

استفاده از سایبان در زمان آبیاری در باغ و جلوگیری از تبخیر آب

من با اجرای این کار تونستم مصرف آب باغم را کاهش دهم و درختانم بهتر باشند

ما اینجا تو روستا باغ کوچیکی داریم که چند تا درخت انبه و نخل هست. هوا خیلی گرم میشه، مخصوصاً از اول خرداد تا نزدیک‌های مهر. آب هم که کم داریم، بیشتر با تانکر میاد یا از موتورپمپ می‌زنیم.

من یه فکر به سرم زد، اومدم چندتا پارچه برزنتی کهنه که قبلاً رو سقف مرغ‌داری بود انداختم بالا سر درختا. نه کامل، ولی طوری که سایه بندازه وقتی آب می‌دیم. دیدم که خاک دیرتر خشک میشه و حتی برگ درختام هم کمتر زرد شد.

آب که می‌ریزم زیر سایبان، تبخیرش خیلی کمتره. قبلاً یه تانکر آب شاید دو روز می‌رسید، الان سه چهار روز. بعضی وقتا هم که بادی میاد، این پارچه‌ها جلو خورشید رو بیشتر می‌گیرن. حتی یکی از همسایه‌ها هم از من یاد گرفت، حالا اونم زده.

هم ساده‌ست، هم خرج نداره. فقط با طناب بستیما، لازم نیست سازه فلزی و این چیزا. اگه این کار بیشتر معرفی بشه، تو روستاهای دیگه هم می‌تونن ازش استفاده کنن. آب اینجا با طلا فرقی نداره.

وقتی آب تبخیر نشه مصرف آب هم کم میشه و درخت بهتر می دونه آب بخوره

آبیاری خوب شد و از سال قبل میوه بهتری داد

باغ من ۱۵۰۰ متر هست ولی من توی ۷۰۰ متر اجرا کردم

سایبان توری سبز استفاده کدرم

همه کشاورزان می تونن شرکت کنن

تفاوتی با قبل نکرد و مثل قبل کشت کردیم

نیازبه مجوز ندارد

۵۸۳۱۲۲۶۷۳۷

۱۴۵

شرب و بهداشت

مصرف آب کمتر

شیر آب را حین استفاده و وقتی کاری نداشتیم بستیم

بسیار ساده

۲۸۳۴۳۴۰۲۲۵

۱۴۶

کشاورزی

بهره کیری از رویکردهای تعاملی ومشارکتی برای پایداری منابع آب زیرزمینی تجربه خراسان رضوی

در پاسخ به بحران فزاینده منابع آب زیرزمینی در استان خراسان رضوی، که با ۳۴ دشت ممنوعه و بحرانی در صدر مناطق پرتنش کشور قرار دارد، رویکرد سنتی مدیریت دولتی آب به‌تنهایی ناکارآمد تلقی شد. از این‌رو، مدل مدیریت مشارکتی منابع آب با رویکردی همه‌جانبه و آینده‌نگر از سال ۱۳۹۵ در استان طراحی و پیاده‌سازی شد.

این الگو مبتنی بر تلفیق اصول گفت‌وگوی ذی‌نفعان، شفافیت تصمیم‌گیری، ارتقای اعتماد اجتماعی، استفاده از تسهیل‌گران میدانی و همراه‌سازی ساختارهای رسمی و محلی بوده و در مسیر اجرا با ابزارهایی نظیر کنتور هوشمند، توافق‌نامه‌های چندجانبه با تشکل‌های کشاورزی، و آموزش جوامع محلی همراه بوده است.

مدل مزبور به‌تدریج از سطح پروژه‌ای به یک چارچوب حکمرانی مشارکتی پایدار تبدیل شد که حاصل آن ۳۵ توافق‌نامه اجرایی موفق، ارتقای ظرفیت اجتماعی برای حکمرانی آب، و بهبود ارتباط دولت با بهره‌برداران بوده است

استان خراسان رضوی با ۳۴ دشت ممنوعه از ۳۷ دشت، یکی از بحرانی‌ترین مناطق کشور از منظر منابع آب زیرزمینی است. در چنین شرایطی، ناکارآمدی رویکردهای متمرکز و دستوری در مدیریت آب، نیاز به بازنگری در الگوی حکمرانی را نمایان ساخت. از سال ۱۳۹۵، شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با طراحی و اجرای یک مدل بومی مدیریت مشارکتی، تلاش کرد رویکردی همه‌جانبه، تدریجی و متکی بر ظرفیت جوامع محلی را در دستور کار قرار دهد.

این مدل بر پایه مؤلفه‌هایی نظیر گفت‌وگوی سازنده با ذی‌نفعان، نقش‌آفرینی تسهیل‌گران، انعقاد توافق‌نامه‌های رسمی با تشکل‌های کشاورزی، نصب کنتورهای هوشمند، و توسعه اعتماد اجتماعی شکل گرفت. حاصل این مسیر، انعقاد ۳۵ توافق‌نامه اجرایی، راه‌اندازی سامانه‌های هماهنگ‌کننده، کاهش محسوس در میزان اضافه‌برداشت و شکایات حقوقی، و ارتقای فرهنگ بهره‌برداری مسئولانه در میان کشاورزان بوده است.

علیرغم چالش‌های گسترده ساختاری، مالی و نهادی، این تجربه توانسته است الگویی برای دگرگونی از یک ساختار منفعل دولتی به یک نظام حکمرانی تعاملی مبتنی بر اجماع و اقدام مشترک فراهم آورد؛ الگویی که اکنون قابلیت بومی‌سازی و انتقال به دیگر دشت‌های بحرانی کشور را دارد

این اقدامات باعث افزایش بهره وری اب در استان خراسان رضوی شده وهمچنین با استفاده از تعامل خوبی که با کشاورزان ایجاد گردیده جلسات متعددی به جهت برنامه ریزی برای چاه های با بهره وری پایین صورت گرفته است

این اقدامات باعث افزایش بهره وری اب در استان خراسان رضوی شده وهمچنین با استفاده از تعامل خوبی که با کشاورزان ایجاد گردیده جلسات متعددی به جهت برنامه ریزی برای چاه های با بهره وری پایین صورت گرفته است
وبه تبع ان افزایش عملکرد محصولات گردیده است

خراسان رضوی، استانی با ۳۴ دشت در وضعیت بحرانی و ممنوعه ،فشار شدید بر منابع آب زیرزمینی، کاهش بارندگی، افزایش برداشت بی‌رویه از چاه‌های مجاز و غیرمجاز، و در کنار آن کاهش اعتماد عمومی به مدیریت دولتی منابع آب، زنگ خطر را سال‌ها پیش به صدا درآورد.

در چنین شرایطی، دیگر رویکردهای سنتی بالا به پایین و صرفاً نظارتی، کارساز نبودند.
تغییر پارادایم به سمت مدیریت مشارکتی با محوریت جوامع محلی و تشکل‌های بهره‌بردار.
مشارکت در مدیریت منابع آب، یک انتخاب نیست؛ یک ضرورت است.
شرط اول آن، تغییر نگاه مدیران دولتی از فرماندهی به تسهیلگری است.
مردم اگر به‌درستی دیده شوند، در تصمیم‌سازی شریک شوند و نتایج مشارکت را لمس کنند، نه‌تنها مسئولیت‌پذیر می‌شوند، بلکه نگهبان منابع خواهند شد.
آب را فقط با مردم می‌توان مدیریت کرد.

حاصل این مسیر، انعقاد ۳۵ توافق‌نامه اجرایی، در سطح دشت ها وشهرستان های استان خراسان رضوی می باشد بدین ترتیب تمامی دشت های استان تحت پوشش توافق نامه مدیریت مشارکتی قراردارند

تجهیز ۹۸ درصد از چاه های کشاورزی به کنتور هوشمند و امکان قرایت از راه دور باسامانه مانیتورینگ چاه ها

الگوی مدیریت مشارکتی منابع آب زیرزمینی استان خراسان رضوی؛ الگویی که از سال۹۵، با فراز و نشیب‌های فراوان شکل گرفت، رشد کرد و امروز به مرحله‌ای رسیده که می‌تواند به‌عنوان مدلی بومی‌سازی‌شده در اختیار دیگر استان‌ها نیز قرار گیرد.

تغییر الگوی کشت به سمت محصولات با مصرف آب کمتر و عملکرد بالاتر در دستور کار قرار گرفته

دستاوردهای کلیدی ونتایج قابل سنجش حاصل شده:
– کاهش بیش از ۵۹۰ میلیون مترمکعب برداشت غیرمجاز
-نصب۹۸درصدی کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی برای نظارت دقیق بر میزان برداشت.
-تغییر ضریب زاویه هیدروکراف های دشت های استان وکاهش رتبه کسری مخزن
-کاهش شکایات مردم و دولت از ۱۴۷۹ به ۵۲۳ مورد
– کاهش مصرف انرژی چاه‌ها با وجود افزایش تعداد و عمق
– افزایش مشارکت مردم در انسداد چاه‌های غیرمجاز و کنترل برداشت‌ها
– ایجاد انسجام و همکاری محلی پایدار از طریق جلسات هم‌اندیشی
*سایر دستاوردها
-سپردن اختیارات اجرایی در سطح مقدماتی به تشکل‌ها (بررسی اولیه، اطلاع‌رسانی، همراهی در گشت و بازرسی، پیشنهاد الگوی کشت و…)
-برگزاری جلسات متعدد: برگزاری جلسات هم‌اندیشی و همکاری با حضور مدیران شرکت آب منطقه‌ای، تشکل‌ها و سایر نهادها.
-ارائه اطلاعات ماهانه و سالانه: ارائه اطلاعات وضعیت منابع آب، لیست شرکت‌ها و دستگاه‌های حفاری، و وضعیت سدهای استان به تشکل‌ها.
-برگزاری دوره‌های آموزشی: آموزش مدیران و کارشناسان شرکت و تشکل‌های کشاورزی در زمینه مدیریت مشارکتی و رعایت قوانین
-رضایتمندی۸۷ درصدی تشکل های کساورزی وبهره برداران از شرکت اب منطقه ای
‏‎نتیجه‌گیری
‏‎اقدامات مدیریت مشارکتی در استان خراسان رضوی به صورت فعالانه و با مشارکت ذینفعان، منجر به تقویت رعایت قوانین و مقررات، نظارت بر مفاد پروانه‌ها و مجوزها، کاهش تخلفات و افزایش بهره‌وری منابع آب شده است. این رویکرد با تقویت تشکل‌های محلی، اطلاع‌رسانی، آموزش و نظارت دقیق، زمینه را برای مدیریت پایدار و عادلانه منابع آب فراهم کرده است

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۲۶۰۴۰۰۳۹۴۳

۱۴۷

کشاورزی

تدوین چارچوب نظام نوآوری فناورانه روستایی در سیستم های آبیاری

فعالیت ۱۴ ساله در زیست بوم نوآوری کشور از یک سو و تحصیل در رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی از سوی دیگر و همچنین بحران کمبود آب در روستاهای مناطق خشک کشور سبب شد تا در قالب رساله دکتری موضوع نظام نوآوری فناورانه در سیستم های ابیاری را مورد توجه قرار دهم.

به رغم فواید غیر قابل انکار توسعه فناوری در روستاها و گسترش مطالعات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بر روی نظام‌های نوآوری فناورانه در سکونتگاه‌های انسانی، متأسفانه این مفهوم در روستاهای ایران مورد غفلت واقع شده است و کمتر مطالعه‌ای می‌توان یافت که به صورت خاص به بررسی نظام نوآوری فناورانه روستایی در ایران پرداخته باشد. این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران توسعه روستایی، یکی از مشکلاتی که سبب عقب افتادگی روستاها از روند شتابان توسعه اقتصاد منطقه‌ای شده است؛ سنتی بودن واحدهای تولید و عدم استفاده از دانش و فناوری‌های روز میباشد. فقدان مدل، روش و الگو برای نظام نوآوری فناورانه در روستاهای کشور مدیریت نوآوری و فناوری در روستاها که یکی از نیازها و ضروریات توسعه روستایی است را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. این موضوع سبب شده است تا شکل‌گیری فرهنگ نوآوری، خلاقیت، فناوری و تولید ثروت از علم و دانش در روستاها به کندی صورت پذیرد و حتی در پاره‌ای موارد شاهد از هم گسیختگی‌ و عدم توازن در روستاها در پی ورود نوآوری‌های مختل کننده باشیم. اتفاقی که در زمینه سیستم‌های آبیاری تحت فشار در روستاهای ایران نیز رخ داده است و این سیستم‌ها به زعم بسیاری از کارشناسان در بعضی از مناطق روستایی نتوانسته کارآیی مناسبی داشته باشد. چنین وضعیتی را تا حدود زیادی می توان ناشی از فراهم نبودن شرایط ساختاری و الزامات کارکردی در نظام نوآوری روستاها دانست. بعضاً مشاهده می‌شود فناوری به‌کار گرفته شده در روستا با محیط طبیعی و محیط انسانی روستا تناسب نداشته و این عدم تناسب سبب ناکارآمدی نوآوری و فناوری‌های به کار گرفته شده و شکست پروژه‌های انتقال فناوری به روستاها شده است؛ زیرا هر فناوری در زمان و مکان معینی مناسب است و نمی‌توان از هر فناوری در هر مکان و زمانی استفاده کرد. بنابراین لازم است در برنامه‌های توسعه نوآوری و فناوری کشور به ویژگی‌های خاص زمانی و مکانی فضاهای روستایی در مواجهه با ابعاد ساختاری و کارکردی نظام نواوری فناورانه توجه شود.

این رساله حاصل سه مطالعه‌ی متوالی است که دو هدف عمده را با رویکردی آمیخته دنبال می‌کند. نخست با مرور نظام‌مند منابع، یک چارچوب نظری نهادی را با مؤلفه‌های ساختاری و کارکردی برای «نظام نوآوری فناورانه روستایی» شناسایی و پیشنهاد می‌کند. در ادامه، با انجام پیمایشی کیفی و مصاحبه‌های کارشناسی عمیق و ساختارمند با ۱۸ نفر از صاحب‌نظرانی که به روش گلوله برفی انتخاب شدند و استفاده از روش نظریه برپایه مبتنی بر مدل استراوس و کوربین و با استفاده از نرم افزار MAXQDA-16 به بومی‌سازی این چارچوب برای توسعه سیستم‌های آبیاری می‌پردازد. بر این اساس، در پایان با پیمایشی کمی و گردآوری داده‌های میدانی مؤلفه‌های چارچوب بومی‌شده را برای جامعه آماری بهره‌برداران سیستم‌های آبیاری در مناطق روستایی شهرستان تفت (شامل ۱۳۹ واحد که از این تعداد ۱۲۲ واحد به روش تصادفی انتساب متناسب به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند)، با استفاده از روش آماری مدل‌سازی معادله‌های ساختاری در قالب نرم‌افزار Amos Graphics مورد آزمون تجربی قرار داده و کالیبره می‌کند. بر اساس نتایج، اثربخشی استفاده از فناوری سیستم‌های آبیاری توسط بهره‌برداران کشاورز روستایی، مستلزم شکل‌گیری نظامی از نوآوری فناورانه روستایی با بهره‌مندی از مؤلفه‌های نهادی مناسبی در ساختار و کارکرد، مطابق با چارچوب اعتبارسنجی‌شده‌ پیشنهادی است.

انتظار است با پیاده سازی الگوی پیشنهادی این رساله بتوان کارآیی سیستم های نوین آبیاری در روستاها را بالا برد.

مدل پیشنهادی این رساله می تواند در قالب یک طرح ملی به صورت پایلوت در یک منطقه روستایی اجرایی شود.

پیشنهاد می شود مدل پیشنهادی در یک دهستان یا بخش اجرتیی شود و پس از مشخص شدن ابعاد و ملاحظات اجرایی در سطح کشور اجرا شود.

خلأ مطالعاتی در رابطه با موضوع نظام نوآوری فناورانه روستایی مختص ایران نبوده و ما با بررسی متون علمی و پژوهش‌های انجام شده در سایر کشورها نیز با تعداد انگشت شماری از پژوهش‌های مرتبط با الگوسازی نظام نوآوری فناورانه روستایی با دیدگاه فناوری مناسب مواجه هستیم. در مطالعات انجام شده در سایر کشورها علاوه بر موضوعات نوآوری روستایی، مباحث جغرافیای نوآوری، جنبش‌های نوآوری مردم نهاد، گراس‌روت‌ها، فناوری مختل کننده، فناوری مناسب و مانند آن نیز مورد توجه قرار گرفته است.

مدل پیشنهادی هم در حوزه فناوری های مورد استفاده در سیستم های آبیاری و‌ هم در زمینه سایر فناوری های مورد استفاده در روستاها (در صورت تطبیق) قابل تعمیم است.

در مدل پیشنهادی نه تنها الگوی کست بلکه تمام جنبه های اقتصادی. اجتماعی، محیطی، فرهنگی، نهادی و زیست محیطی روستاها مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از ملاحظاتی که پر این مدل بر آن تأکید شده است توجه به پیوست های قانونی می باشد. در واقع این مدل به این مهم واقف است که فناوری به کار گرفته شده در سیستم های آبیاری باید با قوانین و‌ مقررات موجود تطابق داشته و یا توانایی پیشنهاد اصلاح قوانین را داشته باشد.

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۱۳۹۵۳۵۱۰۸۷

۱۴۸

کشاورزی

کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در حاشیه تالاب پریشان از طریق ترویج، تجاری سازی و ایجاد فرایند زنجیره ارزش بر روی کشت های دیم بومی با هدف کمک به احیای تالاب

تالاب بین المللی پریشان واقع در ۱۲ کیلومتری شهر کازرون، در جنوب ذخیره گاه زیست کره ارژن-پریشان واقع شده است. به رغم اهمیت بین المللی تالاب، قرارگیری در یک موقیت جغرافیایی خاص، متاسفانه واقعیت آن است که امروز دیگر اثری از یک تالاب حتی فصلی وجود ندارد و ما با پدیده ای بحران خیز مواجه هستیم. طی مطالعاتی که در ۳ سال اخیر توسط دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران بر روی تالاب پریشان صورت گرفته و انتشار یافته است، واقعیت های علمی عیان گشته که آینده ای تاریک را برای پریشان و ساکنان ۳۰۰ هزار نفری اطراف آن متصور است. برجسته ترین این واقعیت ها عبارتند از:
– برداشت سالیانه ۴۰ میلیون مترمکعب آب از سفره زیرزمینی پریشان توسط ۱۳۰۰ حلقه چاه (مجاز و غیرمجاز) جهت امر کشاورزی در ۹ هزار هکتار اراضی زراعی اطراف تالاب (وسعت تالاب پریشان ۵ هزار هکتار است)؛
– اتکاء معیشت بیش از ۱۲ هزار نفر سکنه در روستاهای حوضه آبریز تالاب به کشاورزی و آب؛
– فرورفت آب زیرزمینی در بستر تالاب تا منفی ۱۸ متر؛
– اثبات وجود غلظت بالای میکروپلاستیک در خاک بستر و حاشیه تالاب به دلیل کشاورزی زمستانه و زیرپلاستیکی در سطح وسیع در اطراف تالاب (در هر کیلوگرم خاک بستر تالاب بیش از ۳۸۲۸ قطعه از انواع میکروپلاستیک یافت شده¬است)؛
– اثبات وجود غلظت بالای سموم آلی، فلزات سنگین و سایر آلودگی ها در بستر تالاب به دلیل تداوم کشت در زمین های ساحلی تالاب و ورود فاضلاب کشاورزی به بستر در طی سالیان متمادی؛
– چرای بی رویه دام در چند سال گذشته در بستر تالاب، عبور و تردد خودروها در نقاط مختلف تالاب و البته فرورفت آب زیرزمینی از تراکم پوشش گیاهی بسیار کاسته و منجر به لخت شدن بیشتر بستر و حاشیه شده¬است؛
علاوه بر موارد گفته شده در تابستان ها، خاک بستر تالاب پریشان هوای چند روز شهرستان کازرون را به وضوح آلوده کرده و گرد و غبار معمول آن نیز به راحتی سکنه نزدیک را در وستاهای پرتراکم اطراف تهدید می کند.
با بیان ضرورت های بالا مهم ترین نتیجه این است که بایستی به پریشان و جابجایی ریزگردهای آن به چشم بحران نگریست و به روش های سریع و علمی در پی مهار گرد و غبار بستر تالاب باشیم.
با وجود این بحران در منطقه طبیعت روی دیگر خود را نشان داده و مشاهده شده است که گیاهان سازگار با شرایط منطقه پس از خشکیدگی تالاب، در بستر و حاشیه تالاب به وفور زیاد شده و این امر نیز کنشگران را به واکنش طبیعی امیدوار کرده است. یکی از گیاهانی که در بستر و البته بیشتر در حاشیه رشد و گسترش داشته و در تثبیت خاک نقش قابل توجهی دارد گیاه کاپاریس اسپینوزا یا لگجی است که مردم محلی به آن کِوِرَک می گویند. این گیاه و محصولات آن از جمله ترشی‌های متنوع، با توجه به وفور رویش گیاه و استفاده از محصولاتش به بخشی از هویت شهرستان بدل شده است.
واقعیت این است‌ که اگرچه مقصر اصلی خشک شدن تالاب کشاورزی است ولی کشاورزان مقصر نیستند؛ چراکه تنها راه امرار معاش آنان کشاورزی است. درست است که اطراف تالاب تعداد زیادی چاه غیرمجاز زده شده اما تولید محصولات کشاورزی آن هم با این حجم و به روش های ناپایدار از سیاست‌گذاری های غلط در کشور ما است و کشاورز هم خود قربانی این استراتژی غلط است. گاهی اوقات کشاورزان به دلیل عدم هماهنگی محصول با بازار، محصولاتشان روی زمین باقی می ماند و علاوه بر چند صد میلیون ضرری که به کشاورز وارد می شود، چند صد میلیون لیتر آب هم به هدر می رود.
ما جمعی از اهالی جامعه محلی تالاب پریشان حدود یک دهه است که در قالب یک تشکل محلی به نام میراث پریشان در حال تلاش برای حفاظت از تالاب است. برنامه های آموزشی و فرهنگ‌سازی متعدد تاکنون برگزار شده اما واقعیت این است که کشاورزی در منطقه با آموزش تغییر نمی کند بلکه به راهکار و جایگزین جدید نیاز دارد. میراث پریشان پس از چندین سال ارتباط با مردم محلی، کار مطالعاتی، ایجاد شبکه های ارتباطی قوی با ذینفعان مختلف به این نتیجه رسید که باید یک ایده واقعی و اقتصادی در حوزه کشاورزی پرورش بدهیم و با پشتوانه علمی آن را اجرایی کنیم تا بتوانیم بعد از مدتی این الگو رو منتشر کنیم و بقیه کشاورزان هم از آن پیروی نمایند. به این روش کم کم مصرف آب کاهش می یابد و جای امیدواری است که بتوانیم به حال بهتر تالاب کمک کنیم.
راهکار ما تمرکز بر تکثیر و کشت، فراوری و تولید تجاری محصول گیاه کاپاریس است که به صورت بومی در منطقه وجود دارد و مردم محلی به صورت سنتی از محصولات این گیاه ترشیجات خوراکی و دارویی تولید می کنند. ما بر روی تولید تجاری ترشیجات این محصول که در منطقه به نام های گلک و لگجی شناخته می شود کار می کنیم و همزمان تلاش می کنیم تا بازار وسیع و خوبی برای محصول در سطح ایران و خارج از ایران پیدا کنیم. این گیاه به صورت دیم کاشت می شود و اگر کشاورزان به آن تمایل نشان دهند و ترویج شود می تواند نقش قابل توجهی در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی اطراف تالاب داشته باشد.
محصولاتی مثل گیاه کاپاریس در ایران چندان شناخته شده نیست درحالی که بازار مصرف بزرگی در کشورهای اروپایی دارد. بازاریابی این محصول با توجه به امکانات ارتباطی جدید بسیار راحت تر از گذشته است ضمن اینکه برخی شرکت های بزرگ در ایران این محصول را به صورت عمده پیش خرید می کنند.
تولید تجاری این محصول و کاشت آن در مزرعه با برداشت محصول به صورت سنتی از کوه و دشت بسیار متفاوت است. چرا که برداشت این محصول در ماه های گرم سال در کوه و دشت بسیار انرژی بر و کم درآمد است اما برداشت این محصول در مزرعه اصولی بسیار راحت تر و مقرون به صرفه تر است.
تا کنون که حدود ۲ سال از تمرکز تیم میراث پریشان بر روی این پروژه می گذرد بخش قابل توجهی از مسیر با موفقیت طی شده و البته حاصل تجربه های شکست و اشتباه نیز حجم عظیمی درس آموخته است که قرار است چراغ راه آینده باشد. تاکنون فعالیت های زیر با موفقیت انجام شده است:
– بازاریابی موفق در بازار کازرون، شیراز، تهران و حتی خارج از کشور به نحوی که در سال پیش رو بیش از ۵ تن از این محصول سفارش داده شده است
– تکثیر موفق گشاه در نهالستان (با توجه به اینکه این گیاه به صورت وحشی در طبیعت وجود دارد کاشت تجاری آن در مزرعه نیازمند فرایند پیچیده ای است)
– جلب مشارکت کشاورزان محلی در سطح پایلوت

مهم ترین اقدامات در طرح پیشنهادی عبارتند از:
– جلب مشارکت جامعه محلی
در این بخش تلاش می شود تا کسانی که معیشت خود را از طریق برداشت لگجی تامین می کنند، شناسایی شوند و از این قشر به عنوان گروه پیشرو در طرح استفاده شود. در مرحله پایلود تلاش می شود تا دست کم ۲ هکتار زمین در نقاط مختلف به کشت این محصول اختصاص یابد.
– بکارگیری روش های علمی و تجربیات موفق در تولید و توسعه گیاه
با توجه به اینکه این گیاه توسط مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی و همچنین کشاورزان پیشرو در سطح کشور تا کنون کاشت و توسعه یافته است، در این مرحله اطلاعات و تجربیات کافی توسط تسهیلگران انجمن میراث پریشان گردآوری می‌شود.
– بازاریابی محصول با طراحی و تبلیغ اکولیبل «ارژن-پریشان»
برای این محصول چه به صورت خام و چه به صورت ترشی بازارهای داخلی و خارجی وجود دارد، اما یافتن بازار های مطلوب معمولا از دایره اختیارات کشاورزان خارج است و در این مرحله با استفاده از سرمایه‌های ارتباطی موجود تلاش می‌شود تا بازاری تضمین شده و مطمئن برای محصول یافت شود. طراحی و تبلیغ اکولیبل نیز با استفاده از مشورت و همراهی متخصصان داخلی و خارجی که در این زمینه فعالیت کرده‌اند انجام خواهد شد.
– ایجاد شبکه تولید و جمع آوری ترشی و بستر سازی جهت تولید صنعتی
با توجه به اینکه ترشی کاپاریس که در گویش محلی به آن «گُلَک» می گویند به عنوان سوغات این منطقه شناخته می‌شود، معمولا در بین زنان بخصوص زنان روستایی تولید آن رایج است. اما برای تامین این ترشی برای بازار به صورت حرفه‌ای بایستی ابتدا در قالب مشاغل خانگی تولید این ترشی توسط زنان محلی سازماندهی شود و به تبع شبکه جمع‌آوری و بازاررسانی آن نیز شکل بگیر و پس از آن بسترهای لازم جهت سرمایه‌گذاری و تولید و فروش صنعتی ترشی فراهم شود.
شاخص های ارزیابی ما از موفقیت پروژه به سه دسته تقسیم می شوند:
۱. شاخص های ارزیابی خروجی
مثلا در این شاخص ها ما میزان موفقیت را در جوانه زنی بذرها اندازه می گیریم و درصد موفقیت کاملا مشخص است.
همچنین تعداد نهال هایی که در زمین رشد می کنند، میزان برداشت از هر بوته در سال نخست و … .
۲. شاخص دستآورد
ما انتظار داریم دستآوردمان در این پروژه موفقیت در کاشت موفق در مزرعه، تمایل کشاورزان به کاشت محصول، ایجاد زنجیره ارزش در فراوری محصول و تبدیل به ترشی، بازاریابی موفق و پرسود و… باشد.
این موارد شاخص های ما برای دستآوردهایی است که انتظار داریم در یک دوره ۵ ساله محقق شود.
۳. شاخص اثر
مهم ترین اثری که ما انتظار داریم کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در حاشیه تالاب پریشان است که موفقیت اثرگذاری پروژه با آمارهایی که شرکت آب منطقه ای فارس هر سال منتشر می کند قابل اندازه گیری است.

با توجه به اینکه بیشترین کشت در منطقه به صیفی جات و ذرت تعلق دارد که مصرف بیش از حدی آب دارند ایجاد و معرفی فرصت های جدید کشاورزی که با مصرف کمتر بتواند بهره وری مطلوب اقتصادی هم داشته باشد هدف طرح است.
تولید تجاری این محصول و کاشت آن در مزرعه با برداشت محصول به صورت سنتی از کوه و دشت بسیار متفاوت است. چرا که برداشت این محصول در ماه های گرم سال در کوه و دشت بسیار انرژی بر و کم درآمد است اما برداشت این محصول در مزرعه اصولی بسیار راحت تر و مقرون به صرفه تر است. با توجه به اینکه بوته گیاه کاپاریس از مهرماه تا فروردین سال بعد کاملاً از بین می رود و مجدد در فروردین جوانه زده و سبز می شود و ثمر می دهد امکان کشت ترکیبی محصول در مزرعه فراهم است. همچنین با توجه به فاصله کاشت بوته ها کشت ترکیبی همزمان هم ممکن است. به نحوی که بین ردیف های کاپاریس گیاه دیگری نیز کشت شود.

این محصول بومی منطقه است و مطالعات متعددی نشان از مطلوبیت بسیار بالای زیستگاه برای این محصول دارد.
این محصول به هیچ گونه کود و سمی احتیاج ندارد و همین امر به افزایش کیفیت خاک منطقه و کاهش آلودگی ها نیز کمک می کند
مهم ترین شاخص ارزش افزوده این محصول فرآوری آسان و مسبوق به سابقه آن در منطقه است که اگرچه به صورت سنتی رواج داشته اما مردم محلی در تولید ترشی این محصول متخصص محسوب می شوند و این ترشی سوغات این خطه است و اکنون زمان تجاری شدن آن فرا رسیده است.

در بخش پایلوت به مشارکت مردم محلی احتیاج است اما قطعا استقبال اولیه از محصول تا قبل از اینکه مزرعه پایلوت ۳ ساله شود بسیار پایین است.
اما به محض موفقیت مزرعه پایلوت جلب مشارکت مردم در توسعه آن بسیار ضرری است. مشارکت مردم محلی در تمام مراحل الزامی است از مرحله کاشت و تولید تا فراوری و فروش و بازاریابی آن. البته انتظار می رود که برخی از گروه های پیشرو در جامعه محلی پس از مشاهده موفقیت طرح به عنوان سرمایه گذار کلان از ایده استفاده کرده و مثلا کارخانه تولید ترشی در منطقه مستقر کنند.

این طرح در حاشیه تالاب پریشان شهرستان کازرون اجرا خواهد شد و فعلا در یک هکتار اجرا می شود.

مهم ترین نوآوری های این طرح فراوری های نوآورانه، ایجاد ترکیب های بدیع در ترشی سنتی و بروز رسانی فرایند تولید ترشی با توجه به ذائقه های جدید است که توسط متخصصان تغذیه در حال مطالعه است.
در بخش بازار یابی نیز استفاده از آنلاین شاپ ها مورد نظر است.
در بحث استفاده از تکنولوژی مهم ترین نقطه تمرکز تیم پروژه برداشت مکانیزه محصول است که هنوز با کمک چند تن از فارغ التحصیلان دانشگاه شیراز در حال بررسی ماشین آلات کشاورزی در این زمینه هستیم.

اساسا این طرح به عنوان الگو و پایلوت اجرا می شود و هدف اصلی آن ترویج گسترده آن برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در حاشیه تالاب است.
با توجه به اینکه پراکندگی گونه کاپاریس در مناطق مختلف کشور وجود دارد امکان استفاده از تجربه های طرح در سایر زیست بوم های شکننده از جمله سایر تالاب ها نیز وجود دارد.

این گیاه بومی بوده و کشاورزان با آن بیگانه نیستند. اما واقعیت آن است که تا کنون هیچ کس این گیاه را کشت کرده است و این امر مد نظر ایده پردازان است که تا به موفقیت کامل طرح نرسیده این آن را نشر ندهیم.

کشت این گیاه در راستای طرح های ترویجی جهاد کشاورزی شهرستان است و از بدو شروع پروژه جهاد کشاورزی همراه و مشاور طرح بوده و تمامی ظوابط رعایت شده است.
تولید ترشی نیز قرار است درقالب مشاغل خرد خانگی تحت نظر جهاد کشاورزی و بهداشت با مجوز رسمی انجام شود.

  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح
  • عکس های طرح

۵۲۷۷۹۳۴۹۲۶

۱۴۹

شرب و بهداشت

حرکتی ساده برای نجات منابع آبی با کاهش مصرف آب شرب در منازل

کاهش مصرف روزانه آب شرب در منازل از طریق تغییرات کوچک اما مؤثر در عادات رفتاری خانوارها.

تشویق شهروندان به استفاده از نیم‌لیوان آب برای شست‌وشوی دهان پس از مسواک زدن به‌جای بازگذاشتن شیر آب، که معمولاً منجر به هدررفت ۳ تا ۵ لیتر آب در هر نوبت می‌شود.

آموزش و فرهنگ‌سازی:
اجرای کمپین‌های رسانه‌ای در صداوسیما، مدارس، شبکه‌های اجتماعی و نصب پوستر در مراکز درمانی و ادارات با شعار «نیم‌لیوان کافیست».

توزیع ابزار کمکی:
ارائه رایگان یا ارزان لیوان‌های مخصوص شست‌وشوی دهان با نشان “نیم‌لیوان تا نجات” در داروخانه‌ها، مراکز بهداشتی و مدارس.

گزارش‌گیری و ارزیابی:
ایجاد سامانه آنلاین برای ثبت مشارکت خانوارها و تخمین میزان صرفه‌جویی توسط هر خانواده.

تشویق مشارکت‌کنندگان:
اهدای بسته‌های تشویقی (مانند تخفیف قبض آب یا بسته‌های فرهنگی) به خانوارهایی که در طرح شرکت می‌کنند.

نتیجه مورد انتظار:
اگر تنها یک میلیون نفر این اقدام ساده را انجام دهند، سالانه حدود ۴ میلیارد لیتر آب صرفه‌جویی خواهد شد.

۴۰۸۱۶۹۱۱۶۱

۱۵۰

شرب و بهداشت

آب را نگه دار، مثل یک دوست

طراحی و اجرای یک پویش فرهنگی درون‌مدرسه‌ای با محوریت آموزش و یادآوری اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب از زبان خود دانش‌آموزان به یکدیگر.

۱. شعار محوری پویش:
«آب، دوست همیشگی ماست؛ قدرش را بدانیم.»

۲. ابزارها و روش اجرا:

نصب برچسب‌های رنگی و کارتونی با پیام‌های ساده و دوستانه (مثل: «من آب هستم، وقتی شیر رو می‌بندی خوشحال می‌شم!») روی شیرهای آب مدرسه.

ساخت کلیپ‌های کوتاه یک‌دقیقه‌ای توسط دانش‌آموزان درباره روش‌های صرفه‌جویی در خانه و مدرسه (مثلاً هنگام مسواک زدن، وضو گرفتن، شستن دست‌ها).

برگزاری مسابقه «بهترین ایده برای نجات آب» بین دانش‌آموزان با تشویق ایده‌های ساده و خلاقانه.

اجرای تئاتر یا نمایش کوتاه در صبحگاه با موضوع “سفر یک قطره آب و سختی‌هایی که کشیده تا به ما رسیده”.

هدف از اجرای طرح:

تبدیل آموزش صرفه‌جویی به زبان ساده و جذاب برای دانش‌آموزان.

ایجاد حس مسئولیت‌پذیری شخصی نسبت به آب در ذهن دانش‌آموزان.

نقش‌آفرینی خود بچه‌ها به‌عنوان پیام‌رسانان اصلی مصرف بهینه.

نتیجه مورد انتظار:
اگر هر دانش‌آموز در خانه و مدرسه روزانه فقط یک لیتر آب کمتر مصرف کند، در یک مدرسه ۳۰۰ نفره، در سال حدود ۱۰۰ هزار لیتر آب صرفه‌جویی می‌شود.

۹۷۷۲۷۷۴۵۷۹

۱۵۱

صنعت و خدمات

ساخت دستگاه تبدیل آبهای درخواستی همچون دارویی کشاورزی و صنعتی

دستگاهی ساخته شده است که ورودی دستگاه آبهای فاضلاب شهری است و این دستگاه می تواند این آبهای غیر استفاده را به آبهای دارویی و کشاورزی و قابل شرب و صنعتی تبدیل کنند

دستگاهی ساخته شده است که ورودی دستگاه آبهای فاضلاب شهری است که این دستگاه می تواند این غیر استفاده آب را به آبهای دارویی و کشاورزی و قابل شرب و صنعتی تبدیل کنند

استفاده از تکنولوژی تصفیه در تصفیه آب های فاضلاب

بازگشت به چرخه آب مصرفی

از نظر زیست محیطی در مصرف آب صرفه جویی میشود و آب های پساب به چرخه آب های مورد استفاده باز میگردد در نتیجه الودگی اب کاهش میابد

عکس های طرح

۰۹۵۱۳۸۰۲۷۴

۱۵۲

کشاورزی

آبیاری قطره ای کلیه فضای سبز روستا با استفاده از آبهای سطحی و قنات

ابیاریه کلیه فضاهای سبز روستا با کمترین هزینه و نیروی کار

باتوجه به این استخر ذخیره آب یکی از مدارس روستا ۳۰سال بدون استفاده بود با تعمیر و راه اندازی مجدد آن ولوله گذاری به تمام فضاهای سبز روستا و بدلیل اختلاف ارتفاع بدون استفاده از پمپ وکمترین هزینه ای منتقل میشود

استفاده از آبهای سطحی و آب قنات روستا

آبیاری سریع بدون نیاز به نیروی کار

خوب

۵۰۰۰متر مربع

استفاده از لوله های آبیاری تحت فشار وشیر های برقی

همه می‌توانند

۵۸۵۹۷۳۳۱۴۴

۱۵۳

کشاورزی

چاه کشاورزی

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

طرح همگانی

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

با عرض سلام وخسته نباشید
طرح را تا حالا اجرا نکردم بنظر کارشناسان خوب باشد اجرا شود در تمام روستا ها
مثال بجای اینکه در هر روستا ۸ تا چاه آب باشد برای کشاورزی کارشناسان تصمیم بگیرند که مثلا برای این روستا ۳ تا چاه اب جواب کافی میدهد
تاتمام اهالی به صورت مشترک از این سه تا چاه آب استفاده کنند وبه صورت نوبتی هر دوازه روز نوبت اب داده شود ومجوز به این چاه ها داده شود تا
اهالی از طرح استقبال کنن واز روش سنتی قدیم کانال زیاد آب به هدر میرفت و کانال را لوله گذاری کنند تا آب به هدر نرود

اگر این طرح اجرا بشه خوب هست
ومن در طی چندین درخواست تاحالا هیچ مجوزی دریافت نکرده ام اگه مجوز داده بشه اهالی استقبال خواهند کرد با تشکر دهیار

۸۷۲۶۵۴۹۱۸۸

۱۵۴

شرب و بهداشت

«خانه‌های آب‌یار: سامانه هوشمند امتیازدهی برای مدیریت داوطلبانه مصرف آب در خانوارها»

در تابستان ۱۴۰۲، متوجه شدیم مصرف آب منزل ما به شکل قابل توجهی افزایش یافته و قبض آب نسبتاً سنگینی صادر شد. به جای نگرانی صرف، تصمیم گرفتیم با مشارکت تمام اعضای خانواده، به صورت هدفمند مصرف آب را مدیریت کنیم. ابتدا مصرف روزانه هر نفر را ثبت کردیم و برای یک ماه، این داده‌ها را به طور مستمر بررسی نمودیم.
برای ایجاد انگیزه و مشارکت فعال، یک سیستم امتیازدهی خانگی طراحی کردیم که هر عضو خانواده بر اساس میزان صرفه‌جویی خود در مصرف آب، امتیاز دریافت می‌کرد. امتیازها در پایان هر هفته بررسی شده و به صرفه‌ جو ترین عضو خانواده، جایزه‌ای ساده اما دلگرم‌کننده (مثل انتخاب غذای مورد علاقه یا برنامه تفریحی خانوادگی) داده می‌شد. این رویکرد تشویقی باعث شد همه اعضا با علاقه و آگاهی بیشتر در کاهش مصرف آب همکاری کنند.
در کنار ثبت مصرف، به شناسایی نقاط پرمصرف و نشت‌های احتمالی پرداختیم و اقدامات لازم مانند تعمیر شیرآلات و استفاده از تجهیزات کم‌مصرف را انجام دادیم. همچنین با استفاده از اپلیکیشن‌های مدیریت مصرف آب، روند مصرف را به صورت نموداری دنبال کردیم و تاثیر رفتارهای اصلاحی را مشاهده کردیم.

نتایج این تجربه:

کاهش حدود ۲۰٪ در مصرف کل آب منزل در مدت یک ماه
افزایش چشمگیر آگاهی و مسئولیت‌پذیری اعضای خانواده نسبت به منابع آبی
ایجاد حس مشارکت جمعی و انگیزه پایدار برای مصرف بهینه
تجربه موفق و ملموس که الهام‌بخش طراحی سامانه هوشمند «خانه‌های آب‌ یار» شد تا این رویکرد در سطح وسیع‌تر ملی گسترش یابد.
این تجربه نشان داد که با رویکردهای ساده، انگیزشی و داده‌ محور، می‌توان فرهنگ صرفه‌جویی را در بین خانواده‌ها نهادینه کرد و گامی موثر در حفظ منابع آب کشور برداشت.

طرح «خانه‌های آب‌یار» یک سامانه نوآورانه مبتنی بر فناوری‌های دیجیتال و علوم رفتاری است که با هدف کاهش داوطلبانه مصرف آب در سطح خانگی طراحی شده است. این سامانه، با استفاده از ابزارهای ساده مانند اپلیکیشن تلفن همراه، داده‌های مصرف آب خانوارها را دریافت و تحلیل می‌کند و در ادامه، با ارائه‌ی امتیاز، رتبه، بازخورد رفتاری، و مشوق‌های خُرد، خانوارها را به مشارکت فعال در کاهش مصرف آب ترغیب می‌کند.
ایده‌ی اصلی این طرح، تبدیل صرفه‌جویی به یک بازی اجتماعی با پاداش‌های هوشمند است. خانوارهایی که عملکرد بهتری در کاهش مصرف دارند، امتیاز بیشتری کسب کرده و می‌توانند از مزایای تشویقی مثل تخفیف روی قبض آب، امتیاز وفاداری، یا رتبه‌بندی محلی بهره‌مند شوند. در این مدل، «آب‌یار» به هر خانواده گزارش هفتگی و ماهانه ارائه می‌دهد، آنها را با میانگین منطقه مقایسه می‌کند، و برای هر اقدام مثبت (مثل شناسایی نشتی، کاهش دوش حمام یا استفاده از لوازم کم‌مصرف)، امتیاز ثبت می‌کند.

مزایای کلیدی طرح:
استفاده از مکانیزم بازی‌وارسازی (Gamification) برای انگیزش کاربران
ترویج فرهنگ مصرف مسئولانه و آگاهانه بدون اجبار
افزایش تعامل بین مردم و نهادهای خدمات‌رسان
مقیاس‌پذیری بالا و قابلیت اجرا در همه مناطق کشور
هماهنگی کامل با زیرساخت‌های فعلی شرکت‌های آب و فاضلاب
با اجرای این طرح، می‌توان به کاهش چشمگیر مصرف آب در سطح خانگی، ایجاد رقابت سالم بین مصرف‌کنندگان، و در نهایت، بهینه‌سازی توزیع و مصرف منابع آبی کشور دست یافت.

در طرح «خانه‌های آب‌یار»، کاهش مصرف آب تنها از طریق اصلاح رفتار مصرف‌کننده نیست، بلکه ترکیبی از اصلاح الگوی مصرف و استفاده از تجهیزات کاهنده به کار گرفته شده است. در بخش اجرایی و آموزشی این طرح، خانوارها به صورت مستقیم یا از طریق سامانه، با مجموعه‌ای از ادوات ساده ولی مؤثر در کاهش مصرف آب آشنا می‌شوند که شامل موارد زیر است:

سردوش‌های کاهنده مصرف:
با نصب سردوش‌های پرفشار ولی کم‌مصرف، مصرف آب در دوش حمام تا ۴۰٪ کاهش می‌یابد، بدون اینکه کیفیت استفاده کاهش یابد.

سرشیرهای هواده‌دار:
این سرشیرها، هوا را با آب مخلوط می‌کنند و باعث کاهش مصرف تا ۵۰٪ در شیرآلات آشپزخانه و روشویی می‌شوند.

فلاش‌تانک‌های دوزبانه:
استفاده از فلاش‌تانک‌های دوحالته در توالت باعث مدیریت بهتر مصرف آب در هر بار استفاده می‌شود.

کنتورهای هوشمند یا نیمه‌هوشمند خانگی:
خانواده‌ها تشویق می‌شوند تا از ابزارهای ساده ثبت لحظه‌ای مصرف آب یا حتی دستگاه‌های هشداردهنده نشت آب استفاده کنند.

نصب تایمر آب برای دوش یا آبیاری خانگی:
استفاده از تایمرهای ساده باعث کاهش مصرف بی‌رویه در دوش یا شستن حیاط می‌شود.

آموزش نصب تجهیزات ارزان‌قیمت و در دسترس:
در سامانه «خانه‌های آب‌یار»، بخشی از امتیاز به خانوارهایی تعلق می‌گیرد که این ادوات را نصب و استفاده کرده‌اند. همچنین فیلم‌های آموزشی و پیشنهادهای مقرون‌به‌صرفه در اختیار آنان قرار می‌گیرد.

استفاده از این ادوات، نه تنها باعث کاهش محسوس مصرف آب می‌شود، بلکه به خانواده‌ها کمک می‌کند که با کمترین هزینه، در حفظ منابع آبی کشور مشارکت داشته باشند.

برخی از اقداماتی که در چارچوب این طرح برای استفاده از آب خاکستری طراحی یا اجرا شده‌اند، عبارتند از:

جمع‌آوری آب خاکستری در سطح خانوار:
اعضای خانواده تشویق شدند که با استفاده از لگن یا ظروف ساده، آب حاصل از شستن میوه، لباس یا وضو را جمع‌آوری و برای آبیاری گیاهان استفاده کنند. این اقدام ساده، تأثیر زیادی در کاهش مصرف آب تازه برای فضای سبز داشت.

آموزش بازیافت آب خاکستری بدون تجهیزات پیچیده:
در قالب آموزش‌های طرح، روش‌هایی برای استفاده ایمن از آب خاکستری در فضای خانگی آموزش داده شد (مثلاً استفاده نکردن از مواد شوینده حاوی سفیدکننده یا کلر هنگام برنامه‌ریزی برای بازیافت آب).

پیشنهاد نصب سامانه‌های خانگی ساده‌ی بازچرخانی آب خاکستری:
سامانه‌های ارزان‌قیمت فیلتر اولیه (مثل فیلتر شن و ماسه و پارچه‌ای) معرفی شده‌اند که می‌توانند آب ماشین لباس‌شویی یا دوش را تصفیه‌ی اولیه کرده و برای آبیاری باغچه یا سیفون توالت استفاده شوند.

امتیازدهی به استفاده از آب خاکستری در سامانه آب‌یار:
خانوارهایی که از این آب در خانه به درستی استفاده می‌کنند، در سامانه امتیاز ویژه می‌گیرند و آموزش‌های بیشتر به آن‌ها داده می‌شود.

در اجرای آزمایشی طرح «خانه‌های آب‌یار» در یک خانوار چهار نفره، با اجرای همزمان سه اقدام (اصلاح رفتار مصرف، نصب ادوات کاهنده، و استفاده از آب خاکستری)، میزان مصرف آب در بازه یک‌ماهه حدود ۱۸ تا ۲۲ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش یافت.

مصرف روزانه از میانگین ۱۸۰ لیتر به حدود ۱۴۰ لیتر در روز برای هر نفر کاهش پیدا کرد که در مجموع منجر به صرفه‌جویی حدود ۴۸۰ لیتر آب در هفته برای یک خانواده شد.

در کنار کاهش عددی، آگاهی اعضای خانواده نسبت به رفتارهای پرمصرف نیز افزایش یافت و حتی بعد از پایان دوره آزمایشی، روند مصرف پایین حفظ شد. این نشان‌دهنده پایداری اثرگذاری طرح و موفقیت آن در تغییر الگوهای مصرف است.

در صورتی که طرح به شکل گسترده‌تری اجرا شود، امکان صرفه‌جویی سالانه میلیون‌ها لیتر آب در مقیاس شهری وجود دارد، آن‌هم بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان یا زیرساخت پیچیده.

در طرح «خانه‌های آب‌یار»، مهم‌ترین اصل این بود که کاهش مصرف، باعث ناراحتی یا فشار روانی بر اعضای خانواده نشود. برای همین، از روش‌هایی استفاده شد که بدون آسیب زدن به کیفیت زندگی، میزان مصرف آب را کاهش دهد.

ادوات کاهنده هوشمند: استفاده از سرشیرها و سردوش‌های هواده‌دار باعث شد آب با فشار مناسب جریان داشته باشد، اما با مصرف کمتر. تجربه کاربر حتی بهتر شد، چون جریان آب نرم‌تر و مؤثرتر بود.

بازی‌وارسازی (Gamification): مشارکت در قالب رقابت دوستانه خانوادگی، انگیزه‌ای مثبت ایجاد کرد. اعضا نه‌تنها مقاومت نکردند، بلکه با اشتیاق دنبال صرفه‌جویی بودند چون امتیاز می‌گرفتند و حس موفقیت می‌کردند.

استفاده خلاقانه از آب خاکستری: چون این آب‌ها برای آبیاری و شست‌وشوهای غیرضروری استفاده می‌شد، خانواده می‌توانستند با خیال راحت همچنان باغچه را آب دهند یا حیاط را تمیز نگه دارند، بدون مصرف آب تازه.

آموزش بدون سخت‌گیری: خانواده‌ها با روش‌هایی ساده یاد گرفتند که مثلاً هنگام مسواک‌زدن یا وضو گرفتن چطور مصرف را بدون سختی کم کنند. نکته مهم این بود که رفتار تغییر کرد، نه رفاه.

در نتیجه، خانواده نه‌تنها کاهش مصرف را تجربه کرد، بلکه حس بهتری نسبت به نقش خود در حفظ محیط‌زیست و منابع کشور پیدا کرد. هیچ نارضایتی یا احساس محرومیتی ایجاد نشد، و همین باعث پایداری اثرات طرح شد.

طرح «خانه‌های آب‌یار» با هدف کاهش مصرف آب در سطح خانوارهای شهری طراحی شده و به دلیل ویژگی‌های زیر، قابلیت گسترده شدن و اجرای آسان توسط سایر مشترکین را دارد:

سادگی و هزینه کم:
ادوات کاهنده مصرف (مثل سرشیرهای هواده‌دار، سردوش‌های کم‌مصرف) و روش‌های استفاده از آب خاکستری، تجهیزات کم‌هزینه و قابل تهیه در بازار هستند که نیاز به تخصص فنی خاصی ندارند.

آموزش و آگاهی‌بخشی آسان:
مطالب آموزشی طرح در قالب فیلم‌های کوتاه، دفترچه راهنما و سامانه آنلاین تهیه شده که قابل دسترس برای تمام خانوارهاست و می‌تواند به راحتی فراگیر شود.

قابلیت تطبیق با شرایط مختلف:
این طرح به گونه‌ای طراحی شده که در خانه‌های با امکانات و اندازه‌های مختلف قابل اجرا باشد و نیاز به تغییرات اساسی در زیرساخت‌ها ندارد.

پشتیبانی سامانه‌ای:
با توجه به سامانه «خانه‌های آب‌یار»، خانوارها می‌توانند تجربه‌ها، پرسش‌ها و موفقیت‌های خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت مستمر برخوردار شوند.

اثبات موفقیت و صرفه‌جویی:
کاهش قابل توجه مصرف آب در نمونه‌های آزمایشی، انگیزه و تضمین اجرایی شدن طرح در سطح گسترده‌تر را فراهم کرده است.

اجرای طرح «خانه‌های آب‌یار» باعث کاهش قابل توجه هزینه‌های آب مصرفی خانوار شده است. با اجرای همزمان اصلاح الگوی مصرف، استفاده از ادوات کاهنده و بهره‌برداری از آب خاکستری، میزان مصرف آب تا ۲۰ درصد کاهش یافته که این کاهش مستقیماً در کاهش مبلغ قبض‌های آب منعکس شده است.

برای مثال، در یک خانوار چهار نفره، صرفه‌جویی ماهانه آب معادل کاهش حدود ۱۵۰۰۰۰ تومان در هزینه‌های آب بوده است. این مبلغ، برای بسیاری از خانوارها، رقم قابل توجهی است که می‌تواند در سایر هزینه‌های خانواده صرفه‌جویی یا سرمایه‌گذاری شود.

همچنین، کاهش مصرف آب به معنی کاهش هزینه‌های جانبی مربوط به انرژی مصرفی برای گرم کردن آب، فاضلاب و نگهداری تأسیسات نیز می‌باشد که مجموعاً تأثیر اقتصادی طرح را دوچندان می‌کند.

از طرفی، کاهش هزینه‌ها باعث می‌شود انگیزه خانوارها برای ادامه اجرای طرح و حفظ الگوی مصرف بهینه افزایش یابد که این موضوع به پایداری طرح کمک می‌کند.

طرح «خانه‌های آب‌یار» با هدف کاهش مصرف آب در محیط خانگی، تلفیقی هوشمندانه از روش‌های ساده ولی مؤثر و فناوری‌های نوین خانگی را به کار گرفته است تا بیشترین تأثیر را با حداقل هزینه و پیچیدگی ایجاد کند.

فناوری‌های هوشمند نظارت بر مصرف آب:
استفاده از کنتورهای هوشمند خانگی که امکان ثبت و نمایش لحظه‌ای مصرف آب را برای اعضای خانواده فراهم می‌کند، باعث افزایش آگاهی و کنترل دقیق‌تر مصرف شده است.

سامانه آنلاین «خانه‌های آب‌یار»:
یک پلتفرم دیجیتال تعاملی طراحی شده که علاوه بر آموزش، امکان ثبت پیشرفت، اشتراک تجربیات و دریافت بازخوردهای تخصصی را برای کاربران فراهم می‌کند. این سامانه از فناوری‌های روز وب و اپلیکیشن‌های موبایل بهره می‌برد.

استفاده از ادوات کاهنده مصرف با فناوری نوین:
سردوش‌ها و سرشیرهای هواده‌دار با طراحی بهینه که مصرف آب را تا ۴۰-۵۰٪ کاهش می‌دهد، بدون کاهش فشار و کیفیت جریان آب، نمونه‌ای از فناوری‌های نوین در این طرح هستند.

بازی‌وارسازی (Gamification) و هوش مصنوعی:
در سامانه طرح، با استفاده از روش‌های بازی‌وارسازی، اعضای خانواده تشویق می‌شوند که مصرف خود را کاهش دهند و امتیاز بگیرند. این رویکرد نوآورانه باعث افزایش انگیزه و مشارکت می‌شود.

ایده‌های خلاقانه برای استفاده از آب خاکستری:
معرفی روش‌های ساده و مقرون‌به‌صرفه برای تصفیه اولیه آب خاکستری با استفاده از فیلترهای خانگی و استفاده مجدد آن برای آبیاری و شستشو، نمونه‌ای از خلاقیت عملی در طرح است.

طرح «خانه‌های آب‌یار» با هدف کاهش مصرف آب، به‌طور ویژه به حفظ و بهبود کیفیت محیط‌زیست توجه دارد و در تمامی مراحل اجرا، ملاحظات زیست‌محیطی رعایت شده است.

کاهش مصرف منابع آبی:
کاهش چشمگیر مصرف آب به حفظ منابع آبی زیرزمینی و سطحی کمک کرده و فشار بر اکوسیستم‌های طبیعی را کاهش می‌دهد.

استفاده بهینه از آب خاکستری:
بازیافت و استفاده مجدد از آب خاکستری باعث کاهش ورود فاضلاب به محیط زیست و کاهش آلودگی منابع آبی می‌شود.

کاهش مصرف انرژی:
کاهش مصرف آب به‌طور مستقیم منجر به کاهش مصرف انرژی برای تصفیه، پمپاژ و انتقال آب می‌شود که به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.

انتخاب ادوات دوستدار محیط‌زیست:
استفاده از ادوات کاهنده مصرف با طراحی بهینه که طول عمر بالایی دارند و قابل بازیافت هستند، باعث کاهش ضایعات و آسیب به محیط زیست می‌شود.

افزایش آگاهی زیست‌محیطی:
آموزش و مشارکت خانوارها در این طرح باعث افزایش حساسیت و مسئولیت‌پذیری نسبت به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست می‌شود.

۵۹۴۹۲۳۹۷۵۸

۱۵۵

کشاورزی

مهارقبل از نفوذبه سطح زمین

عنوان طرح:**
**مدیریت هوشمندانه آب سطحی و جلوگیری از هزینه‌های استحصال آب از اعماق زمین: تجربه موفق روستای ملوند**

**شرح مسئله:**
قنات روستای ملوند با چالش فصلی جدی مواجه بود:
* در فصل زمستان و با آغاز بارندگی‌ها، دبی آب قنات به‌طور چشمگیری افزایش می‌یافت و حتی از نیاز کشاورزان فراتر می‌رفت (آب مازاد).
* متأسفانه، در فصل بهار که نیاز آبی کشاورزان برای کشت به اوج خود می‌رسید، آب قنات به‌شدت کاهش می‌یافت.
این ناهماهنگی منجر به مشکلات عمده‌ای در کشاورزی و هدررفت منابع ارزشمند آب می‌شد.

**راهکارهای اولیه و انتخاب نهایی:**
برای حل این معضل، دو راهکار اصلی پیشنهاد شد:
۱. ایجاد تثبیت‌کننده و سد بتونی در رودخانه بالادست قنات.
۲. احداث استخر ذخیره‌سازی زمستانی با گنجایش بالا (حداقل ۵۰ روز ذخیره‌سازی).

پس از بحث‌های فنی و مشورت با کارشناسان و با توجه به تجارب گذشته، راهکار اول (سد بتونی) به دلایل زیر **رد شد**:
* وجود شکستگی‌های فراوان زمین در محدوده قنات.
* افزایش موقتی آب و خطر **رسوب‌گذاری** شدید.
* احتمال **مسدود شدن مسیرهای نفوذ آب** به منابع تغذیه‌کننده قنات در آینده.

**راهکار اجراشده:**
در نهایت، تصمیم بر احداث **استخر ذخیره‌سازی زمستانی** با سازه پلی‌اتیلن و گنجایش **۵۰,۰۰۰ مترمکعب** گرفته شد. این استخر با همکاری جهاد کشاورزی و هدف ذخیره آب مازاد کشاورزان در فصل زمستان (دوره کم‌نیازی و وفور آب قنات) احداث گردید و در سال **۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسید**.

**دستاوردها و نتایج چشمگیر:**
اجرای این طرح، نتایج بسیار مثبت و چندجانبه‌ای به همراه داشته است:

۱. **بهینه‌سازی مدیریت آب:** جلوگیری از هدررفت آب در زمستان و استفاده بهینه از آن در زمان اوج نیاز (بهار).
۲. **تأمین آب در زمان بحران:** ذخیره آب مازاد زمستان و تأمین قابل‌اعتماد آب در ماه‌های پرنیاز اردیبهشت و خرداد، که منجر به **افزایش دوبرابری عملکرد و برداشت محصولات** گردیده است.
۳. **مهار آب در سطح و کاهش هزینه‌های استحصال:** با ذخیره آب در سطح، از نفوذ بخش عمده‌ای از آن به لایه‌های زیرین زمین جلوگیری شده و در نتیجه، **هزینه‌های سنگین استخراج آب از اعماق زمین (چاه‌ها) به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است**. (این مورد مستقیماً به هدف عنوان طرح پاسخ می‌دهد).
۴. **مدیریت هوشمند آبیاری:** امکان برنامه‌ریزی و انجام آبیاری در ساعات مناسب روز (حتی در شب، بدون مشقت کشاورزان در هوای سرد) فراهم شده است.
۵. **تنوع بخشی و افزایش درآمد:** استفاده از استخر برای **پرورش ماهی و سایر آبزیان**، علاوه بر غنی‌سازی آب برای کشاورزی (به‌عنوان کود آلی)، منبع **درآمد مضاعفی** برای کشاورزان ایجاد کرده است.

عنوان طرح:**
**مدیریت هوشمندانه آب سطحی و جلوگیری از هزینه‌های استحصال آب از اعماق زمین: تجربه موفق روستای ملوند**

**شرح مسئله:**
قنات روستای ملوند با چالش فصلی جدی مواجه بود:
* در فصل زمستان و با آغاز بارندگی‌ها، دبی آب قنات به‌طور چشمگیری افزایش می‌یافت و حتی از نیاز کشاورزان فراتر می‌رفت (آب مازاد).
* متأسفانه، در فصل بهار که نیاز آبی کشاورزان برای کشت به اوج خود می‌رسید، آب قنات به‌شدت کاهش می‌یافت.
این ناهماهنگی منجر به مشکلات عمده‌ای در کشاورزی و هدررفت منابع ارزشمند آب می‌شد.

**راهکارهای اولیه و انتخاب نهایی:**
برای حل این معضل، دو راهکار اصلی پیشنهاد شد:
۱. ایجاد تثبیت‌کننده و سد بتونی در رودخانه بالادست قنات.
۲. احداث استخر ذخیره‌سازی زمستانی با گنجایش بالا (حداقل ۵۰ روز ذخیره‌سازی).

پس از بحث‌های فنی و مشورت با کارشناسان و با توجه به تجارب گذشته، راهکار اول (سد بتونی) به دلایل زیر **رد شد**:
* وجود شکستگی‌های فراوان زمین در محدوده قنات.
* افزایش موقتی آب و خطر **رسوب‌گذاری** شدید.
* احتمال **مسدود شدن مسیرهای نفوذ آب** به منابع تغذیه‌کننده قنات در آینده.

**راهکار اجراشده:**
در نهایت، تصمیم بر احداث **استخر ذخیره‌سازی زمستانی** با سازه پلی‌اتیلن و گنجایش **۵۰,۰۰۰ مترمکعب** گرفته شد. این استخر با همکاری جهاد کشاورزی و هدف ذخیره آب مازاد کشاورزان در فصل زمستان (دوره کم‌نیازی و وفور آب قنات) احداث گردید و در سال **۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسید**.

**دستاوردها و نتایج چشمگیر:**
اجرای این طرح، نتایج بسیار مثبت و چندجانبه‌ای به همراه داشته است:

۱. **بهینه‌سازی مدیریت آب:** جلوگیری از هدررفت آب در زمستان و استفاده بهینه از آن در زمان اوج نیاز (بهار).
۲. **تأمین آب در زمان بحران:** ذخیره آب مازاد زمستان و تأمین قابل‌اعتماد آب در ماه‌های پرنیاز اردیبهشت و خرداد، که منجر به **افزایش دوبرابری عملکرد و برداشت محصولات** گردیده است.
۳. **مهار آب در سطح و کاهش هزینه‌های استحصال:** با ذخیره آب در سطح، از نفوذ بخش عمده‌ای از آن به لایه‌های زیرین زمین جلوگیری شده و در نتیجه، **هزینه‌های سنگین استخراج آب از اعماق زمین (چاه‌ها) به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است**. (این مورد مستقیماً به هدف عنوان طرح پاسخ می‌دهد).
۴. **مدیریت هوشمند آبیاری:** امکان برنامه‌ریزی و انجام آبیاری در ساعات مناسب روز (حتی در شب، بدون مشقت کشاورزان در هوای سرد) فراهم شده است.
۵. **تنوع بخشی و افزایش درآمد:** استفاده از استخر برای **پرورش ماهی و سایر آبزیان**، علاوه بر غنی‌سازی آب برای کشاورزی (به‌عنوان کود آلی)، منبع **درآمد مضاعفی** برای کشاورزان ایجاد کرده است.

. **بهینه‌سازی مدیریت آب:** جلوگیری از هدررفت آب در زمستان و استفاده بهینه از آن در زمان اوج نیاز (بهار).
۲. **تأمین آب در زمان بحران:** ذخیره آب مازاد زمستان و تأمین قابل‌اعتماد آب در ماه‌های پرنیاز اردیبهشت و خرداد، که منجر به **افزایش دوبرابری عملکرد و برداشت محصولات** گردیده است.
۳. **مهار آب در سطح و کاهش هزینه‌های استحصال:** با ذخیره آب در سطح، از نفوذ بخش عمده‌ای از آن به لایه‌های زیرین زمین جلوگیری شده و در نتیجه، **هزینه‌های سنگین استخراج آب از اعماق زمین (چاه‌ها) به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است**. (این مورد مستقیماً به هدف عنوان طرح پاسخ می‌دهد).
۴. **مدیریت هوشمند آبیاری:** امکان برنامه‌ریزی و انجام آبیاری در ساعات مناسب روز (حتی در شب، بدون مشقت کشاورزان در هوای سرد) فراهم شده است.
۵. **تنوع بخشی و افزایش درآمد:** استفاده از استخر برای **پرورش ماهی و سایر آبزیان**، علاوه بر غنی‌سازی آب برای کشاورزی (به‌عنوان کود آلی)، منبع **درآمد مضاعفی** برای کشاورزان ایجاد کرده است.

. **بهینه‌سازی مدیریت آب:** جلوگیری از هدررفت آب در زمستان و استفاده بهینه از آن در زمان اوج نیاز (بهار).
۲. **تأمین آب در زمان بحران:** ذخیره آب مازاد زمستان و تأمین قابل‌اعتماد آب در ماه‌های پرنیاز اردیبهشت و خرداد، که منجر به **افزایش دوبرابری عملکرد و برداشت محصولات** گردیده است.
۳. **مهار آب در سطح و کاهش هزینه‌های استحصال:** با ذخیره آب در سطح، از نفوذ بخش عمده‌ای از آن به لایه‌های زیرین زمین جلوگیری شده و در نتیجه، **هزینه‌های سنگین استخراج آب از اعماق زمین (چاه‌ها) به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است**. (این مورد مستقیماً به هدف عنوان طرح پاسخ می‌دهد).
۴. **مدیریت هوشمند آبیاری:** امکان برنامه‌ریزی و انجام آبیاری در ساعات مناسب روز (حتی در شب، بدون مشقت کشاورزان در هوای سرد) فراهم شده است.
۵. **تنوع بخشی و افزایش درآمد:** استفاده از استخر برای **پرورش ماهی و سایر آبزیان**، علاوه بر غنی‌سازی آب برای کشاورزی (به‌عنوان کود آلی)، منبع **درآمد مضاعفی** برای کشاورزان ایجاد کرده است.

بسیار عالی

۲ هکتار

عکس های طرح

۴۸۴۲۲۹۳۳۹۰

۱۵۶