آب‌بان هوشمند خانوادگی با امضای مصرف

ایجاد یک سامانه هوشمند خانگی مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) با قابلیت ثبت و تشخیص الگوی مصرف آب توسط اعضای خانواده به‌صورت شخصی‌سازی‌شده (امضای مصرفی)، به‌گونه‌ای که هر فرد در خانواده دارای پروفایل مصرف مجزا باشد و بر اساس آن، سیستم بتواند:

الگوی رفتاری او را در مصرف آب تحلیل کند (مثلاً چه زمانی دوش می‌گیرد، چند دقیقه، با چه دمایی، با چه فشاری)

تذکر یا پیشنهاد شخصی‌سازی‌شده بدهد (مثلاً “زهرا جان! زمان دوش تو امروز ۳ دقیقه بیشتر از معمول بود!”)

پاداش و رتبه‌بندی بین‌فردی در خانواده ایجاد کند (مثلاً صدور گواهی “قهرمان آب” برای بچه‌ها یا پدر/مادر)

در پاسخ به نیاز روزافزون برای ارتقاء فرهنگ مصرف آب و مدیریت دقیق منابع در سطح خانوار، طرح «آب‌بان هوشمند خانوادگی با امضای مصرف» با رویکردی نوآورانه و رفتارساز طراحی و به‌صورت پایلوت در یک خانواده ۵ نفره اجرا شده است. در این طرح، برای هر عضو خانواده، یک «پروفایل مصرف آب» طراحی شد که بر اساس زمان، مکان و الگوی استفاده (دوش، شست‌وشوی دست و صورت، مسواک و…) داده‌برداری و تحلیل می‌شد.

در گام اجرایی، با نصب دبی‌سنج‌های ساده روی دوش و شیرهای اصلی، میزان مصرف روزانه هر فرد به‌صورت دستی ثبت گردید و از طریق یک جدول رفتاری، الگوی مصرف به او بازخورد داده شد. به هر فرد تذکراتی متناسب با سبک رفتاری‌اش داده می‌شد (مثلاً «دوش تو امروز بیشتر از معمول طول کشید») و در پایان هفته با تعیین عنوان «قهرمان آب خانواده»، نظامی تشویقی و رقابتی میان اعضای خانواده شکل گرفت.

این طرح ضمن ایجاد حس مسئولیت فردی، زمینه‌ساز آموزش مفاهیم صرفه‌جویی به شیوه‌ای عملی، بازی‌محور و جذاب بود. نتایج اجرای پایلوت حاکی از کاهش میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصدی در مصرف آب بخش بهداشتی خانوار و افزایش تعامل اعضا در جهت حفظ منابع طبیعی است.

این ایده قابلیت ارتقاء به سطح هوشمند با استفاده از اینترنت اشیا، اپلیکیشن‌های خانگی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین را دارد و می‌تواند به عنوان یک الگوی رفتارمحور بومی برای ترویج مصرف بهینه آب در خانواده‌های ایرانی توسعه یابد.

نصب سرشیرهای کاهنده مصرف (پرلاتور)

استفاده از سردوش کاهنده مصرف

استفاده از تایمرهای دوش

۱- شناسایی منابع تولید آب خاکستری
تعیین نقاط تولید آب خاکستری شامل:آب مصرف‌شده در شست‌وشوی دست و صورت ،آب باقی‌مانده از شست‌وشوی سبزیجات،آب تخلیه‌شده از ماشین لباس‌شویی (مرحله آبکشی اولیه)

۲- سامانه جمع‌آوری و ذخیره موقت:
طراحی ساده و ارزان یک مخزن جمع‌آوری ۴۰ لیتری در فضای سرویس بهداشتی جهت جمع‌آوری آب خاکستری (با فیلتر اولیه ساده مانند توری پارچه‌ای برای حذف ذرات درشت)

استفاده از لوله‌های انشعابی کوچک از خروجی سینک دستشویی یا لباس‌شویی برای هدایت آب به مخزن

۳- مصارف مجدد آب خاکستری
استفاده از آب جمع‌آوری‌شده برای:

شست‌وشوی کف سرویس بهداشتی و حیاط

آبیاری فضای سبز خانگی (درختچه‌ها و گلدان‌ها)

۱. کاهش مصرف آب بین ۱۵ تا ۲۵ درصد
با اجرای روش‌های رفتاری (آموزش، رقابت خانوادگی) و نصب ادوات کاهنده، مصرف آب به‌طور میانگین بین ۱۵ تا ۲۵ درصد کاهش یافته است.

به‌طور خاص، در بخش دوش حمام و شست‌وشو بیشترین صرفه‌جویی مشاهده شد.

۲. کاهش هزینه قبض آب

۳. صرفه‌جویی غیرمستقیم در سایر هزینه‌ها

۱. امضای مصرف خانوادگی

۲. استفاده از اپلیکیشن ساده پایش خانگی

۳. مشارکت هوشمندانه اعضای خانواده در مدیریت آب

۱. کاهش برداشت از منابع طبیعی

۲. مدیریت پسماند آب و آلودگی

۳. کاهش مصرف انرژی

پیشنهاد اجرای سامانه آبیاری قطره‌ای هوشمند مبتنی بر سنجش رطوبت خاک در اراضی زراعی منطقه

با توجه به بحران کم‌آبی و کاهش منابع آب زیرزمینی، لزوم تغییر الگوی آبیاری در بخش کشاورزی امری اجتناب‌ناپذیر است. در بررسی‌های کارشناسی انجام‌شده، بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند آبیاری قطره‌ای بر اساس سنجش رطوبت خاک، به‌عنوان راهکاری مؤثر در ارتقاء بهره‌وری آب و بهبود کیفیت محصول شناسایی گردید. این طرح به‌عنوان پیشنهادی برای اجرا در اراضی زراعی منطقه ارائه می‌شود.

در این طرح پیشنهادی، با نصب سنسورهای رطوبت در لایه‌های مختلف خاک، اطلاعات مورد نیاز به یک کنترلر مرکزی ارسال می‌شود تا تصمیم‌گیری برای زمان و میزان آبیاری به‌صورت هوشمند انجام گردد. آبیاری تنها در صورت نیاز واقعی گیاه انجام شده و از آبیاری بیش از حد یا بی‌موقع جلوگیری می‌شود. این سامانه از تجهیزات ساده، قابل دسترس و قابل توسعه تشکیل شده است.

با اجرای این طرح، پیش‌بینی می‌شود میزان مصرف آب آبیاری تا ۵۰٪ نسبت به روش‌های سنتی کاهش یابد. این کاهش بدون تأثیر منفی بر رشد و عملکرد محصول خواهد بود و بهره‌وری آب بر حسب واحد تولید به‌طور محسوسی افزایش خواهد یافت. این طرح با شرایط اقلیمی گرم و خشک و کم‌آبی شدید در منطقه کاملاً هماهنگ است.

کنترل دقیق رطوبت خاک موجب جلوگیری از تنش آبی در گیاه و افزایش یکنواختی رشد خواهد شد. این موضوع در نهایت منجر به افزایش کیفیت محصول، کاهش ضایعات، کاهش آفات و بیماری‌های ناشی از رطوبت زیاد، و افزایش ارزش بازار محصول می‌شود. همچنین افزایش وزن و کیفیت دانه یا میوه در محصولات مختلف قابل انتظار است.

طرح قابل اجرا در اراضی دارای منبع آبی مجاز (چاه یا قنات) و زیرساخت‌های اولیه برق یا پنل خورشیدی است. تجهیزات شامل سنسورهای رطوبت دیجیتال، کنترلر مرکزی، شیرهای برقی و لوله‌های آبیاری قطره‌ای می‌باشد. پیشنهاد می‌شود اجرای اولیه به‌صورت پایلوت در سطح محدود (مثلاً ۲ هکتار) آغاز شده و پس از ارزیابی نتایج، گسترش یابد.

قابلیت اجرای این طرح در اراضی زراعی خرد و کلان منطقه وجود دارد. به‌ویژه مزارع گندم، جو، یونجه و سایر محصولات متناسب با اقلیم منطقه، می‌توانند از مزایای این سیستم بهره‌مند شوند. طرح قابل توسعه در ابعاد ۱ تا ۵۰ هکتار با اصلاح تدریجی روش آبیاری سنتی است.

استفاده از سنسورهای دیجیتال خاک، کنترل هوشمند، و ارتباط از راه دور از طریق اپلیکیشن یا پیامک، از جمله مؤلفه‌های نوآورانه این طرح است. همچنین قابلیت تعریف برنامه‌ریزی خودکار برای مدیریت آب در شرایط اضطراری و بارندگی لحاظ شده است.

با توجه به ساده بودن تجهیزات، آموزش‌پذیری بالا، و هزینه‌های قابل مدیریت، این طرح قابل اجرا توسط سایر کشاورزان منطقه می‌باشد. آموزش‌های مقدماتی و همراهی نهادهای ترویجی می‌تواند مسیر توسعه آن را در بین بهره‌برداران تسهیل کند.

طرح برای محصولات متناسب با الگوی کشت مصوب منطقه طراحی شده است. گیاهانی با نیاز آبی متوسط و ارزش اقتصادی مناسب در اولویت اجرای طرح هستند تا اثربخشی بیشتری در مدیریت منابع آب حاصل شود.

در اجرای این طرح، رعایت کامل مجوزهای بهره‌برداری از منابع آب، الگوی کشت، ضوابط آب منطقه‌ای و سازمان جهاد کشاورزی در نظر گرفته خواهد شد. هدف اصلی طرح، نه افزایش مصرف، بلکه کاهش محسوس و هوشمندانه مصرف آب کشاورزی است.

بهره‌برداری از پساب تصفیه‌شده جهت آبیاری کمکی باغات و اراضی کم‌بازده

با توجه به کاهش منابع آب زیرزمینی و افت کیفیت منابع آبی، استفاده از منابع جایگزین مانند پساب تصفیه‌شده، به‌عنوان روشی کارآمد و سازگار با محیط زیست، در کشورهای پیشرفته رواج یافته است. بررسی‌ها در سطح منطقه نشان می‌دهد که امکان بهره‌برداری از پساب تصفیه‌شده به‌ویژه در مزارع کم‌بازده و باغات رهاشده وجود دارد.

در این طرح پیشنهادی، پساب تصفیه‌شده خروجی از تصفیه‌خانه فاضلاب شهری یا روستایی، پس از ارتقاء کیفیت اولیه (فیلتراسیون و گندزدایی)، به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و محدود برای آبیاری باغات کم‌بازده، زمین‌های غیرمثمر و پوشش‌های سبز کم‌مصرف استفاده خواهد شد. هدف، احیای تدریجی این اراضی بدون اتکا به منابع آب زیرزمینی است.

با جایگزینی آب خام با پساب تصفیه‌شده در آبیاری فضای سبز زراعی و کم‌بازده، منابع آب شیرین ذخیره شده و برای کشت‌های اصلی و شرب حفظ خواهد شد. مصرف پساب موجب کاهش فشار بر سفره‌های آب زیرزمینی و افزایش بهره‌وری در توزیع منابع آبی می‌شود.

گرچه استفاده از پساب برای محصولات خوراکی نیازمند محدودیت‌ها و کنترل‌هایی است، اما برای پوشش‌های سبز، درختان غیرمثمر، و فضای پیرامونی مزارع، باعث بهبود شرایط رطوبتی خاک، جلوگیری از فرسایش، کاهش دمای محیط و حتی کمک به رشد گونه‌های مقاوم خواهد شد که ارزش اکولوژیکی زمین را افزایش می‌دهد.

برای اجرای طرح، تصفیه‌خانه فاضلاب باید دارای ظرفیت خالی و کیفیت قابل قبول پساب (مطابق استانداردهای محیط زیست) باشد. سیستم توزیع نیازمند تانکر، مخازن، و شبکه آبیاری سطحی یا قطره‌ای ساده است. اجرای طرح نیازمند تأیید اداره محیط زیست و آب منطقه‌ای خواهد بود.

در مناطق پیرامونی شهرها و روستاهایی که دارای باغات نیمه‌فعال یا زمین‌های بلااستفاده هستند، طرح قابلیت اجرا دارد. در فاز اول می‌توان برای سطحی در حدود ۵ تا ۱۰ هکتار برنامه‌ریزی کرد و در صورت رضایت، گسترش یابد.

استفاده از سیستم پایش کیفیت پساب در محل تحویل، نصب شیرهای هوشمند برای کنترل جریان، و تعیین زمان‌بندی دقیق آبیاری، از جمله نوآوری‌های طرح است. همچنین ترکیب این روش با کاشت گونه‌های کم‌آب‌بر و مقاوم به شوری می‌تواند پایداری طرح را افزایش دهد.

طرح با هزینه کم و نیاز به تجهیزات ساده، قابل اجرا توسط بهره‌برداران روستایی، شهرداری‌ها، تعاونی‌های کشاورزی و شرکت‌های خدماتی است. فقط نیاز به هماهنگی بین‌بخشی و آموزش محدود دارد.

این طرح برای محصولات خوراکی نیست و در محدوده پوشش‌های سبز، درختان زینتی، درختان غیرمثمر یا بادشکن‌ها قابل استفاده است. بنابراین با الگوی کشت منطقه تداخلی ندارد و حتی می‌تواند به احیای تنوع گیاهی کمک کند.

طرح کاملاً در چارچوب آیین‌نامه استفاده از پساب در بخش کشاورزی و محیط زیست تنظیم شده است. قبل از اجرا، تأییدیه‌های لازم از اداره محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای اخذ خواهد شد و نظارت مستمر بر کیفیت پساب انجام می‌گیرد.

طراحی و پیاده‌سازی سامانه هوشمند مدیریت مصرف آب شرب در منازل مسکونی با رویکرد استفاده از آب خاکستری

این طرح با هدف کاهش مصرف آب شرب در واحدهای مسکونی بدون کاهش مطلوبیت برای مصرف‌کنندگان، بر پایه استفاده از فناوری‌های ساده اما مؤثر و قابل بومی‌سازی طراحی شده است. تمرکز اصلی طرح بر کاهش مصرف آب از طریق ادوات کاهنده، استفاده مجدد از آب خاکستری، و آگاه‌سازی خانوارها به کمک ابزارهای دیجیتال است.

در این طرح، یک سیستم هوشمند برای پایش و کاهش مصرف آب در واحدهای مسکونی طراحی می‌شود. این سیستم شامل سه بخش است:
۱. ادوات کاهنده مصرف (دوش‌های کم‌مصرف، فلاش‌تانک‌های دو مرحله‌ای، پرلاتورها و شیرهای هوشمند).
۲. سامانه جمع‌آوری و بازچرخانی آب خاکستری که آب حاصل از شست‌وشوی دست و حمام را تصفیه اولیه کرده و برای مصارف ثانویه مانند فلاش‌تانک یا آبیاری گلدان‌ها استفاده می‌کند.
۳. پنل نمایشگر دیجیتال یا اپلیکیشن همراه که میزان مصرف را در لحظه نمایش داده و هشدارهای رفتاری صادر می‌کند.

این طرح پیش‌بینی می‌کند که با استفاده از تجهیزاتی مانند دوش‌های کم‌مصرف، پرلاتورهای هوا دهنده و شیرهای هوشمند، مصرف آب تا ۳۰٪ کاهش یابد. این ادوات به سادگی قابل نصب و استفاده در منازل شهری و روستایی هستند.

بخشی از طرح به طراحی یک ماژول کوچک تصفیه آب خاکستری اختصاص دارد. این ماژول از فیلترهای قابل‌تعویض، ضدعفونی UV و پمپ کوچک تشکیل شده و قابلیت نصب در زیر سینک یا پشت حمام را دارد. هدف استفاده مجدد از آب خاکستری برای فلاش‌تانک‌ها و آبیاری گلدان‌هاست.

با اجرای کامل این طرح، پیش‌بینی می‌شود مصرف آب در هر خانوار تا ۲۰ تا ۳۵ درصد نسبت به دوره‌های مشابه گذشته کاهش یابد.

با توجه به نوع تجهیزات انتخابی و حفظ فشار استاندارد آب، هیچ تغییری در کیفیت تجربه مصرف (شست‌وشو، استحمام، آشپزی) احساس نخواهد شد. طرح بر اساس حفظ رفاه خانوار طراحی شده است.

تمام اجزای طرح از اجزای موجود در بازار ایران تشکیل شده و قابل بومی‌سازی است. حتی اپلیکیشن همراه می‌تواند به‌صورت متن‌باز در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گیرد تا توسعه یابد.

با کاهش مصرف آب و در نتیجه کاهش مصرف انرژی (به‌ویژه در گرم‌کردن آب)، هزینه‌های ماهانه خانوار به‌طور میانگین بین ۱۵ تا ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت.

از جمله نوآوری‌های این طرح می‌توان به اتصال سیستم به اپلیکیشن، طراحی فیلترهای قابل تعویض خانگی، تحلیل الگوهای مصرف برای ارائه هشدار و مشاوره رفتاری، و همچنین بهره‌گیری از نور UV برای ضدعفونی آب خاکستری اشاره کرد.

کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی، کاهش تولید فاضلاب شهری، مصرف کمتر انرژی و فرهنگ‌سازی مصرف درست از پیامدهای مثبت این طرح از نظر محیط زیستی است.

تصفیه پساب صنعتی

۰در پروژه ASEF، تجربه‌ای موفق در تصفیه پساب صنعتی کارخانه‌های رنگرزی به ثبت رسیده است. این تجربه حاصل پژوهش‌های میدانی و صنعتی، آزمون‌های مستمر و بهینه‌سازی‌های فناورانه است که منجر به طراحی یک سیستم نوین برای حذف ذرات معلق در پساب شده است. خروجی این تجربه، دستیابی به آبی قابل استفاده مجدد با کیفیت بالا و بدون نیاز به تعویض مکرر فیلتر یا توقف خط تولید بوده است.

طرح ASEF در راستای ارتقای بهره‌وری مصرف آب در صنایع و کاهش آثار زیست‌محیطی، با هدف تصفیه پیشرفته پساب‌های رنگی و فولاد و… طراحی شده است. این سیستم از یک راکتور ماژولار و بدون نیاز به شست‌وشوی دوره‌ای تشکیل شده که قادر است در مدت شش ماه به‌صورت پیوسته و بدون گرفتگی عمل نماید. خروجی طرح، ۹۰ درصد آب تصفیه‌شده و قابل استفاده مجدد در خطوط تولید است.

در طراحی ASEF، از فناوری‌های نوینی همچون فیلتراسیون پیشرفته با ساختار نانو–ماکرو استفاده شده است که بدون افزودن مواد شیمیایی، مصرف آب تازه را تا حد چشمگیری کاهش می‌دهد. این تکنولوژی به جای تمرکز بر تصفیه انتهایی، از ابتدا در فرآیند طراحی خط تولید لحاظ شده و با ایجاد یک حلقه بسته، وابستگی به منابع آبی را کاهش داده است.

راکتور ASEF به گونه‌ای طراحی شده که بتواند بخش قابل توجهی از آب مصرفی کارخانه را پس از تصفیه، مستقیماً به چرخه تولید بازگرداند. این بازچرخانی مؤثر، نه‌تنها منجر به صرفه‌جویی در مصرف منابع طبیعی شده، بلکه هزینه‌های عملیاتی کارخانه را نیز به میزان چشمگیری کاهش داده است.

آب خروجی از سیستم ASEF با ویژگی‌هایی همچون شفافیت بالا، بار آلی پایین و نبود مواد رنگزا، به راحتی قابلیت استفاده در سیستم‌های سرمایشی، شست‌وشوی تجهیزات صنعتی و همچنین آبیاری فضای سبز را دارد. این بازاستفاده موجب کاهش نیاز به منابع آب شیرین و همچنین مدیریت پایدار منابع آبی شده است.

در شرایط کم‌آبی استان یزد، پروژه ASEF از پساب‌های صنعتی به‌عنوان یک منبع جایگزین برای تأمین آب استفاده کرده است. این رویکرد، نمونه‌ای موفق از بهره‌گیری از منابع نامتعارف بوده که با تبدیل یک تهدید زیست‌محیطی به یک منبع مفید، گامی مهم در جهت تاب‌آوری آبی صنایع برداشته است.

اگرچه هدف اصلی طرح، بازچرخانی صنعتی آب است، اما کیفیت آب خروجی سیستم ASEF به حدی بالاست که در برخی شاخص‌ها با استانداردهای آب شرب برابری می‌کند. این امر نشان‌دهنده کارایی بالا و دقت عملکردی راکتور در حذف آلاینده‌هاست، هرچند استفاده مستقیم به‌عنوان آب شرب نیازمند افزودن برخی مراحل فنی تر به این دستگاه است.

طرح ASEF با حذف کامل ذرات معلق، رنگ و بار آلی، مانع ورود آلاینده‌ها به طبیعت می‌شود. خروجی نهایی سیستم، به‌گونه‌ای مدیریت می‌شود که از هرگونه نفوذ به منابع آبی زیرزمینی یا ایجاد بو و آلودگی در هوا جلوگیری کند. این موضوع در پایش‌های دوره‌ای محیط‌زیستی نیز تأیید شده است.

تصفیه پساب با امواج

در این طرح، تجربه‌ای نوآورانه در زمینه تصفیه پساب صنعتی با بهره‌گیری از امواج به‌دست آمده است. اجرای آزمایشی سیستم در مقیاس نیمه‌صنعتی در یکی از واحدهای فرآوری مواد غذایی، نشان داد که این روش می‌تواند به کاهش مؤثر آلاینده‌های آلی، ذرات کلوئیدی و بوی نامطبوع منجر شود، آن هم بدون نیاز به افزودنی‌های شیمیایی. سرعت عمل بالا، کاهش فضای موردنیاز و عدم تولید لجن شیمیایی از مهم‌ترین دستاوردهای این تجربه بوده است.

طرح حاضر بر پایه استفاده از امواج با فرکانس خاص در جهت تحریک ذرات آلاینده و تخریب ساختارهای آلی و رنگزا در پساب طراحی شده است. در این فرآیند، امواج فراصوت با ایجاد پدیده کاویتاسیون، منجر به شکسته شدن پیوندهای مولکولی ترکیبات مقاوم می‌شوند. این فناوری، به‌ویژه برای تصفیه پساب‌هایی با ترکیبات پیچیده و غیرقابل‌تجزیه زیستی، بسیار کارآمد عمل کرده است و قابلیت ترکیب با سایر مراحل تصفیه را نیز دارد.

با استفاده از سیستم امواج، بخش قابل توجهی از آلودگی موجود در پساب در لحظه حذف می‌شود، به‌گونه‌ای که امکان بازچرخانی سریع آب در فرآیند تولید فراهم می‌گردد. این فناوری با حذف نیاز به فرآیندهای سنگین شیمیایی یا فیزیکی، مصرف آب تازه را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش داده و موجب بهبود شاخص بهره‌وری آب در تولید شده است.

تکنولوژی تصفیه با امواج، آب تصفیه‌شده‌ای با کیفیت پایدار و یکنواخت تولید می‌کند که مستقیماً می‌تواند به چرخه تولید بازگردد. طراحی مدولار و پیوسته سیستم، امکان بازچرخانی بی‌وقفه آب را فراهم نموده و از آن‌جایی که این روش فاقد مراحل شیمیایی حجیم است، دچار نوسانات کیفیتی در جریان بازگشتی نمی‌شود.

آب تصفیه‌شده با این فناوری، فاقد رنگ، بو و ترکیبات شیمیایی و فلزات سنگین مضر بوده و می‌تواند در کاربردهای زیادی مورد استفاده قرار گیرد. پایداری شیمیایی و نداشتن اثر تجمعی در خاک و گیاهان از مزیت‌های قابل‌توجه این روش برای مصرف‌های غیرمستقیم است.

در این طرح، پساب صنعتی به‌عنوان منبعی جایگزین برای تأمین آب در نظر گرفته شده است. فناوری امواج امکان تصفیه سریع این منابع را فراهم کرده و آنها را از وضعیت غیرقابل استفاده به منبعی ارزشمند برای صنایع کم‌آب تبدیل نموده است. در واقع، پساب به منبعی تجدیدپذیر و قابل اتکا در تأمین آب بدل شده است.

اگرچه هدف طرح، دستیابی به آب قابل استفاده در صنعت و کشاورزی است، اما آزمایش‌های صورت‌گرفته نشان داده‌اند که در بسیاری از موارد، سطح کیفیت آب تصفیه‌شده با امواج به آستانه استانداردهای آب شرب نزدیک شده است. حذف میکروارگانیسم‌ها، کاهش بار آلی و حذف بو از جمله مزایای مهم این روش برای ارتقای کیفیت نهایی آب هستند.

روش تصفیه با امواج، یک فرآیند غیرشیمیایی و کاملاً پاک است که بدون تولید لجن شیمیایی یا گازهای آلاینده، عملیات تصفیه را انجام می‌دهد. این فناوری هیچگونه اثر منفی بر خاک، منابع آبی یا هوا نداشته و از منظر تطابق با استانداردهای محیط‌زیستی، به‌عنوان یک گزینه سبز و پایدار شناخته می‌شود.

استفاده از مولتی کود ارگانیک در بهینه سازی مصرف اب در تولید انواع محصولات کشاورزی سالم

امروزه به دلیل افزایش کاربرد کودهای شیمیایی در مزارع و باغات باعث بروز خسارات جبران ناپذیر زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی شده است به طور مثال: کود ازت به واسطه بر جای ماندن در طبیعت منجر به آلودگی آب، خاک و ایجاد بیماری سرطان در انسان می شود. از دهه ۱۹۷۰ میلادی به بعد کشورهای توسعه یافته برای جلوگیری از تخریب محیط زیست و حفظ سلامت جامعه استفاده از کودهای شیمیایی را به تدریج کاهش داده و به کشاورزی زیستی روی آوردند از جمله اقدامات اولیه ان به کار بردن کودهای حیوانی در تولید محصولات کشاورزی بود. در حال حاضر کودهای زیستی به شکل پودر، گرانول و مایع به منظور تامین بخشی از نیاز گیاه در دوره رشد در بازار موجود می باشد اما این کودها نمی توانند نیاز گیاهان زراعی و باغی را به عناضر کم مصرف و پر مصرف در طول رشد تامین نمایند . در ضمن برخی از این کودها باعث ایجاد خطر برای سلامت جامعه و آلودگی منابع پایه می شوند. مولتی کود ارگانیک یک نوع کود کاملاً طبیعی است که باعث جلوگیری از تخریب محیط زیست، عدم تهدید برای سلامت جامعه ، افزایش تولید در بخش های کشاورزی و منابع طبیعی می گردد.

مولتی کود ارگانیک که از ضایعات کشاورزی تولید شده می تواند با ساختار نانو پلیمرهای گیاهی که دارد باعث بهینه سازی مصرف اب در تولید انواع محصولات کشاورزی سالم و حفظ محیط زیست و سلامت افراد جامعه شود

با اجرای این طرح میزان مصرف اب به شدت کاهش یافته و الودگی ها اب نیز کم می شود

به ازای استفاده از این محصول میزان تولید انواع محصولات کشاورزی سالم حدود ۱/۵برابر افزایش می یابد

با بهره گیری از اطلاعات جوامع محلی ضریب موفقیت اجرای طرح افزایش می بابد

این طرح قابلیت اجرا در سطح ملی و بین المللی را با توجه به لحاظ جمیع شرایط را دارد

استفاده از نانو پلیمرهای گیاهی

این طرح می تواند توسط روستاییان و کشاورزان در مقیاس های کوچک و متوسط اجرا شود با هزینه های بسیار کمک

مولتی کود ارگانیک می تواند در تمامی کشت های فضای باز و بسته برای انواع محصولات کشاورزی استفاده شود بدون اینکه هیچگونه مشکلی ایجاد کند

این طرح دارای گواهی ثبت اختراع است

زدن استخر

با داشتن استخر هم میتوان از آب باران و هم سهمیه زمینهای کشاورزی با ذخیره شدن جلوگیری از هدر رفت

استخر پیش ساخته پلاستیکی

آینده صرفه‌جویی در مصرف آب: هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند منابع آب

اینجانب راحله خیرالامور دانشجوی دوره دکتری آب‌و‌هواشناسی با تمرکز بر موضوع «امنیت آب و تغییر اقلیم در استان یزد» هستم و در سال‌های اخیر مطالعات و پژوهش‌های خود را معطوف به تحلیل چالش‌های منابع آب در مناطق خشک و کم‌آب با رویکردی بین‌رشته‌ای کرده‌ام. موضوع رساله‌ام با محوریت بررسی آسیب‌پذیری منابع آب در برابر تغییرات اقلیمی و ارزیابی راهبردهای سازگاری، به‌طور مستقیم به مفهوم صرفه‌جویی، مدیریت هوشمند و آینده‌نگرانه منابع آب پیوند دارد.

همچنین به‌عنوان کارشناس در مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های آبی تاریخی (زیر نظر یونسکو) مشغول به فعالیت هستم و تجربه میدانی و پژوهشی قابل توجهی در زمینه مدیریت سنتی و بومی منابع آب به‌ویژه در سامانه‌های قناتی دارم. این تجربه موجب شده است تا با تلفیق دانش سنتی و فناوری‌های نوین، به بررسی راهکارهای هوشمند و پایدار در مدیریت منابع آب علاقه‌مند شوم.

آشنایی با مفاهیم هوش مصنوعی، تحلیل داده‌های اقلیمی و هیدرولوژیکی، سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط، توانایی تحلیل علمی و کاربردی موضوعات بین‌رشته‌ای مانند «مدیریت هوشمند منابع آب» را برایم فراهم کرده است. تجربه ترکیبی من در حوزه‌های سنتی و مدرن مدیریت آب، انگیزه‌ای قوی برای اجرای این طرح پیشنهادی و حرکت به‌سوی آینده‌ای پایدار و فناورانه در مدیریت منابع آب فراهم کرده است.

در شرایط کنونی که بحران کم‌آبی به یکی از چالش‌های اساسی در بسیاری از مناطق جهان، به‌ویژه در کشورهای خشک و نیمه‌خشک از جمله ایران تبدیل شده است، بهره‌گیری از راهکارهای نوین برای مدیریت منابع آب اهمیتی دوچندان یافته است. افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی، و مصرف بی‌رویه منابع آبی، نیاز به الگوهای پایدار و کارآمد در مدیریت آب را بیش از پیش نمایان کرده است.

در این میان، فناوری‌های نوین به‌ویژه هوش مصنوعی (AI) می‌توانند نقشی کلیدی در ارتقاء بهره‌وری، بهینه‌سازی مصرف، و پیش‌بینی بحران‌های آبی ایفا کنند. هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های کلان، شناسایی الگوهای پنهان، و ارائه راهکارهای هوشمند، این امکان را فراهم می‌سازد که مدیریت منابع آب به سمت یک نظام پویا، هوشمند و پیش‌بینی‌پذیر حرکت کند.

طرح پیشنهادی حاضر با عنوان «آینده صرفه‌جویی در مصرف آب: هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند منابع آب»، با هدف بررسی ظرفیت‌ها و فرصت‌های کاربرد هوش مصنوعی در نظام مدیریت آب، تدوین شده است. در این طرح تلاش می‌شود تا ضمن تحلیل چالش‌ها و نیازهای موجود در حوزه مصرف و مدیریت آب، نمونه‌های موفق جهانی بررسی شده و راهکارهایی عملی و فناورانه برای بهینه‌سازی مصرف آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، شرب و صنعت ارائه گردد.

این طرح، تلاشی است برای پیوند علم داده با مهندسی منابع آب، به‌منظور نیل به آینده‌ای پایدار در مدیریت یکی از حیاتی‌ترین منابع طبیعی.

kheirolomour.pdf

به‌کارگیری کنتورهای هوشمند پیشرفته و فناوری‌های نوین در مدیریت بهینه مصرف آب شرب

شرکت سنجش ابزار پویای آینده (پویاک) با تکیه بر دانش مهندسی بومی و بهره‌گیری از تجربیات بیش از یک دهه فعالیت در حوزه‌های مختلف صنعت، آب، برق و گاز، از سال ۱۳۹۶ رسماً با هدف طراحی و تولید تجهیزات پیشرفته ابزار دقیق و پاسخ به نیاز داخلی در حوزه مدیریت منابع آب، وارد عرصه تولید تخصصی شد وبا فعالیت در حوزه طراحی و تولید تجهیزات دقیق اندازهگیری آب، تجربهای گسترده در پیادهسازی سامانههای هوشمند کنترل و تجهیزات پایش مصرف آب در اقلیمهای مختلف کشور به دست آورده است.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور در سال‌های اخیر، بحران کم‌آبی، هدررفت منابع آبی و ضعف در مدیریت مصرف بهینه آب به‌ویژه در بخش خانگی، شهری و صنعتی بوده است. پویاک با شناخت عمیق از این چالش و نیاز مبرم کشور به ابزارهای نظارت دقیق بر مصرف، اقدام به طراحی و تولید نسل جدیدی از کنتورهای هوشمند الکترومغناطیسی و آلتراسونیک کرده است که علاوه بر اندازه‌گیری دقیق، قابلیت‌های منحصر به‌فردی مانند شناسایی نشتی، قطع خودکار جریان، ارسال داده به‌صورت آنلاین، قابلیت کاهش دبی مصرفی و تنظیم زمان‌بندی هوشمند دارد که نقش مهمی در کاهش تلفات آبی، مدیریت بهتر مصارف و مقابله با بحران آب در سطح ملی ایفا کرده است. تجربه موفق این شرکت در پیادهسازی این سیستمها در مناطق با تنش آبی بالا، نشاندهنده اثربخشی فناوریهای هوشمند در بهبود بهرهوری منابع آبی است

طرح پیشنهادی شرکت پویاک در رویداد ملی سپاس آب با هدف معرفی راهکارهای فناورانه در حوزه مدیریت مصرف آب، بر مبنای توسعه و بهکارگیری کنتورهای هوشمند طراحی شده است که بر پایه توسعه و پیاده‌سازی کنتورهای هوشمند آب می باشد و در چهارچوب ارتقاء مدیریت مصرف آب در حوزه‌های خانگی، صنعتی، شهری و کشاورزی تعریف می‌شود. این کنتورها با تکیه بر فناوری‌های نوین IoT و ارتباطات بی‌سیم، تحولی اساسی در پایش و کنترل مصرف آب به وجود آورده‌اند. این کنتورها با ویژگیهایی چون اندازهگیری دقیق دبی، تشخیص نشت، امکان کنترل از راه دور، قطع و وصل جریان، ثبت اطلاعات مصرف، مقاومت در برابر نفوذ آب و گرد و غبار (مطابق استاندارد IP68)، و کارکرد مطمئن در شرایط سخت طراحی شدهاند. علاوه بر این، طول عمر بالای باتری(بیش از ۱۵ سال)، لوله های مقاوم در برابر فشار و یخزدگی، و عدم تأثیرپذیری از میدانهای مغناطیسی خارجی از جمله دیگر مزایای رقابتی این محصولات است. این طرح با تمرکز بر اجرای پایلوتهای هوشمند در نقاط بحرانی کشور و اتصال به سامانههای مانیتورینگ آنلاین، بهطور مستقیم در کاهش مصرف و افزایش آگاهی مصرفکنندگان تأثیرگذار خواهد بود.
در این طرح، علاوه بر تجهیز مصرف‌کنندگان به کنتورهای هوشمند، سامانه‌های نرم‌افزاری پیشرفته‌ای نیز جهت جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها طراحی گردیده که به اپراتورها و مدیران شبکه اجازه می‌دهد به صورت برخط الگوهای مصرف را پایش کرده و اقدامات اصلاحی مورد نیاز را به سرعت اعمال نمایند.

طرح ارسالی یک ویدیوی دیگر هم دارد، با توجه به محدودیت ارسال تعداد ویدیو، لطفا در صورت نیاز به مشاهده ویدیوی دوم، به خانم ملاحیدری از اعضای دبیرخانه مراجعه شود.

در طراحی و تولید کنتورهای پویاک، استفاده از فناوری‌های نوین منجر به اندازه‌گیری دقیق مصرف آب و جلوگیری از اتلاف پنهان شده است. ادوات مورد استفاده، دارای مکانیزم‌هایی هستند که می‌توانند به صورت هوشمندانه مصرف را تحلیل کرده و الگوهای پرمصرف را شناسایی کنند. این تجهیزات با بهره‌گیری از فناوری‌های زیر، به کاهش مصرف کمک می‌کنند:
• استفاده از کنتورهای هوشمند التراسونیک با قابلیت قطع جریان هنگام نشت یا مصرف غیرعادی
• قابلیت کاهش دبی مصرفی از طریق شیر کنترلی داخلی
• مکانیزم ضد دستکاری با استفاده از محافظت مغناطیسی
• بهره‌مندی از پروتکل‌های ارتباطی هوشمند نظیر GPRS، NB-IoT، LoRaWAN برای کنترل از راه دور
• پایش مداوم مصرف روزانه، ماهانه و سالانه
• ارسال آلارم در صورت عبور از آستانه‌های تعریف‌شده مصرف

اگرچه شرکت پویاک مستقیماً در فرآیند تصفیه و استفاده مجدد از آب خاکستری ورود نکرده است، اما با تجهیز شبکه‌های مصرف به کنتورهای تفکیکی و دقیق، امکان جداسازی مصرف در بخش‌های قابل بازیافت فراهم شده است. به کمک این کنتورها:
• می‌توان تفکیک مصرف بخش‌های بهداشتی و غیر بهداشتی را دقیق بررسی کرد.
• داده‌ها جهت تحلیل و طراحی سیستم‌های بازیابی آب خاکستری فراهم می‌شود.
• امکان مدیریت برخط و برنامه‌ریزی چرخه بازیابی آب فراهم می‌گردد.
• اطلاعات دقیق ثبت‌شده، برای تنظیم الگوریتم‌های خودکار کنترل آب خاکستری در خانه‌های هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از دستاوردهای طرح هوشمند مدیریت مصرف آب شرکت پویاک، کاهش مصرف آب در پروژه‌های اجرا شده می‌باشد. در کنتورهای پویاک با اندازه‌گیری مستمر و دقیق مصرف، شناسایی نشت‌های پنهان که در بسیاری از موارد سهم عمده‌ای از تلفات را تشکیل می‌دهند، حذف می‌گردد. افزون بر آن، با صدور هشدارهای بلادرنگ برای مصرف غیرمعمول، رفتار مصرف‌کنندگان اصلاح شده و فرهنگ مصرف بهینه به‌تدریج در سطح خانوارها نهادینه می‌گردد. برنامه‌ریزی دقیق بر اساس داده‌های تاریخ مصرف نیز از دیگر دستاوردهای این سامانه می‌باشد؛ به‌طوری که مصرف‌کننده قادر خواهد بود روند مصرفی خود را در مقاطع زمانی مختلف بررسی کرده و اقدامات اصلاحی متناسب اتخاذ نماید. همچنین در شبکه‌های بزرگ شهری، این داده‌ها به مدیریت شهری امکان می‌دهد برنامه‌ریزی دقیق برای تأمین، توزیع و بازچرخانی منابع را انجام دهد و در زمان‌های اوج مصرف، پایداری سیستم حفظ شود.

از مهم‌ترین ویژگی‌های فناوری کنتور های تولیدی این شرکت، مدیریت بهینه مصرف بدون ایجاد نارضایتی برای مصرف‌کننده است. در بسیاری از سیستم‌های سنتی، اعمال محدودیت‌های مصرفی با افت فشار و نارضایتی شدید کاربران همراه می‌شود. اما در سامانه طراحی شده توسط این شرکت، با تنظیم دقیق حداکثر دبی مجاز و پایش بلادرنگ جریان، مصرف آب در چارچوب نیاز واقعی خانوار مدیریت می‌شود، بدون آنکه مصرف‌کننده افت کیفیت یا فشار را احساس کند.

طراحی انعطاف‌پذیر محصولات شرکت پویاک به گونه‌ای انجام شده که برای کلیه مشترکین اعم از مصارف خانگی، تجاری، اداری، صنایع، بیمارستان‌ها، مراکز آموزشی و حتی بخش کشاورزی قابل پیاده‌سازی می‌باشد. قابلیت عملکرد صحیح در انواع اقلیم‌های کشور اعم از مناطق گرمسیر، سردسیر و مرطوب، مزیت بزرگ دیگری است که این فناوری را به محصولی عمومی و سراسری در کشور بدل کرده است.
سامانه مدیریت مرکزی نیز به گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند به سرعت در هر شهری توسعه یابد و هزاران مشترک به‌صورت همزمان تحت پایش و کنترل قرار گیرند. همچنین شرکت سنجش ابزار پویای آینده با بهره‌گیری از فناوری‌های ارتباطی پیشرفته نظیر NB-IoT، GPRS، RF و LoRa توانسته است زیرساخت ارتباطی وسیعی برای پوشش گسترده پروژه‌ها ایجاد نماید که در اقصی نقاط کشور حتی با محدودیت‌های زیرساختی مخابراتی نیز به‌راحتی قابل بهره‌برداری می‌باشد.

یکی از نتایج مستقیم به کارگیری این فناوری، کاهش محسوس هزینه‌های پرداختی خانوارها در قبوض آب می‌باشد. جلوگیری از نشتی‌های پنهان، حذف مصرف‌های بی‌رویه، اصلاح رفتار مصرفی و اعمال خودکار سقف مجاز مصرف موجب شده است که بسیاری از خانوارها در پایان ماه با کاهش چشمگیر مبلغ قبض خود مواجه شوند.
علاوه بر کاهش قبوض مصرفی، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات نیز با به‌کارگیری سیستم‌های هشداردهی زودهنگام کاهش می‌یابد؛ زیرا بسیاری از خرابی‌های سیستم لوله‌کشی داخلی در مراحل اولیه شناسایی و قبل از ایجاد خسارات جدی برطرف می‌شوند که این امر بار مالی تعمیرات را نیز به شدت کاهش داده است. کاهش هزینه‌های ثانویه ناشی از هدررفت منابع نیز به‌صورت غیرمستقیم در سبد خانوار مؤثر خواهد بود.

شرکت سنجش ابزار پویای آینده (پویاک) در طراحی محصولات خود طیف وسیعی از فناوری‌های پیشرفته روز دنیا را در بستر دانش بومی ترکیب کرده است. بهره‌گیری از فناوری‌های اینترنت اشیاء (IoT)، طراحی الگوریتم‌های هوشمند تحلیل رفتار مصرف، سامانه قطع و وصل خودکار، پردازش ابری داده‌های مصرفی، طول عمر باتری ۱۵ ساله، مقاوم بودن کامل زیر آب و در برابر فشار و یخ‌زدگی، سیستم ضد دستکاری مغناطیسی، پوشش استاندارد IP68 و فناوری‌های متنوع ارتباطی از جمله شاخص‌ترین نوآوری‌های این سامانه به‌شمار می‌آید.
تمامی این ویژگی‌ها در کنار طراحی کاملاً مهندسی‌شده، این شرکت را در زمره معدود تولیدکنندگان برتر منطقه در حوزه کنتورهای هوشمند آب قرار داده است که می‌تواند با محصولات شرکت‌های پیشرفته اروپایی و آسیایی رقابت نماید.

این طرح به طور مستقیم در حفاظت از منابع طبیعی آب کشور و کاهش بار آلایندگی محیط زیست نقش اساسی ایفا می‌کند. با کاهش چشمگیر برداشت از منابع زیرزمینی و سطحی، تعادل سفره‌های آب زیرزمینی احیا شده و از فرونشست زمین جلوگیری می‌شود. همچنین با کاهش حجم فاضلاب تولیدی، هزینه و مصرف انرژی در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کاهش یافته و تخلیه پسماند به رودخانه‌ها و دریاچه‌ها کنترل می‌شود. کاهش استفاده از مواد مصرفی، کاهش تولید ضایعات صنعتی و به حداقل رساندن تعمیرات دوره‌ای، همه نشان از توجه دقیق این شرکت به الزامات زیست‌محیطی پایدار در طراحی محصولات دارد.

استفاده از آب باران در سطح شهر ها

در باغ خودم در حال اجرا هستم

با سلام
۷۰درصد آب باران به صورت روان آب روی زمین جاری شده و بدون جذب در منابع زیر زمینی در نهایت تبخیر خواهد شد
کلیه معابر شهری ، خیابان‌ها و پشت بامها که روان آب می شود میتوان با ساخت استخر سر پوشیده (آب انبار )زیر معابر خیابان در فصل بارش جمع آوری و در فصل آبیاری با اتصال به شبکه آبیاری فضای سبز شهرداری استفاده نمود .
طبق برآورد اینجانب هزینه ساخت این مخزن (هزینه اولیه ) حدود ۱۰۰ میلیون برای ۵۰ متر مکعب آب است که در سال‌های بعد صفر است
و این ۵۰ متر آب برای ۵۰ درخت برای مدت حدود ۵ ماه غرقابی قابل استفاده است البته روش‌های نوین کل فصل آبیاری را برای این ۵۰ درخت پوشش می‌دهد
ضمنا این روش برای باغ شهرها جهت عدم استفاده از آب‌های زیر زمینی نیز قابل استفاده است

در این روش نسبت به ساخت سد مزایای دارد
۱- هزینه کم کم می‌شود و لی سد هزینه زیاد و یک جا
۲- زمان برای هر مخزن کم ولی سد ممکن است تا ۱۰ سال درحالت خوش بینانه
۳- عدم نیاز به انتقال آب و تا سیاست بهره برداری پر هزینه (در محل مصرف احداث می‌شود)
۴- عدم نیاز به زمین
از کف خیابان می توان استفاده کرد
۵- هزینه اولیه در چند سال اول مستهلک می‌شود
۵_ هزینه اولیه نسبت به سد بسیار کوچک می شود و برای شهرداری قابل تامین می‌شود
و …..

مدیریت یکپارچه منابع آب و برق مبتنی بر منافع و مصالح حوضه های آبریز استان مرکزی

با عنایت به محل وقوع استان مرکزی و بویژه مجاورت با پایتخت و سرریز صنایع به شهرهای استان بویژه دو شهر زرندیه و ساوه از سمت پایتخت، همچنین صنعتی بودن کلانشهر اراک، از طرفی واقع شدن در مسیرهای مواصلاتی شمال به جنوب و شرق و غرب و بویژه مجاورت با استان های کم توسعه یافته از جمله لرستان، مهاجرت نیروی کار از این استان به استان مرکزی و وجود صنایع مادر از قبیل آلومینیوم ایران(ایرالکو)، پتروشیمی، پالایشگاه، آب سنگین، ماشین سازی اراک، هپکو و … و نیز وجود شهر ساوه و زرندیه به عنوان یکی از قطب های تولید پسته و انار کشور و همچنین شهرستان خمین و شازند به عنوان شهرهای تولید گندم و لوبیا موجب شده استان مرکزی به عنوان استانی مهاجر پذیر، صنعتی و کشاورزی در بین استانهای کشور خودنمایی نماید.
از طرفی تامین آب شرب استان از طریق دو سد الغدیر و کامل صالح شازند و نیز منابع زیرزمینی تامین می شود که با توجه به میانگین بارندگی بلند مدت سالیانه استان مرکزی به میزان ۲۷۰ میلیمتر و مواجه با خشکسالیهای مستمر (از سال ۱۳۹۹ تا کنون) موجب شده ضمن کاهش فاحش سطح آب منابع زیرزمینی، ذخایر سد های الغدیر ساوه از گنجایش ۲۷۷ میلیون مترمکعب ۵/۱۸ میلیون مترمکعب و سد کمال صالح از ۹۵ میلیون مترمکعب به تنها ۷/۱۳ میلیون مترمکعب کاهش یابد که به ترتیب حدود ۱۶ میلیون مترمکعب و ۱۰ میلیون مترمکعب آنها به عنوان حجم مرده محسوب می شوند.
بنابراین با تشکیل جلسات متعدد شورای حفاظت منابع آب استان، کارگروه سازگاری با کم آبی کمینه و کمیته صیانت از منابع آب استان این نتیجه حاصل شد که با روند کنونی در ابتدای زمستان ۱۴۰۳ هر دو سد فوق الذکر از مدار خارج خواهند شد و علاوه بر مشکلات عدیده تامین آب استان برای مصارف کشاورزی و صنعت با مشکل جدی تامین آب شرب شهروندان دو شهر بزرگ استان یعنی اراک و ساوه مواجه خواهیم شد. لذا با تشکیل جلسات کارشناسی و بررسی مسائل پیرامون معضل پیش بینی شده از طرفی استفاده از ظرفیت ساعت کارکرد مندرج در پروانه های بهره برداری چاه های مندرج چاه های موجود در استان و اقداماتی همچون لایروبی رود خانه های با لادست سدهای الغدیر ساوه و سد کمال صالح و بستن سر دهنه ها در فصل غیر زراعی علیرغم اینکه بارندگی در حوضه آبریز سدهای الغدیر ساوه و سد کمال صالح به ترتیب از حدود ۱۵۰ میلیمتر به حدود ۷۰ میلیمتر و از حدود ۴۵۰ میلیمتر به حدود ۳۵۰ میلیمتر کاهش یافتند، دبی پایه رودخانه های مذکور در مقایسه با سال های پیش در زمان های مشابه در ایستگاه هیدرومتری سد ساوه از ۵۰۰ لیتر در ثانیه به ۲۰۰۰ لیتر در ثانیه و در کمال صالح از ۳۰۰ لیتر در ثانیه به ۲۰۰۰ لیتر در ثانیه افزایش یافتند. از طرف کمک شایانی به ذخیره ساعن کارکرد کشاورزان برای فصول زراعی حاصل شد. از همه مهمتر اینکه کمک چشمگیری به ناترازی برق و کمک محسوسی به جبران بخشی از کسری منابع اب زیرزمینی در این تجربه بدست آمد که در ادامه به جزئیات آن پرداخته می شود.

ساعت کارکرد پروانه ها بهره برداری
تعیین ساعات کارکرد مجاز چاه‌های کشاورزی اغلب با در نظر گرفتن الگوی کشت منطقه انجام می‌شود. به این معنی که نوع محصولاتی که در یک منطقه کشت می‌شوند و نیاز آبی آن‌ها، در تعیین میزان و زمان برداشت آب از چاه‌ها تأثیرگذار است. شرایط اقلیمی هر منطقه، مانند میزان بارندگی و تبخیر، نیز در تعیین الگوی کشت و ساعات کارکرد چاه‌ها مؤثر است. ساعات کارکرد چاه‌ها ممکن است در طول ماه های سال متغیر باشد و با فصل کشت محصولات هماهنگ شود. به عنوان مثال، در ماه های خرداد،تیر، مرداد و شهریور که نیاز به آبیاری بیشتر است، ساعات کارکرد افزایش یابد و در سایر ماه ها کاهش یابد. در استان مرکزی ساعت کارکرد چاه های کشاورزی با اهداف زیر تعیین گردیده است:
بهینه‌سازی مصرف آب: هدف اصلی، تطبیق برداشت آب با نیاز آبی محصولات و جلوگیری از هدر رفت آب است.
حفظ منابع آب زیرزمینی: با تنظیم ساعات کارکرد بر اساس الگوی کشت، می‌توان از برداشت بی‌رویه آب و افت سطح آب زیرزمینی جلوگیری کرد.
افزایش بهره‌وری آب: با استفاده از روش‌های آبیاری نوین و انتخاب محصولات مناسب، می‌توان بهره‌وری آب را افزایش داد و با مصرف کمتر آب، محصول بیشتری تولید کرد.
حمایت از کشاورزان: با ارائه راهنمایی‌های لازم به کشاورزان در خصوص انتخاب الگوی کشت مناسب و استفاده از روش‌های آبیاری کارآمد، می‌توان به آن‌ها در تولید پایدار و سودآور کمک کرد.
جدول ساعت کارکرد در پروانه های بهره برداری صادره درج و به اطلاع بهره برداران رسیده است (شکل ۱). رعایت ساعت کارکرد چاه‌ها، که برای مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی تعیین می‌شود، با چالش‌های متعددی روبرو است. این چالش‌ها می‌توانند فنی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی باشند. تعیین دقیق میزان برداشت آب از چاه‌ها نیازمند ابزارهای دقیق اندازه‌گیری (کنتورهای هوشمند) است. نصب، نگهداری و کالیبراسیون این کنتورها پرهزینه و در سطح کشور چالش‌برانگیز است و بسیاری از استان های کشور در نصب و بهره برداری کنتورهای هوشمند حجمی آب همچنان درگیر مشکلاتی هستند و بهره برداری کنتورها بطور کامل محقق نگردیده است. بنابراین استفاده از فناوری های موجود از جمله کنتورهای هوشمند برق موسوم به فهام که تقریبا بر روی چاه های برقی نصب و بهره برداری

شکل ۱:تصویر یک نمونه پروانه بهره برداری صادره که جدول ساعت کارکرد در آن درج شده است.
شده اند می تواند راهکاری خلاقانه برای کنترل میزان ساعت کارکرد چاه ها و در نتیجه کنترل برداشت از منابع آب زیرزمینی باشد. چالش های اقتصادی و اجتماعی که از جمله می توان به سود بالای ناشی از تولید برخی محصولات کشاورزی و یا پرورش ماهی خارج از فصل کشت توسط افراد فرصت طلب و نا آگاهی بسیاری کشاورزان از اهمیت رعایت ساعات کارکرد چاه‌ها برای حفظ منابع آب، اشاره نمود. برای غلبه بر این چالش‌ها، نیاز به یک مدیریت جامع و یکپارچه است که شامل موارد زیر باشد:
هماهنگی بین سازمان‌های دولتی و خصوصی ذی مدخل از جمله مقامات محترم سیاسی و قضایی، شرکت توزیع نیروی برق استان، سازمان جهاد کشاورزی
استفاده از فناوری‌های نوین موجود در زمینه مدیریت توامان منابع آب و انرژی برق
افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفظ منابع آب از طریق رعایت ساعت کارکرد چاه های دارای پروانه
ارائه آموزش‌های لازم به کشاورزان در مورد روش‌های آبیاری نوین و مدیریت منابع آب
ارائه مشوق‌های اقتصادی مناسب برای تشویق کشاورزان به رعایت ساعات کارکرد چاه‌ها و استفاده از روش‌های آبیاری نوین
نظارت دقیق و مستمر بر برداشت آب از چاه‌ها
اجرای قاطعانه قوانین و مقررات مربوط به مدیریت منابع آب
مدیریت جامع منابع آب، شامل آب‌های سطحی و زیرزمینی
تحلیل مسائل موجود، حل آنها و ایجاد اعتماد در بین بهره برداران نسبت به مزایای اجرای طرح کنترل ساعت کارکرد چاه های پروانه دار
مشارکت دادن جوامع محلی در مدیریت منابع آب
اقدامات اجرایی انجام شده بمنظور کنترل ساعت کارکرد چاه های دارای پروانه
۱- تشکیل کمیته صیانت از منابع آب استان مرکزی ذیل کارگروه حفظ حقوق بیت المال با حضور اعضا شامل:
دادستان محترم استان و یا نماینده وی، نمایندگان شرکت سهامی آب منطقه ای مرکزی، نمایندگان شرکت توزیع نیروی برق، نمایندگان سازمان جهاد کشاورزی در شکل ۲ تصویر صورتجلسه کمیته صیانت منابع آب ارائه شده است.

شکل۲: نمونه ای از صورتجلسات کمیته صیانت منابع آب در خصوص لزوم رعایت ساعت کارکرد چاه ها
۲- برگزاری جلسات توجیهی در خصوص ساعت کارکرد مندرج در پروانه، ضرورت رعایت ساعت کارکرد و مزایای رعایت موضوع
۳- اخذ دستور قطع برق تمام چاه های کشاورزی برق دار در پایان فصل کشت
۳- برگزاری جلسه برنامه ریزی اجرای قطع برق با اتمام ساعت کارکرد مجاز پروانه های صادره با حضور نمایندگان شرکت توزیع نیروی برق و سازمان جهاد کشاورزی.
۴- آگاهی رسانی به بهره برداران طی دو مرحله از طریق ارسال پیامک، نصب بنر در محل ادرات منابع آب شهرستان و اطلاع رسانی به دهیاران
۴- اعمال محدودیت برق از زمان پایان فصل کشت
۵-پایش نتایج حاصل،احصاء مسائل و مشکلات همزمان با اجرای طرح، دریافت گزارشات مردمی و نهادهای وابسته به صنایع کشاورزی و سپس برگزاری جلسات مستمر برای حل آنها. به عنوان مثال برخی از چاه های کشاورزی علاوه بر مصرف کشاورزی دارای مصارف مجاز دیگر از جمله دامداری هستند، برخی مجوزها برای کشت محصولات گلخانه ای صادر گردیده است. در این مورد مقرر گردد در طول شبانه روز به مدت یک ساعت محدودیت قطع برق رفع گردد تا صاجبان این پرونه ها امکان فعالیت قانونی خود را داشته باشند. برای سایر مصارف دامداری ها نیز برق تک فاز برای ادامه فعالیت وصل باقی می ماند. در قسمت شمالی استان مرکزی نیز که به دلیل کاهش شدید نزولات جوی امکان آبیاری باغ های پسته محقق نگردیده بود با پیشنهاد سازمان جهاد کشاورزی در دو مرحله بصورت محدود امکان آبیاری باغ ها فراهم گردید.
این اقدام در راستای بومی سازی عملیات اجرایی کنترل ساعت کارکرد چاه ها و اعتماد سازی بمنظور همراهی و مشارکت بهره برداران و در نهایت جلوگیری از اختلال در تولید محصولات کشاورزی انجام گردید. یکی از نتایج این سیاست گذاری و اجرای آن نیز سازگاری کشاورزان با شرایط و گرایش و تمایل بهره برداران به ایجاد کشت های گلخانه ای است.
نتایج حاصل از اجرای طرح کنترل ساعت کارکرد چاه های کشاورزی خارج از فصل کشت
در این طرح اجرایی به استناد مفاد قانون و لزوم رعایت ساعت کارکرد چاه های کشاورزی پروانه دار که بر اساس الگوی کشت غالب منطقه، نیاز آبی گیاه و محاسبات دقیق هیدرولوژیکی محاسبه می گردد، برق چاه های کشاورزی پس از پایان ساعت کارکرد مجاز و یا اصطلاحاً فصل کشت محدود گردیدند. در نتیجه علاوه بر مدیریت منابع آب زیرزمینی مدیریت انرژی برق نیز بصورت توامان محقق گردید.
در شکل شماره ۳ نمودار مقایسه میزان آب برداشتی از منابع آب زیرزمینی توسط چاههای کشاورزی برقی
در آذر و دی ماه ۱۴۰۳ ارائه گردیده است. در این نمودار میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی در فصل کشت (قبل از اتمام ساعت کارکرد مجاز چاه های برقی کشاورزی) و قبل از اعمال محدودیت با رنگ آبی در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ نمایش داده شده است. میزان متوسط برداشت از منابع آب زیرزمینی حدود ۳۰۵ هزار مترمکعب در ساعت برآورد گردیده است. با توجه به قطع برق چاه های کشاورزی در ساعات پیک مصرف (۱۳از ساعت الی ۱۷) برداشتی از منابع آب در این بازه صورت نمی گیرد. میزان آب برداشتی از منابع آب زیرزمینی خارج از فصل کشت (پس از اتمام ساعت کارکرد مجاز چاه های برقی کشاورزی) قبل از اعمال محدودیت برق به رنگ قرمز نشان داده شده است.

شکل ۳: نمودار مقایسه میزان آب برداشتی از منابع آب زیرزمینی توسط چاههای کشاورزی برقی
میزان متوسط برداشت از منابع آب زیرزمینی در تاریخ ۴ آذر ۱۴۰۳ و قبل از قطع برق چاه های کشاورزی حدود ۱۰۳ هزار مترمکعب در ساعت برآورد گردیده است. میزان برداشت آب در تاریخ ۱۱ دی ماه ۱۴۰۳ و پس از اعمال محدودیت و قطع برق چاه های کشاورزی به رنگ سبز نمایش داده شده است. میزان برداشت در این روز ۱۵ هزار مترمکعب در ساعت برآورد شده است.در جدول شماره ۱ گزارش میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی قبل و بعد از اعمال محدودیت برق چاههای کشاورزی در نتیجه اجرای طرح ارائه گردیده است. با توجه به اینکه میزان مصرف در ماه های مختلف بر اساس عواملی چون دمای هوا و نیاز آبی گیاه متفاوت است بنابراین اطلاعات برداشت از منابع آب زیرزمینی استان مرکزی با استفاده از اطلاعات بدست آمده از سامانه دوسویه آب و برق و تلفیق داده های آن با داده های حاصل از بازدید چاه ها تلفیق و میزان برداشت در دو بازه زمانی مشابه در سال ۱۴۰۲ و سال ۱۴۰۳ با یکدیگر مقایسه و نتیجه در شکل ۴ ارائه گردیده است. در شکل ۴ نمودار قرمز رنگ میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی را از آذر ۱۴۰۲ تا پایان فروردین ماه ۱۴۰۳ بدون اعمال محدودیت و قطع برق چاه ها نمایش می دهد. نمودار سبز رنگ میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی را در مدت مشابه از آذر ۱۴۰۳ لغایت فروردین ۱۴۰۴ و پس از کنترل ساعت
جدول ۱:گزارش میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی قبل و بعد از اعمال محدودیت برق چاههای کشاورزی

کارکرد چاه های کشاورزی برقی نمایش می دهد. مقایسه این دو نمودار نشان می دهد که در نتیجه اجرای طرح رعایت ساعت کارکرد مجاز چاه های کشاورزی و قطع برق چاه ها در فصل کشت از استخراج حدود ۱۰۵ میلیون مترمکعب منابع آب زیرزمینی آبخوان های استان مرکزی ممانعت به عمل آمده است. در صورت استخراج این ۱۰۵ میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی با احتساب سهم تبخیر در فصول سرد سال، نیاز گیاه و میزان جذب آب توسط

شکل۴: نمودار مقایسه ای حجم تخلیه توسط چاههای برقی قبل و بعد از اعمال محدودیت برق (میلیون مترمکعب در ماه)

خاک الباقی آن به عنوان آب برگشتی به سفره اب زیرزمینی بر می گردد. میزان صرفه جویی از منابع آب زیرزمینی در اثر اجرای طرح رعایت ساعت کارکرد چاه های مجاز حدود ۴۵ میلیون مترمکعب برآورد می گردد. این مقدار صرفه جویی معادل ۵۰ درصد ظرفیت سد کمال صالح، واقع در استان مرکزی که وظیفه تامین آب شرب کلان شهر اراک مرکز استان مرکزی و شهرهای شازند و هندودر از توابع استان را به عهده دارد، می باشد.
مدیریت مصرف انرژی برق
یکی دیگر از دستاوردهای مهم این طرح مدیریت مصرف برق و کاهش میزان برق مصرفی در راستای رفع ناترازی و تامین برق سایر مصارف است. در شکل ۵ نمودار مقایسه ای مصرف برق قبل و بعد از اعمال محدودیت ارائه شده است. شکل ۵ میزان انرژی برق مصرفی قبل و بعد از اعمال محدودیت و رعایت ساعت کارکرد چاه های مجاز را در بازه ۲۴ ساعت نمایش می دهد. نتایج ثبت شده توسط کنتورهای هوشمند برق حاکی از آن است که در اثر اجرای این طرح میزان ۶۴ مگا وات در مصرف انرژی برق صرفه جویی شده و این امر کمک شایانی به ناترازی برق نموده است. این میزان انرژی حدوداً معادل تولید نیروگاه برق لویزان تهران است که در شرایط ایده‌آل (کارکرد پیوسته) می‌تواند برق حدود ۱۲۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ نفر را تامین کند، اما در عمل (با توجه به کارکرد غیرپیوسته و محدودیت‌های فنی) این عدد به ۳۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ نفر کاهش می‌یابد.

شکل ۵: نمودار مقایسه ای مصرف برق قبل و بعد از اعمال محدودیت

طرح در سطح استان مرکزی انجام گردیده است.

۱-طرح مسئله و بررسی پیرامون آن و اتخاذ تصمیم بصورت تجربه یک کار سیستمی و بین دستگاهی در استان:
برای محقق شدن چنین کاری نیازمند هماهنگی بیشمار بین دستگاه های مختلف استانی اعم از دستگاه های اجرایی شامل شرکت سهامی آب منطقه ای مرکزی، شرکت ابفای استان، شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی، اداره کل صمت، سازمان جهاد کشاورزی استان و اداره کل منابع طبیعی و دستگاه های قضایی شامل دادگستری و دادستان های شهرستانهای استان از جمله اراک، ساوه و تفرش و دستگاه انتظامی شامل فرمانئدهی انتظامی استان و شهرستانها و دستگاه های نظارتی از جمله اداره کل بازرسی استان مرکزی، سازمان اطلاعات استان و اداره کل دیوان محاسبات استان و مسئولین ارشد استانی و نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی می باشد.
۲- تجربه یک فعالیت اجتماعی دارای آثار مثبت بصورت آگاهی رسانی و مشارکت ذینفعان به ویژه کشاورزان و حقابه بران، دهیاری ها و اعضای شورای اسلامی روستای های ذینفع و اثبات امکان تحقق مشارکت ذینفعان در مدیریت منابع آب و دخالت مسئولیت حکومتی

مبنای قانونی رعایت ساعت کارکرد چاه‌ها ، ترکیبی از قوانین و مقررات مختلف است که به منظور مدیریت و حفاظت از منابع آب زیرزمینی تدوین شده‌اند. از مهمترین این قوانین می توان به موارد زیر اشاره نمود:
قانون توزیع عادلانه آب (مصوب ۱۳۶۱) به عنوان قانون مادر در زمینه مدیریت آب شناخته می‌شود. این قانون و آئین نامه های اجرایی آن به وزارت نیرو اجازه می‌دهد که برای حفاظت از منابع آب، محدودیت‌هایی را برای حفر چاه‌ها و برداشت از آن‌ها تعیین کند.
آیین‌نامه‌های اجرایی قانون توزیع عادلانه آب: این آیین‌نامه‌ها جزئیات بیشتری در مورد نحوه اجرای قانون توزیع عادلانه آب ارائه می‌دهند و شامل مقرراتی در مورد پروانه بهره‌برداری چاه‌ها، میزان مجاز برداشت، و ساعات کارکرد چاه‌ها هستند.
ماده ۲ قانون تسهیل برقی کردن چاههای کشاورزی (مصوب ۱۳۸۰ مجلس شورای اسلامی):
وزارت نیرو مکلف است انرژی مورد نیاز متقاضیان و مشترکان بخش کشاورزی اعم ازمشترکان قدیم و جدید رابه صورت بیست و چهار‌ساعته و در تمام فصول سال با رعایت سقف ساعات مندرج در پروانه بهره‌برداری آب تأمین نماید.
قانون حفاظت از خاک (مصوب ۱۳۸۴): اگرچه به طور مستقیم به آب مربوط نمی‌شود، اما این قانون بر اهمیت حفاظت از منابع طبیعی از جمله آب تأکید دارد و می‌تواند مبنایی برای محدودیت‌های مربوط به برداشت آب زیرزمینی باشد.
مصوبات شورای عالی آب: این شورا به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در زمینه آب در ایران، می‌تواند مصوباتی را در مورد مدیریت منابع آب تصویب کند.
بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای: این بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها جزئیات اجرایی مربوط به قوانین و مقررات فوق را مشخص می‌کنند و شامل تعیین دقیق ساعات کارکرد مجاز چاه‌ها در مناطق مختلف، نحوه پایش و کنترل برداشت، و مجازات‌های مربوط به تخلفات می‌شوند.
به طور خلاصه، مبنای قانونی رعایت ساعت کارکرد چاه‌ها در ایران یک مجموعه قوانین و مقررات است که هدف آن مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از برداشت بی‌رویه است. این قوانین و مقررات از سطح قوانین مادر مانند قانون توزیع عادلانه آب تا بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی را شامل می‌شوند.

نقش آفرینی مردمی در مدیریت مدیریت بهینه منابع آب با جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی و عمومی

با عنایت به شرایط حساس موجود در کمبود منابع آبی و ناتراضی آب و با هدف تحقق شعار سال و ارتقاء سطح استقرار مدیریت بهینه مشارکت منابع آبی با رویکرد جلب مشارکت همه جانبه مردمی و بهره برداران ذینفع و ذیمدخلان.انجام گرفته و نتایج ارزشمندی در خصوص استقرار توسعه پایدار و امنیت غذایی و در آمد زایی و اشتغال زایی پایدار و کاهش صرفه جویی درهزینه های جاری دولتی حاصل گردیده و در سطح ملی بعنوان یک رهیافت مورد توجه قرار گرفته ودر سطح استانها مورد عمل قرار گرفته است .

طرح استقرار مدیریت مشارکتی منابع اب با نقش آفرینی کمی و کیفی ذیمدخلان و ذینفان براساس،جذب سرمایه گذار بخش خصوصی و عمومی
در سطح استان آذربایجان شرقی به اجرا در آمده است

ارتقاء بهره وری جامع نگرانه یکی از دست آوردهای مهم و اساسی این طرح بوده و ظ فیت سازی و توانمند سازی و کار آرا سازی در گام بعدی و استقرار توسعه پایدارو پیشرفت و تحول و تغییر از سایر دست آوردهای این طرح میباشد. نتیجه حاصل نیز ماندایی و پویایی و اثربخشی سرمایه های اجتماعی میباشد

این مهم نیز در راستای اجرای طرح مذکور تحقق یافته ودر حقیقت زنجیره ارزشی تولید و حفظ منافع و درآمدزایی کشاورزان و سرمایه گذاران ذینفع را تحقق بخشیده است

با انجام مطالعات اجتماعی راهبردی و باعنایت به دست آورد ها و نتایج حاصل از مطالعات میدانی نقشه راه تدوین و براساس شرایط و وضعیت موجود نسبت نقش،آفرینی بهره برداران ذینفع در مراحل مطالعاتی و اجرا و بهره برداری و استقرار و پایدارسازی طرح برنامه ریزی و اقدام میگردد

در حوزه عمل شرکت اب منطقه ای در سطح استان آذربایجان شرقی مورد عمل قرار گرفته است.
و بعنوان مدل ملی در سایر استانها نیز در حال برنامه ریزی و اجرا هستیم

استفاده بهینه از منابع آب و افزایش بهره وری و تکمیل زنجیره ارزش افزوده در طرحهای توسعه منابع آبی اشتغال زایی و درآمد زایی پایدار و مهاجرت معکوس از،شهرهای بزرگ به روستاها و پایاب سد های اجرا شده و استفاده از سبستم های نوین ابیاری ازجمله نو آوری ‌و استفاده از فناوری های روز میباشد

کاملا وجود دارد و این مدل در حال توسعه و بسط در سایر استانها باتوجه به فیزیک شبکه و سامانه های اجتماعی و بهره برداری بومی سازی میشود

طراحی شبکه ها و تاسیسات آبی براساس الگوی کشت مصوب از سوی سازمان جهاد کشاورزی انجام‌می‌گیرد

اجرای این طرح در قالب قوانین و مفاد مجوزها پروانه های صادره از سوی ارگان های ذیمدخل در راستای استقرار دستورالعمل مدیریت مشارکتی آب انجام میگیرد

نقش آفرینی مردمی در مدیریت مدیریت بهینه منابع آب با جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی و عمومی

با عنایت به شرایط حساس موجود در کمبود منابع آبی و ناتراضی آب و با هدف تحقق شعار سال و ارتقاء سطح استقرار مدیریت بهینه مشارکت منابع آبی با رویکرد جلب مشارکت همه جانبه مردمی و بهره برداران ذینفع و ذیمدخلان.انجام گرفته و نتایج ارزشمندی در خصوص استقرار توسعه پایدار و امنیت غذایی و در آمد زایی و اشتغال زایی پایدار و کاهش صرفه جویی درهزینه های جاری دولتی حاصل گردیده و در سطح ملی بعنوان یک رهیافت مورد توجه قرار گرفته ودر سطح استانها مورد عمل قرار گرفته است .

طرح استقرار مدیریت مشارکتی منابع اب با نقش آفرینی کمی و کیفی ذیمدخلان و ذینفان براساس،جذب سرمایه گذار بخش خصوصی و عمومی
در سطح استان آذربایجان شرقی به اجرا در آمده است

ارتقاء بهره وری جامع نگرانه یکی از دست آوردهای مهم و اساسی این طرح بوده و ظ فیت سازی و توانمند سازی و کار آرا سازی در گام بعدی و استقرار توسعه پایدارو پیشرفت و تحول و تغییر از سایر دست آوردهای این طرح میباشد. نتیجه حاصل نیز ماندایی و پویایی و اثربخشی سرمایه های اجتماعی میباشد

این مهم نیز در راستای اجرای طرح مذکور تحقق یافته ودر حقیقت زنجیره ارزشی تولید و حفظ منافع و درآمدزایی کشاورزان و سرمایه گذاران ذینفع را تحقق بخشیده است

با انجام مطالعات اجتماعی راهبردی و باعنایت به دست آورد ها و نتایج حاصل از مطالعات میدانی نقشه راه تدوین و براساس شرایط و وضعیت موجود نسبت نقش،آفرینی بهره برداران ذینفع در مراحل مطالعاتی و اجرا و بهره برداری و استقرار و پایدارسازی طرح برنامه ریزی و اقدام میگردد

در حوزه عمل شرکت اب منطقه ای در سطح استان آذربایجان شرقی مورد عمل قرار گرفته است.
و بعنوان مدل ملی در سایر استانها نیز در حال برنامه ریزی و اجرا هستیم

استفاده بهینه از منابع آب و افزایش بهره وری و تکمیل زنجیره ارزش افزوده در طرحهای توسعه منابع آبی اشتغال زایی و درآمد زایی پایدار و مهاجرت معکوس از،شهرهای بزرگ به روستاها و پایاب سد های اجرا شده و استفاده از سبستم های نوین ابیاری ازجمله نو آوری ‌و استفاده از فناوری های روز میباشد

کاملا وجود دارد و این مدل در حال توسعه و بسط در سایر استانها باتوجه به فیزیک شبکه و سامانه های اجتماعی و بهره برداری بومی سازی میشود

طراحی شبکه ها و تاسیسات آبی براساس الگوی کشت مصوب از سوی سازمان جهاد کشاورزی انجام‌می‌گیرد

اجرای این طرح در قالب قوانین و مفاد مجوزها پروانه های صادره از سوی ارگان های ذیمدخل در راستای استقرار دستورالعمل مدیریت مشارکتی آب انجام میگیرد

طراحی، تهیه، اجرا و نصب سکوهای شناور(بارج) جهت استحصال حجم غیرقابل برداشت از دریاچه سد کمال صالح درشرایط اضطراری برای تامین آب شرب کلان شهر اراک

در چند سال اخیر به دلیل خشکسالی شدید حاصل از تغییر اقلیم و نیز کاهش منابع آبی موجود، آورد رودخانه های منتهی به دریاچه سدکمال صالح از قبیل رودخانه های یکه چوی(چای)، فیزیانه(سرشاخه اصلی دز) و رودخانه روستای حسن آباد (یعنی رودخانه روستاهای قلعه‌نوی، کریم‌بیگ و کمال صالح و روستای حسن آباد یا قرجعلی) بسیار تحت تاثیر واقع شده و به میزان چشمگیری کاهش یافته اند به طوری که بیلان منابع و مصارف سد دچار ناترازی شدیدی شده است(شکل ۱). همزمان منابع آب زیرزمینی تامین آب شرب کلان شهر اراک تحت تاثیر خشک سالی های متوالی(۵ سال) دچار افت شدید شده بنابراین درصورت تداوم وضعیت فعلی و عدم بارندگی های مناسب درپایان

شکل۱: نمودار تغییرات متوسط ورودی در دو ایستگاه هیدرومتری سد کمال صالح

سال۱۴۰۳ و بهار۱۴۰۴، تامین آب شرب این کلان شهر درسال ۱۴۰۴ با بحران جدی روبرو خواهد شد. در شکل ۲ نمودار تغییرات متوسط بارندگی بلند مدت استان مرکزی ارائه شده است.

شکل۲: نمودار بلند مدت متوسط بارندگی در سطح استان مرکزی

لذا به منظور مقابله با شرایط بحرانی تامین آب، درصورت اتمام حجم ذخیره مفید سد، پیشنهاد استفاده از پتانسیل موجود در سد که بعنوان آب غیرقابل استحصال (حجم مرده سد) شناخته می شود مطرح گردید. بنابراین روند مطالعات، تهیه و احداث عملیات اجرایی طراحی، تهیه، ساخت و نصب سکوهای شناور(بارج) جهت استحصال حجم غیرقابل برداشت دریاچه سد کمال صالح درشرایط اضطراری انجام گردیده است. هدف از اجرای این طرح گذر از شرایط بحرانی تامین آب شرب کلانشهر اراک در کوتاه مدت و دریک دوره زمانی محدود به منظور کاهش تبعات اجتماعی ناشی از جیره بندی و قطعی آب در سطح کلانشهر اراک می باشد. بدین منظور نیاز است تا تمهیداتی اندیشیده شود که به میزان قابل قبولی آب شرب در شرایط بحرانی از آب غیر قابل استحصال مخزن سد قابل برداشت باشد.

اراک یکی از کلان‌شهرهای ایران، از بزرگ‌ترین شهرهای مرکز ایران و مرکز استان مرکزی و شهرستان اراک است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برابر با ۵۲۰۹۴۴ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و هجدهمین شهر پرجمعیت ایران به‌حساب می‌آید. شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر ، تالاب میقان و دشت فراهان، بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است.اراک از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی ، نخستین ، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود و به‌عنوان ” پایتخت صنعتی ایران ” شناخته شده‌است. شکل ۳ موقعیت شهراراک و شهرهای اطراف آن نشان می دهد.

شکل۳: موقعیت استان مرکزی و شهرهای آن

محدوده طرح آبرسانی شامل شهر اراک و دو مرکز جمعیتی کرهرود و سنجان است. بر اساس بررسی تحولات جمعیت شهر اراک دو روستای سنجان و کرهرود در سال ۱۳۹۱ به شهر اراک ملحق شده‌اند. در حال حاضر جمعیت کلان ‌شهر اراک بالغ بر ۶۰۰۰۰۰ نفر می‌باشد. در شکل ۲ محدوده آب‌رسانی شهر اراک نشان‌داده‌شده است.
منابع تأمین آب شهر اراک شامل منابع آب زیرزمینی شامل ۶۶ حلقه چاه و منابع آب سطحی (سد کمال‌صالح) می‌باشد که حدود ۵۲ درصد آب شهر اراک از سد تامین می‌گردد. با توجه به کاهش بسیار زیاد حجم آب سد کمال‌صالح (حجم آب قابل برداشت ۶ میلیون متر مکعب تنها برای ۵۰ روز ) و همچنین با توجه به پیش‌بینی‌های نا امید کننده صورت‌گرفته در خصوص بارندگی، سبب بروز تنش آبی شدید شده و تامین آب شهر را با مشکل و بحران روبرو خواهد ساخت . ۷۵۰ لیتر در ثانیه از منابع زیر زمینی فاقد کیفیت مناسب بوده و نیاز به اختلاط دارد که در صورت کاهش دبی سد میزان کمبود نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت. شایان ذکر است که در صورت عدم وجود بارش های مناسب در فصل زمستان سال جاری و نیز بهار سال آتی امکان از دست دادن ذخائر سد کمال صالح دور از ذهن نخواهد بود و در آن صورت با کمبود ۱۱۲۶ لیتر بر ثانیه برای تامین آب شرب شهر اراک مواجه خواهد نمود. در جدول شماره ۱ خلاصه وضعیت منابع تامین آب شرب اراک ارائه گردیده است.

شکل۲: محدوده آبرسانی شهر اراک

معرفی سد و سامانه خط انتقال کمال صالح :
الف – ساختمان سد : سد مخزنی کمال صالح برروی رودخانه تیره در استان مرکزی با هدف تأمین آب مصارف شرب شهرهای اراک، شازند ، هندودر، روستاهای استان های مرکزی ولرستان وصنایع بزرگ منطقه در فاصله ۷۳ کیلومتری جنوب غربی شهر اراک و ۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان شازند بین طولهای جغرافیائی ۵۸-۲۸-o49 و۱۰- ۰۷-o49 وعرض جغرافیایی ۵ -۵۵-o 33 تا۲۰-۳۳-o 33 قرار دارد. بر اساس نقشه توپوگرافی از محل سد رقوم کف مخزن در محل سد ۱۷۸۸ متر از سطح دریا، تامین آب این سد از طریق دو رودخانه از سرشاخه‌های حوزه آبریز دز صورت می گیرد، حجم مفید آن مخزن سد ۹۵ میلیون مترمکعب ، در سال۹۸ به
جدول۱: خلاصه وضعیت منابع تامین آب شرب شهر اراک
شرح جمعیت حداکثر توان تولید آب زیر زمینی (l/s) پیش‌بینی برداشت از سدکمال صالح (l/s) جمع کل توان (/s l) حداکثر نیاز آبی (/s l) کمبود
(/s l) توضیحات
شهر اراک ۶۰۰.۰۰۰ ۱۲۹۱ ۶۰۰ ۱۸۹۱ ۲۴۱۷ ۵۲۶ *

واسطه بارندگی های مناسب و حجم ورودی قابل قبول سرریز نمود که البته سرریز آن به پایین دست و به سمت لرستان جاری می‌شود و موجب تقویت سفره‌های آب زیرزمینی و کشاورزی این منطقه می شود، سد کمال صالح منبع اصلی تامین آب شرب کلانشهر اراک است که در حال حاضر حدود۵۲ درصد نیاز این شهر را تامین می‌کند و به واسطه مشارکت پالایشگاه در ساخت سد، درصد بسیار ناچیزی از آب آن نیز به این صنعت اختصاص می‌یابد که از آذرماه سال۱۴۰۳به علت کاهش حجم ذخیره سد مذکور، تامین آب پالایشگاه متوقف گردید و از چاههای
مشخصات کلی سد مخزنی کمال صالح :
نوع سد سنگریزه ای با هسته رسی
حجم کل مخزن ۹۵میلیون مترمکعب
آب تنظیمی سد ۶۵میلیون مترمکعب در سال
مساحت حوزه آبریز تا محل ساختگاه ۶۷۳.۶کیلومتر مربع
مساحت دریاچه سد در تراز نرمال ۴.۳۷کیلومتر مربع
عرض سد در پی ۴۰۰متر
عرض سد در محل تاج ۱۲متر
ارتفاع سد از پی ۸۰متر
طول تاج ۷۶۲متر
تراز نرمال ۱۸۶۱.۱متر از سطح دریا
تراز تاج سد ۱۸۶۸.۳متر از سطح دریا

ب- سامانه خط انتقال : شامل شفت آبگیر، ایستگاه پمپاژ شماره یک و ایستگاه پمپاژ شماره دو
مشخصات ایستگاه پمپاژ شفت آبگیر:
پمپهای مستغرق و لوله های آبده شافت آبگیر به تعداد ۴+۱ با توان ۸۵۰ کیلوات وسطح ولتاژ ۶۶۰۰ولت و دبی ۶۰۰لیتر در ثانیه

دوکیلومتری بالادست محور سد در جناح راست دریاچه موقعیت شفت
۱۸۱۷ متر از سطح دریا رقوم کف رودخانه در محل آبگیر:
۱۸۴۶-۱۸۳۳-۱۸۲۶-۱۸۲۰ رقوم های آبگیری:
۴۳ و ۳۴ و ۱۷ طول تونل های آبگیری:
۲ متر قطر داخلی تونل ها:
۸ متر قطر شفت:
۵۵ متر ارتفاع شفت:
۱۸۱۳ رقوم کف شفت:

بررسی میزان و گزینه های امکان برداشت از حجم مرده(حجم غیرقابل استحصال) :

با توجه به وجود سه تراز آبگیری شفت آبگیر در رقوم ۱۸۴۶-۱۸۳۳-۱۸۲۶ زمانی که تراز آب کمتر از ۱۸۲۶ شود، عملاً برداشت حجم مرده سد آغاز می شود، در زمان احداث شفت آبگیر در تراز ۱۸۲۰دریچه ورودی پیش بینی شده که امکان برداشت آب از رقوم کمتر از تراز ۱۸۲۶ تا تراز ۱۸۲۴ فراهم می باشد، لذا بمنظور برداشت از حجم آب غیر قابل برداشت مخزن سد گزینه های (حداقل ۴ گزینه) متفاوت وجود دارد که بسته به محل قرارگیری سکوهای شناور میزان برداشت آب متغیر خواهد بود.
با توجه به شرایط پایداری بدنه سد امکان فنی حداقل حجم مرده آب نباید کمتر از ۱۰ میلیون مترمکعب باشد.
در جدول ذیل در تراز های مختلف مخزن، حجم مخزن، مساحت سطح دریاچه و میزان آب قابل برداشت محاسبه و درج شده است.

پارمترهای موثر در طراحی بارج ها:
الف- موقعیت انتخابی محل جانمایی بارج ها:
– برخورداری از راه دسترسی به سازه شناور
– برخورداری از تکیه گاه مناسب جهت مهار حرکتهای محوری
– برخورداری از شیب مناسب حداقل شیب یکسان
– نبود پرتگاه به در مسیر خط انتقال در مقاطع زمانی برداشت آب از حداقل سطح دریاچه چون خط انتقال در دامنه جناحین استقرار می یابد چرا که وجود پرتگاه در این مسیر باعث شکسته شدن خـط انتقال و مسیر تردد خواهد شد.
– فضای کافی برای عملیات تعمیراتی دسترسی کافی به تأسیسات الکترومکانیکال ، حداقل تأثیر پذیری در برابر باد موج جریان و احیاناً یخ زدگی .
ب- سازه شناور : در طراحی سازه پکیج ایستگاه پمپاژ شناور آیتمهای که موارد محاسبه و بررسی قرار گرفته است عبارتند از:
– موقعیت جغرافیایی عملکرد ایمن و مطمئن
– بارهای وارد به سازه
– شناوری و پایداری
– الاستیسیته سازه
– بدنه اصلی تجهیزات و اتصالات بین تجهیزات
– راه دسترسی
– سیستم مهاربندی
– اتصالات مدولها
– سیستم ضربه گیر
– آب توازن
ج-در نظر گرفتن حداکثر حجم قابل برداشت از مخزن با لحاظ وضعیت توپوگرافی مخزن سد و فاصله آن نسبت به محل مخزن ذخیره آب موجود در محوطه سد کمال صالح
د-وضعیت تامین حداکثر برق ممکن
ه-در نظر گرفتن نوع پمپ ها به لحاظ امکان تامین سریع تر، قیمت مناسب، تعمیرات آسان تر در زمان بهره برداری
و-منظور نمودن فاصله محل استقرار و محل مخزن ذخیره آب و نوع لوله های انتقال، قیمت و زمان اجرا
ی-استفاده از تخصص و تجربه کارشناسان فنی و حداقل تجهیزات،ماشین آلات و نیروهای انسانی برای اجرا. لذا با منظور نمودن موارد فوق گزینه های مختلف و انتخاب گزینه برتر به شرح ذیل مد نظر قرار گرفت:
گزینه ۱ : نصب سکوهای شناور جنب بدنه سد
گزینه ۲ : نصب سکوهای شناور در ضلع جنوبی ایستگاه پمپاژ شماره یک
گزینه ۳ : نصب سکوهای شناور در روبروی پیش تصفیه خانه
گزینه ۴ : نصب سکوی شناور بر اساس طرح پیشنهادی شرکت اتصال مکانیک

گزینه ۱ : نصب سکوهای شناورجنب بدنه سد
در زمانی که تراز آب در رقوم ۱۸۲۴ است عمق این نقطه حدود ۲۷ متر می باشد، لذا بیشترین عمق در این محل بوده و طولانی ترین مسیر انتقال آب است که حدود ۱۸۰۰متر می باشد، برآورد و مشخصات آن بشرح ذیل می باشد :

ردیف شرح عملیات اجرایی و خرید تجهیزات مبلغ (ریال ) توضیحات
۱ اصلاح و ساخت بارجها ۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۲ خرید و نصب لوله سایز ۲۰۰ میلی متر۱۰ بار مقدار ۱۵۰۰متر برای ۵بارج ۱۰.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۳ ساخت حوضچه شیر آلات و کلکتور ۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۴ خرید و نصب لوله ۴۰۰میلی متر ۱۲.۵بار برای دو ردیف لوله به طول ۱۵۰۰متر ۸۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ۳۰۰۰متر طول
۵ ساخت تابلو برق سافت استارتر ۷۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۶ خرید و نصب کابل فشار ضعیف به مقدار ۶۳.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۷ انتقال ترانسفورماتور و هزینه های خرید کابل ۶۶۰۰ولتی وکابل کشی های مربوطه ۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ترانس ها از ایستگاه پمپاژ۱ منتقل گردد .
۸ خرید ۵ دستگاه پمپ ۴۶۶ با تعداد ۵ طبقه با توان ۲۵۰کیلووات ۷۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۹ هزینه دستمزد ۳۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
جمع کل (ریال ) ۳۳۴.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰

پمپها از نوع مستغرق مدل ۵/۴۶۶ با توان ۲۵۰ کیلووات به تعداد ۴+۱ پمپ می باشد . توان کل برق مورد نیاز حدود ۱۰۰۰کیلو وات ساعت می باشد .لازم است دو دستگاه ترانسفورماتور ۸۰۰کیلو ولت آمپری در فضای باز و در محل کمپ مدیریت تجهیز کارگاه سد کمال صالح نصب گردد .
گزینه ۲ : نصب سکوهای شناور در ضلع جنوبی ایستگاه پمپاژ شماره یک
در زمانی که تراز آب در رقوم ۱۸۲۴ است عمق این نقطه ۲۲ مترمی باشد، لذا این نقطه بعد از بدنه سد، بیشترین عمق را داشت و حدود ۷۵۰متر تا محل پیش تصفیه خانه برای انتقال فاصله دارد . برآورد و مشخصات آن بشرح ذیل می باشد :

ردیف شرح عملیات اجرایی و خرید تجهیزات مبلغ (ریال ) توضیحات
۱ اصلاح و ساخت بارجها ۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۲ خرید و نصب لوله سایز ۲۰۰ میلی متر۱۰ بار مقدار ۷۵۰متر برای ۵بارج ۵.۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰
۳ ساخت حوضچه شیر آلات و کلکتور ۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۴ خرید و نصب لوله ۴۰۰میلی متر ۱۲.۵بار برای دو ردیف لوله به طول ۶۰۰متر ۳۴.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ۱۲۰۰متر طول
۵ ساخت تابلو برق سافت استارتر ۷۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۶ خرید و نصب کابل فشار ضعیف به مقدار کابل ۵۰۰*۱مسی ۳۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ۱۰۰۰متر
۷ انتقال ترانسفورماتور و هزینه های خریدکابل ۶۶۰۰ولتی وکابل کشیهای مربوطه ۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ترانس ها از ایستگاه پمپاژ۱ منتقل گردد .
۸ خرید ۵ دستگاه پمپ ۴۶۶ با تعداد ۵ طبقه با توان ۲۵۰کیلووات ۷۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۹ هزینه دستمزد ۲۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
جمع کل (ریال ) ۲۶۷.۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰
پمپها از نوع مستغرق مدل ۵/۴۶۶با توان ۲۵۰ کیلووات به تعداد ۴+۱ پمپ می باشد . توان کل برق مورد نیاز حدود هزار کیلو وات می باشد .لازم است دو دستگاه ترانسفورماتور ۸۰۰کیلو ولت آمپر در فضای باز و در زیر شبکه برق رسانی به سد کمال صالح جهت استفاده از خط انتقال ۶.۶کیلو ولتی نصب گردد .
گزینه۳ : نصب سکوهای شناور در روبروی پیش تصفیه خانه
در زمانی که تراز آب در رقوم ۱۸۲۴ است عمق این نقطه ۱۲ مترمی باشد ، پس از عبور آب از تراز ۱۸۲۰ عمق دریاچه در این نقطه به ۸ متر می رسد . با توجه به ارتفاع پمپهای مستغرق ۵/۳۷۴ با توان ۵۵ کیلو واتی به همراه لوله آبده ۴.۵متر عملا حد اکثر تا رقوم ۱۸۱۷ می توان برداشت آب داشت .

ردیف شرح عملیات اجرایی و خرید تجهیزات مبلغ (ریال ) توضیحات
۱ اصلاح و ساخت بارجها و سایر موارد ۹.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۲ خرید و نصب لوله سایز ۱۶۰ میلی متر۱۲.۵ بار مقدار ۱۲۰۰متر برای ۱۰بارج ۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۳ خرید پمپ ۳۷۴ پنج طبقه ۱۰.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۴ خرید و نصب کابل فشار ضعیف به مقدار کابل آلومینیوم ۷۰+۱۵۰*۳ ۱۹.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ۱۰۰۰متر
۵ خرید کابل تغذیه تابلو های توزیع برق کابل ۲۴۰*۱ ۱۶.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
۶ هزینه دستمزد ۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
جمع کل ( ریال ) ۷۲.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰

پمپها از نوع مستغرق مدل ۵/۳۷۴با توان ۵۵کیلووات به تعداد۱۰+۲ پمپ می باشد . توان کل برق مورد نیاز حدود ۵۵۰ کیلو وات می باشد. طول خط انتقال آب ، تعداد ۱۲شاخه لوله ۶اینچ با طول ۳۸۰متر می باشد .

گزینه ۴ : نصب سکوی شناور بر اساس طرح پیشنهادی شرکت اتصال مکانیک :

توسط شرکت اتصال مکانیک مطالع وبررسی های صورت پذیرفت که در این طرح محل نصب پکیج شناور در نقطه شماره ۳ یعنی روبروی پیش تصفیه خانه می باشد .

جدول هزینه های در گزینه شماره۴

انتخاب گزینه برتر ومشخصات فنی آن :
با عنایت به مقایسه هزینه، زمان اجرا و سایر مولفه ها و با توجه به سایر شرایط، بهترین گزینه شامل انتخاب پمپ ۳۷۴ با تعداد ۵ طبقه و جانمایی محل در روبروی پیش تصفیه خانه (انتخاب گزینه ۳) به عنوان گزینه برتر انتخاب گردید.
– قابلیتهای طرح پیشنهادی :
– دامنه حرکت در محور افقی از بستر دریاچه تا تراز تعیین شده۱۸۲۴-۱۸۲۰
– نیاز به حداقل عملیات تصفیه
– امکان بهره برداری در فصول بارندگی و سیلاب
-صرفه جویی در هزینه های تصفیه
– صرفه جویی در مصرف انرژی
– صرفه جویی در هزینه های بهره برداری
– صرفه جویی در زمان اجرا
– امکان انتقال به نقاط دیگر
– قابلیت جابجایی درکمترین زمان
– امکان ساخت پکیج ایستگاه پمپاژ با دبی های بیشتر با بکارگیری موازی سازه ها

امکان ساخت این شناورهای پمپاژ (بارج) برای سایر شرکت های آب منطقه ای قابل اجرا است.

ساخت بارج به‌ویژه با کاربری‌ پمپاژ آب می‌تواند نوعی خلاقیت مهندسی و طراحی محسوب شود. مطالعه تجربیات پیشین نشان می دهد که نمونه های از ساخت بارج ها به شرح زیر مورد استفاده قرار گرفته است:
-بارج‌های خورشیدی: استفاده از سطح بارج برای نصب پنل‌های خورشیدی و تولید برق
– بارج‌های پمپاژ سیار : برای مدیریت آب در مناطق سیل‌زده یا خشک
– هتل‌های شناور لوکس: مانند هتل‌های بارج‌مانند در مالدیو یا آمستردام
– بارج‌های نظامی: به عنوان پایگاه‌های متحرک در عملیات‌های دریایی
آنچه طراحی، تهیه، اجرا و نصب سکوهای شناور(بارج) جهت استحصال حجم غیرقابل برداشت از دریاچه سد کمال صالح درشرایط اضطراری برای تامین آب شرب کلان شهر اراک را نسبت به تجربیات قبل منحصر بفرد می نماید و نتیجه خلاقیت و نوآوری به کارگرفته شده مهندسین می باشد، می توان به شرح زیر توضیح داد:
۱-حل مسئله منحصر به فرد: استفاده از بارج برای پمپاژ آب از دریاچه سد کمال صالح، یک راه‌حل انعطاف‌پذیر برای امکان برداشت آب از نقاط مختلف و دارای نوسان سطح آب است که ممکن است روش‌های ثابت (مثل شفت آبگیر سد کمال صالح) جوابگو نباشند.
۲- سرعت بالای اجرای طرح: با توجه به مسائل پیشگفته شده و وضعیت کاهش شدید میانگین بارندگی استان مرکزی تا حدود ۴۰ درصد نسبت به سال قبل و پیش بینی اتمام حجم آب قابل برنامه ریزی تا پایان سال ۱۴۰۳، همچنین بررسی های صورت گرفته برای مطالعه و اجرای بارج از طریق مشاورین ذیصلاح حداقل زمان شش ماهه مورد نیاز بوده که با این وصف با مسائلی از قبیل جیره بندی آب شرب و مشکلات عدیده اجتماعی اجتناب ناپذیر بود. لذا با تشکیل جلسات فنی و بهره گیری از دانش مهندسین شرکت آب منطقه ای مرکزی و پذیرش مسئولیت طراحی بارج کلیه مراحل طراحی تنها ظرف مدت دو هفته به طول انجامید که به عنوان یکی از شاخصه های مهم در تصمیم گیری های مدیریت بحران محسوب می گردد. در ضمن با برنامه ریزی صورت گرفته کلیه مراحل تهیه و تامین مصالح و تجهیزات و اجرا در محل ظرف مدت دو ماه و قبل از پایان سال ۱۴۰۳ به اتمام رسید و قابلیت بهره برداری از طرح حاصل شد.
۳- سادگی، مقاومت و عملکرد مؤثر:
یکی از ویژگی های بارز این طرح سادگی، مقاومت و عملکرد موثر است. در این ایستگاه های شناور از ده دستگاه پمپ سبک و ارزان قیمت در بازار استفاده گردیده است. این قابلیت سبب شده که در صورت آسیب هر یک از پمپ ها امکان جایگزینی سریع میسر خواهد بود. ضمناً ایستگاه شناور با آسیب هر پمپ فقط ۱۰ درصد توان آبدهی خود را از دست می دهد و النهایه به دلیل استفاده از پمپ های معمول در بازار امکان تعمیر سریع و ارزان قیمت این پمپ ها وجود خواهد داشت. شایان ذکر است با توجه به موضوع شناوری با تغییر ارتفاع آب و امکان جابجایی بارج ها عملکرد آنها را دو چندان خواهد نمود.
۴-صرفه جویی در هزینه ها:
هزینه های تمام شده این طرح از مرحله طراحی، خرید مصالح مورد نیاز و اجرا که تمامی آنها توسط مهندسین متخصص شرکت آب منطقه ای مرکزی صورت گرفته در مقایسه با هزینه های برآوردی اخذ شده از مشاورین ذیصلاح تنها در حدود ۲۵% مقدار تجاری آن می باشد.

۴- تلفیق چند فناوری:
ترکیب مهندسی شناورها با سیستم‌های پمپاژ، همچنین مهندسی الکترونیک مربوط به نحوه برق رسانی به مجموعه بارج ها و کنترل از راه دور آنها از دیگر ویژگی های این طرح اجرایی است. ویژگی های اشاره شده این طرح را به یک راهکار بومی جذاب برای صنایع آب، کشاورزی و حتی صنعتی تبدیل نموده و می توان از آن در مواقع سیل، خشکسالی و در نواحی با نوسانات آب استفاده نمود.

هیدروژن سبز: تبدیل پساب صنعتی به سوخت هیدروژنی

طرح حاضر به دلیل بحران محیط‌زیستی ناشی از پساب صنعتی آماده شده و ارائه می گردد. مسائل و مشکلاتی که ما را به سمت این طرح سوق داد عبارتند از:
۱. مسائل زیست محیطی
• صنایع پتروشیمی و فولاد از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب هستند و سالانه میلیون‌ها لیتر پساب آلوده تولید می‌کنند.
• این پساب‌ها حاوی فلزات سنگین، ترکیبات آلی و شیمیایی سمی هستند که بدون تصفیه مناسب، موجب آلودگی آب‌های زیرزمینی و اکوسیستم‌ها می‌شوند.
• مدیریت نامناسب این پساب‌ها می‌تواند به جریمه‌های زیست‌محیطی، کاهش منابع آبی و افزایش هزینه‌های تصفیه منجر شود.
۲. افزایش تقاضا برای انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی
• هیدروژن سبز به عنوان یک منبع انرژی پاک و پایدار شناخته می‌شود که می‌تواند در صنایع، حمل‌ونقل و تولید برق جایگزین سوخت‌های فسیلی شود.
• تولید هیدروژن از آب نیاز به آب شیرین دارد، اما استفاده از پساب صنعتی برای تولید هیدروژن، فشار بر منابع آب شیرین را کاهش می‌دهد.
۳. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و کمک به مقابله با تغییرات اقلیمی
• صنعت فولاد و پتروشیمی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای مانندCO₂ هستند.
• استفاده از هیدروژن سبز به‌جای گاز طبیعی و زغال‌سنگ در این صنایع، می‌تواند انتشار کربن را به‌شدت کاهش دهد.
• این اقدام به تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش ردپای کربنی در صنایع بزرگ کمک می‌کند.
۴. ایجاد ارزش افزوده از ضایعات صنعتی و توسعه اقتصاد چرخشی
• به‌جای دفع پساب صنعتی به‌عنوان یک مشکل، می‌توان از آن به‌عنوان یک منبع برای تولید هیدروژن و مواد ارزشمند استفاده کرد.
• این فرآیند، نمونه‌ای از اقتصاد چرخشی است که در آن ضایعات صنعتی به مواد مفید تبدیل می‌شوند.
• همچنین، این رویکرد می‌تواند به افزایش بهره‌وری صنایع و کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک کند.

این طرح بر استفاده از فرآیند الکترولیز پیشرفته برای استخراج هیدروژن سبز از پساب صنعتی متمرکز است. هدف اصلی، تولید انرژی پاک، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، و ایجاد ارزش افزوده از ضایعات صنعتی و آبهای آلوده و به عبارتی پساب صنعتی است.
با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تصفیه و الکترولیز، این روش امکان استفاده مجدد از پساب‌های صنعتی را فراهم کرده و همزمان هیدروژن با خلوص بالا را برای استفاده در بخش‌های مختلف انرژی و صنعت تولید می‌کند. این فرآیند نه‌تنها مصرف آب شیرین را کاهش داده بلکه از انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی نیز جلوگیری می‌کند. اجرای این طرح می‌تواند گامی مؤثر در جهت اقتصاد چرخشی، توسعه پایدار، و بهینه‌سازی مصرف منابع در صنایع سنگین باشد.

نوآوری: استفاده از پساب صنعتی به‌عنوان الکترولیت ارزان و پربازده برای تولید هیدروژن.
مقرون‌به‌صرفه: کاهش هزینه‌های تصفیه پساب + بازیافت فلزات سنگین.
زیست‌محیطی: کاهش انتشار آلاینده‌ها و کمک به حل معضل پساب صنعتی در ایران.
پتانسیل تجاری: امکان همکاری با صنایع بزرگ مانند فولاد مبارکه، پتروشیمی بندر امام، و پالایشگاه‌های اصفهان و آبادان.

مراحل اصلی فرآیند:
۱. پیش‌تصفیه پساب: حذف ذرات معلق، فلزات سنگین و آلاینده‌های آلی که ممکن است به الکترولایزر آسیب بزنند.
۲. الکترولیز آب: جداسازی هیدروژن (H₂) و اکسیژن (O₂) با استفاده از الکترولایزر.
۳. بازیابی و ذخیره‌سازی هیدروژن: فشرده‌سازی و ذخیره در مخازن برای استفاده در صنایع یا پیل‌های سوختی.
واکنش شیمیایی الکترولیز آب:
→2H2(g)+O2(g) 2H2O(l)
در حضور الکترولیت( KOH یا NaOH ) و اعمال جریان الکتریکی:
در آند:
4OH−→O2+2H2O+4e−

در کاتد:
4H2O+4e−→2H2+4OH−
– چه نوع پساب‌هایی برای این روش مناسب‌ترند؟
پساب‌هایی که دارای املاح معدنی هستند، چون هدایت الکتریکی را افزایش می‌دهند و نیاز به الکترولیت خارجی را کاهش می‌دهند.
اما باید از فلزات سنگین و ترکیبات آلی سمی تصفیه شوند، زیرا به الکترودهای الکترولایزر آسیب می‌زنند.
پساب صنعتی ممکن است حاوی ذرات معلق، فلزات سنگین، ترکیبات آلی و باکتری‌ها باشد که می‌توانند به الکترودهای الکترولایزر آسیب بزنند و راندمان تولید هیدروژن را کاهش دهند.
برخی از این آلاینده‌ها، مانند سرب (Pb)، جیوه (Hg)، کادمیوم (Cd) و کروم (Cr), می‌توانند خطرات زیست‌محیطی جدی ایجاد کنند.
بنابراین، پیش‌تصفیه آب قبل از الکترولیز ضروری است.
روش‌های حذف ذرات معلق و فلزات سنگین از پساب صنعتی
چندین روش برای این کار وجود دارد که بسته به ترکیب شیمیایی پساب، مقدار آلودگی و هزینه اجرایی، انتخاب می‌شوند.
روش‌های فیزیکی (مناسب برای حذف ذرات معلق و کدورت)

فایل-ارائه-هیدروژن-سبز-سپاس-آب.pdf

آبیاری کم فشار

آبیاری به صورت سنتی به بافت خاک که شنی بود و خشکسالی های متوالی باعث خشک شدن تدریجی حدود ۳۰ هکتار درختان که بعضا بیش از ۳۰۰ سال عمر داشتند شد با این توضیح که
۱_ اکثر قریب به اتفاق جوانان و افرادی که هنوز توانایی کار کردن داشتند به شهر مهاجرت کرده بودند
۲_ اندک افراد باقیمانده به علت کهولت سن توانایی آبیاری کمی که وجود داشت به روش سنتی در جوی های خاکی نداشتند زیرا این جوی ها دائم در اثر خشکسالی و رفت و آمد افراد و احشام برای هر دفعه آبیاری احتیاج به پاکسازی و رفت و روب داشت که از توانایی آنها خارج بود
۳ _به علت قلت بارندگی و کمی آب امکان توزیع آب به درختان دور دست و باقیمانده با وجود جوی های خاکی و شنی نبود

اجرای سیستم آبیاری کم فشار روستای سرتل سعید اباد به مساحت حدود۴۵ هکتار با استفاده از لوله و اتصالات نمره ۲۰۰ به بالا با بهره گیری از شیب طبیعی منطقه که هیچ نیازی به موتور و پمپ برقی و یا با سایر سوخت نمی باشد

اجرای سیستم آبیاری کم فشار از مظهر قنات تا آخرین نقطه‌ای اراضی تحت شرب و تابعه قنات

جلوگیری از خشک شدن درختان مثمر و کهن سال
حفظ وضعیت سابق نحوه آبیاری کشاورزان در کنار اجرای طرح
ایجاد انگیزه در کشاورزان برای بهره‌برداری از اراضی خود

اجرای سیستم لوله کشی با قطر بالا و استفاده از سطح شیب دار برای انتقال آب

۴۵ هکتار

استفاده از لوله های پلی اتیلن و اتصالات مربوط
تغییرات سریع و ارتقای شبکه

به راحتی وجود دارد

اخذ مجوز از جهاد کشاورزی و اداره آب و خاک و سایر نهاد‌های عمومی و دولتی

استفاده از فناوریهای نوین جهت پیاده سازی کشاورزی دقیق (آبیاری زیرسطحی با یک قطره چکان اختراعی جدید)

دشت قزوین با وجود سابقه‌ای طولانی در کشاورزی و منابع طبیعی ارزشمند، طی سال‌های اخیر با چالش جدی کاهش منابع آب زیرزمینی و کمبود آب مواجه شده است. این بحران، تهدیدی جدی برای پایداری کشاورزی در منطقه به شمار می‌رود و لزوم حرکت به سمت روش‌های نوین آبیاری و مدیریت بهینه منابع آب را دوچندان کرده است. از علل افت سطح آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین می توان به برداشت بی‌رویه از چاه‌ها از طریق توسعه بی‌برنامه کشاورزی سنتی و حفر چاه‌های متعدد، تغییرات اقلیمی که منجر به کاهش متوسط بارندگی سالانه و افزایش دما و تبخیر شده است، عدم استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری و ادامه استفاده از روش‌های سنتی مانند آبیاری غرقابی که موجب اتلاف حجم زیادی از آب و پایین بودن راندمان آبیاری در سطح منطقه شده است و کاهش تغذیه طبیعی سفره‌های آب زیرزمینی با گسترش سطوح نفوذناپذیر، احداث جاده‌ها و ساخت‌وسازهای غیرمجاز اشاره نمود. خشک شدن چاه‌ها و قنوات، کاهش کیفیت آب (افزایش شوری)، افت تولید محصولات کشاورزی، افزایش هزینه‌های آبیاری و تولید و تخریب ساختار خاک و کاهش بهره‌وری کشاورزی از پیامدهای کم‌آبی و کسری مخزن آب زیرزمینی هستند.
لذا دشت قزوین، با وجود پتانسیل بالای کشاورزی، اکنون در معرض بحران جدی آبی قرار دارد. راه برون‌رفت از این وضعیت، تغییر رویکرد از کشاورزی سنتی به سمت مدیریت علمی منابع آب، آبیاری نوین و تمرکز بر آبیاری هوشمند و پربازده و افزایش بهره‌وری آبی است. در غیر این صورت، نه تنها امنیت غذایی منطقه، بلکه پایداری زیست‌محیطی و اقتصادی آن نیز در معرض خطر خواهد بود. در تجربه جدید سعی شده است تا با استفاده از دانش بومی (ثبت اختراع جدید) از تکنیک ارتقاء یافته آبیاری زیرجلدی به منظور افزایش راندمان آبیاری استفاده شود. شرح این اقدام در ادامه گزارش شده است.

در راستای مقابله با بحران کم‌آبی و کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی در مناطق کشاورزی نظیر دشت قزوین، استفاده از سامانه‌های نوین و کارآمد آبیاری امری ضروری و حیاتی به شمار می‌رود. لذا جهت دستیابی به این مهم، پروژه استفاده از فناوریهای نوین جهت پیاده سازی کشاورزی دقیق در دشت قزوین با محوریت بالا بردن بهره وری آب در سال ۱۴۰۳ کلید خورد. برای اجرای این پروژه بصورت پایلوت زمینی به وسعت یک و نیم هکتار با محصول درخت گلابی در یک مجموعه کشت و صنعت در نظر گرفته شد و بصورت تخصصی از ظرفیت یک شرکت دانش بنیان با عنوان شرکت دانش محور آرتاخه استفاده شد. شرکت دانش‌محور آرتاخه (واترسوآب) با بهره‌گیری از فناوری ثبت‌شده و تحت حمایت دانشگاه و پارک فناوری قزوین، به‌صورت تخصصی در توسعه‌ سامانه‌های آبیاری زیرسطحی فعالیت می‌کند. محصولات آن با کاهش مصرف آب، جلوگیری از گرفتگی و کاربرد در سطح بین‌المللی، نقشی مؤثر در مدیریت بحران آب و ارتقاء کشاورزی هوشمند دارند. حوزه فعالیت و محصولات این شرکت سیستم‌های آبیاری زیرسطحی قطره‌ای می باشد. مدل‌های MRWS15, MRWS20, MRWS25 و MMRWS برای نهال‌ها و درختان با ریشه‌های عمق‌دار طراحی شده‌اند. نسخه WF1 و WF2 به هدف ارتقاء سیستم‌های سطحی قدیمی به زیرسطحی با هزینه کمتر تولید می‌شود. این سیستم ها دارای ویژگی‌هایی مانند جلوگیری از گرفتگی، دبی ثابت، کاهش هزینه و صرفه‌جویی آب تا حدود ۸۰٪ است و امکان تبدیل ساده سیستم‌های قطره‌ای سطحی به زیرسطحی را با همان لوله‌کشی فراهم می‌کند و مناسب درختان و بوته‌هاست. شرکت واترسوآب با سیستم آبیاری زیرسطحی خود در کشورهایی مانند آلمان، ترکیه، قطر، عراق، اتیوپی نمایندگی دارد. از این سیستم ها در شهرداری استانبول، هتل‌های ۵ ستاره کیش و دبی و شهرداری کرج نیز استفاده شده است.
در این طرح، از سامانه آبیاری زیرسطحی مدل 2WF و MMRWS که پیش‎بینی می‌شود گامی مؤثر در جهت افزایش بهره‌وری آب، بهینه‌سازی مصرف، و پایداری کشاورزی باشد، استفاده شد. این محصول فناورانه با طراحی علمی، سازگاری بالا و قابلیت‌های کاربردی، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آب و تحقق کشاورزی هوشمند ایفا کند. از ویژگی‌ها و مزایای شاخص این محصول کاهش احتمال گرفتگی سیستم از طریق طراحی خاص مسیرهای جریان و فیلترینگ داخلی می‌باشد که خطر انسداد قطره‌چکان‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده و موجب افزایش طول عمر مفید سیستم می‌شود. ویژگی دیگر قابلیت نصب قطره‌چکان‌های خودتنظیم و تنظیم‌شونده است. این قابلیت باعث می‌شود آبیاری دقیق و یکنواخت در فشارهای مختلف، تضمین شده و برای انواع شرایط زراعی قابل انطباق باشد. این سیستم دارای نشانگر رطوبت نقطه‌ای نیز می‌باشد. وجود نشانگرهای هوشمند رطوبت خاک، به کشاورز امکان کنترل و پایش لحظه‌ای سطح رطوبت در منطقه ریشه گیاه را می‌دهد و بهینه‌ترین زمان و میزان آبیاری را مشخص می‌کند. همچنین با داشتن قابلیت تنظیم ارتفاع و عمق آبیاری به تطبیق سامانه با نوع گیاه، بافت خاک و الگوی کشت کمک کرده و موجب صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش راندمان آبیاری می‌شود. قرارگیری قطره‌چکان‌ها در زیر سطح خاک باعث می‌شود ریشه گیاه مستقیماً آبیاری شده و این کار باعث کاهش تبخیر، حذف رشد علف‌های هرز، و جلوگیری از فرسایش خاک سطحی می‌گردد.

با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک کشور، کمبود منابع آبی و افت مداوم سطح سفره‌های زیرزمینی به یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشاورزی ایران تبدیل شده است. در چنین شرایطی، ارتقاء بهره‌وری مصرف آب در مزرعه از طریق استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری، به ویژه سامانه‌های آبیاری زیرسطحی، امری ضروری و راهبردی است.
در این گزارش، به بررسی فنی سامانه آبیاری قطره‌ای زیرسطحی مدل 2WF و MMRWS و نقش آن در بهبود راندمان مصرف آب پرداخته می‌شود.
سیستم آبیاری زیرسطحی فوق الذکر، یکی از محصولات فناورانه شرکت دانش‌محور آرتاخه (واترسوآب)، با هدف تبدیل سامانه‌های آبیاری سطحی قدیمی به سیستم‌های مدرن زیرسطحی طراحی شده است. چنانچه قبلاً نیز ذکر شد این محصول دارای ثبت اختراع بوده و از مزایای ویژه‌ای برخوردار است:
– کاهش احتمال گرفتگی در قطره‌چکان‌ها
– قابلیت نصب قطره‌چکان‌های خودتنظیم و تنظیم‌شونده
– مجهز به نشانگر رطوبت نقطه‌ای
– قابلیت تنظیم ارتفاع دستگاه و عمق آبیاری
– دفن لوله‌های لترال در عمق دلخواه خاک
– قابلیت فرتی‌گیشن (تزریق کود با آب) بدون اتلاف مواد مغذی

درخصوص عملکرد سیستم در مزرعه (شواهد میدانی) می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
– کاهش مصرف آب تا ۷۰٪ نسبت به روش‌های سنتی
– افزایش تولید محصول به دلیل آبیاری یکنواخت و توسعه بهتر ریشه
– کاهش هزینه‌های نگهداری به دلیل طراحی ضدگرفتگی
– عدم نیاز به آبیاری سطحی حتی در دوره‌های خشکسالی شدید
– بهبود کیفیت محصول و کاهش تنش‌های ریشه‌ای ناشی از نوسانات رطوبت
سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی قابل استفاده در شرایط اقلیمی مختلف کشور و برای محصولات باغی، زراعی و گلخانه‌ای است. این سیستم به‌ویژه در مناطق دچار کم‌آبی مانند دشت قزوین، یزد، فارس و خراسان می‌تواند عملکرد بسیار موفقی از خود نشان بدهد. این سامانه آبیاری با ساختار ساده، نصب آسان و فناوری بومی‌سازی‌شده، راه‌حلی اثربخش برای ارتقاء بهره‌وری آب در بخش کشاورزی کشور است. این سامانه با کاهش چشمگیر مصرف آب، افزایش عملکرد، و کاهش هزینه‌ها می‌تواند نقش مهمی در پایداری منابع آب و امنیت غذایی ایفا کند.

. افزایش عملکرد کمی (تناژ محصول در هکتار)
سیستم آبیاری زیرسطحی باعث می‌شود که آب و مواد غذایی به صورت متمرکز و مداوم در اختیار ریشه گیاه قرار گیرد. این موضوع چند پیامد مهم دارد:
– رشد بهتر و یکنواخت‌تر درختان به دلیل تامین پایدار آب
– افزایش فتوسنتز و تقسیم سلولی به علت کاهش تنش آبی
– توسعه بهتر و عمیق‌تر ریشه‌ها در لایه‌های مرطوب‌تر خاک
– کاهش رقابت با علف‌های هرز (که معمولاً باعث کاهش عملکرد می‌شوند)
لذا در باغاتی که از سیستم زیرسطحی استفاده کرده‌اند، افزایش عملکرد محصول بین ۲۵ تا ۶۰ درصد گزارش شده است.
۲. بهبود کیفیت محصول (ویژگی‌های ظاهری، تغذیه‌ای و بازارپسندی)
استفاده از آبیاری قطره‌ای زیرسطحی باعث می‌شود شرایط رشد درختان بسیار پایدارتر باشد. در نتیجه:
– میوه‌ها اندازه یکنواخت‌تر و شکل بهتر پیدا می‌کنند
– پوست میوه نازک‌تر و بدون ترک‌خوردگی می‌شود (به دلیل کنترل بهتر رطوبت)
– میزان مواد قندی (BRIX) و مواد مغذی در محصول بیشتر می‌شود
– کاهش بیماری‌های قارچی و پوسیدگی، چون سطح خاک و برگ‌ها خشک می‌مانند
مثال: در باغات انار، پسته، انگور و سیب، کیفیت ظاهری و بازارپسندی محصول به‌طور محسوسی بهتر شده و ضایعات تا ۳۰٪ کاهش یافته است.
۳. افزایش ارزش افزوده اقتصادی
با بهبود کمی و کیفی محصول، ارزش اقتصادی در واحد سطح افزایش پیدا می‌کند. مهم‌ترین عوامل آن عبارتند از:
– افزایش فروش به دلیل تولید بیشتر
– افزایش قیمت به دلیل کیفیت بهتر و بازارپسندی بالاتر
– کاهش هزینه‌های تولید (آب، کود، سم، نیروی کار)
– کاهش خسارات و ضایعات پس از برداشت
– امکان صادرات به دلیل مطابقت با استانداردهای بازار جهانی
لذا پیش‌بینی می‌شود در برخی پروژه‌ها، ارزش افزوده حاصل از آبیاری زیرسطحی نسبت به آبیاری سنتی بیش از دو برابر باشد.
۴. سازگاری با تغییرات اقلیمی و کشاورزی پایدار
– مصرف کمتر آب در شرایط خشکسالی
– امکان ادامه تولید حتی در زمین‌هایی با آب شور
– حفظ سلامت خاک و جلوگیری از فرسایش
– امکان استفاده هم‌زمان با سیستم‌های کوددهی و تغذیه هدفمند (فرتی‌گیشن)

پروژه در باغ گلابی به وسعت ۱.۵ هکتار، در اقلیم نیمه‌خشک با تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد، اجرا گردید. با توجه به شیب ملایم زمین، جنس خاک لومی‌رسی و بافت نسبتاً یکنواخت، شرایط برای استقرار سیستم آبیاری زیرسطحی مناسب ارزیابی شد. قبل از اجرای طرح، نمونه‌برداری از خاک و بررسی پتانسیل رطوبت‌گیری و زهکش خاک صورت گرفت تا عمق بهینه نصب قطره‌چکان تعیین گردد.
کیفیت اجرای طرح:
طراحی هیدرولیکی دقیق: توسط تیم مهندسی شرکت دانش‌محور آرتا، نقشه‌برداری مزرعه و طراحی شبکه لوله‌گذاری مطابق با نیاز آبی روزانه درختان گلابی و ظرفیت پمپاژ انجام شد.
استفاده از تجهیزات با کیفیت: قطره‌چکان‌های ضد گرفتگی با دبی ثابت و قابلیت نصب در عمق، ساخت شرکت دانش‌محور انتخاب شدند. لوله‌ها دارای لایه مقاوم در برابر نفوذ ریشه و فشار خاک بودند.
نصب زیرسطحی منظم و یکنواخت: قطره‌چکان‌ها در عمق مناسب نصب شدند. رعایت فاصله‌های یکنواخت بین قطره‌چکان‌ها و خطوط، تضمین یکنواختی توزیع آب را ممکن ساخت.
راه‌اندازی و تست عملکرد: پیش از بهره‌برداری، سیستم به‌طور کامل تست فشار، نشتی، و توزیع انجام داد.
آموزش و پشتیبانی فنی: به پرسنل باغ، آموزش کامل در زمینه بهره‌برداری از سیستم، نگهداری، و پایش داده‌ها ارائه شد. همچنین تیم پشتیبان آرتاخه به‌صورت دوره‌ای بازدید میدانی و رفع مشکلات احتمالی را در برنامه کاری خود دارد.
لذا طرح با رعایت اصول مهندسی، در شرایط محیطی مناسب، و با تجهیزات با کیفیت، در زمان‌بندی مشخص و بدون انحراف از برنامه اجرا شد. کیفیت نصب و راه‌اندازی سیستم، سطح بالایی از دقت و یکنواختی را نشان داد که زمینه‌ساز افزایش بهره‌وری آب و عملکرد باغ خواهد بود.

اجرای فعلی:
در مرحله نخست، اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در باغ گلابی به مساحت ۱.۵ هکتار به‌صورت پایلوت و آزمایشی پیاده‌سازی شد. انتخاب این قطعه از باغ با توجه به دسترسی مناسب، یکنواختی خاک، و آمادگی زیرساختی صورت گرفت تا ارزیابی دقیق‌تری از عملکرد سیستم در شرایط واقعی انجام شود. همچنین ۱.۵ هکتار باغ گلابی با شرایط کاملاً مشابه به عنوان باغ شاهد، برای مقایسه نتایج نیز انتخاب شد.

چشم‌انداز توسعه:
با توجه به نتایج اولیه مطلوب، رضایت بهره‌بردار، و اثربخشی ملموس در صرفه‌جویی آب و بهبود رشد درختان، توسعه این طرح در مقیاس بزرگ‌تر در سطح استان و کشور قابل انجام است. هم اکنون نیز قراردادهایی برای استقرار این شیوه در سطح کشور منعقد شده و همچنین در حال انعقاد می باشد.

یکی از ابعاد برجسته این طرح، بهره‌گیری از نوآوری‌ها و فناوری‌های نوین در طراحی، اجرا و بهره‌برداری از سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی است که آن را از روش‌های سنتی متمایز می‌سازد. این نوآوری‌ها به شرح زیر هستند:
– استفاده از قطره‌چکان‌های خودشوینده و ضدگرفتگی با فناوری تنظیم فشار (PC) که امکان عملکرد یکنواخت را در طول لوله فراهم می‌سازد.
– نصب قطره‌چکان در زیر خاک به منظور جلوگیری از تبخیر سطحی و حفظ رطوبت در ناحیه ریشه.
– بهره‌گیری از حسگرهای رطوبت خاک و سیستم‌های کنترل هوشمند (Smart Irrigation Controllers) برای پایش دقیق نیاز آبی درختان.
– قابلیت اتصال به سامانه‌های مانیتورینگ آنلاین جهت دریافت داده‌های لحظه‌ای از مزرعه و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده (Data-Driven Irrigation).
استفاده از این فناوری می‌تواند موجب شود تا طرح اجرا شده در زمره پروژه‌های پیشرو در حوزه کشاورزی هوشمند قرار گیرد و به‌عنوان الگویی قابل تعمیم در سایر مزارع منطقه و کشور مطرح شود.

با توجه به نتایج موفق حاصل از اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در باغ گلابی شرکت کشت و صنعت نصیری و شرکا، بررسی‌ها نشان می‌دهد که این مدل قابل تعمیم و پیاده‌سازی در سایر باغات و اراضی کشاورزی منطقه نیز می‌باشد.
دلایل امکان‌پذیری و مزیت‌ها برای سایر بهره‌برداران:
سازگاری با اقلیم نیمه‌خشک ایران: سیستم آبیاری زیرسطحی به‌ویژه برای مناطق با محدودیت منابع آب و تبخیر بالا بسیار مناسب است.
قابلیت اجرا در باغات دانه‌دار، هسته‌دار و حتی در زراعت‌های چندساله: با اندکی تغییر در طراحی، این سیستم قابل تطبیق با انواع کشت‌هاست.
مقیاس‌پذیری بالا: سیستم به صورت ماژولار طراحی شده و می‌توان آن را در مقیاس‌های کوچک تا بزرگ پیاده‌سازی نمود.
نیاز به نیروی انسانی محدود: پس از نصب، بهره‌برداری ساده و اتوماسیون، موجب کاهش چشمگیر در هزینه‌های نیروی کار و مدیریت روزانه مزرعه می‌شود.
دسترسی به خدمات فنی و پشتیبانی: با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان مانند شرکت آرتا، امکان طراحی، نصب، آموزش و نگهداری سیستم برای سایر بهره‌برداران نیز فراهم است.
لذا با تشکیل جلسات ترویجی، بازدیدهای میدانی از پروژه اجرا شده، و ارائه بسته‌های حمایتی و فنی به سایر باغداران منطقه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه سریع‌تر این فناوری در سطح استان و کشور باشد.

اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی نقش مؤثری در تحقق سیاست‌های کلان کشاورزی کشور، از جمله رعایت الگوی کشت، ایفا می‌نماید. این فناوری با بهره‌وری بالا در مصرف آب، امکان کشت محصولات با نیاز آبی کمتر یا با توزیع زمانی متعادل‌تر را فراهم می‌سازد و در نتیجه موجب هماهنگی بیشتر با الگوهای توصیه‌شده در هر منطقه می‌شود. در باغ مورد مطالعه، با به‌کارگیری این روش، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر زمان و میزان آبیاری فراهم گردیده و می‌توان کشت‌های جایگزین یا ترکیبی را نیز در فصول مختلف به‌طور هدفمند اجرا نمود. این موضوع، ضمن انطباق با الگوی کشت پیشنهادی از سوی وزارت جهاد کشاورزی، از تحمیل فشار بر منابع آب زیرزمینی جلوگیری کرده و پایداری تولید در درازمدت را تضمین می‌کند. به‌طور خاص، این طرح در هماهنگی با سیاست‌های منطقه‌ای در جهت توسعه باغات با بهره‌وری بالا و جایگزینی کشت‌های پرمصرف با گونه‌های کم‌مصرف‌تر طراحی و اجرا شده است، که می‌تواند به‌عنوان یک نمونه موفق از ترکیب فناوری‌های نوین با الزامات الگوی کشت منطقه‌ای مورد استفاده سایر بهره‌برداران و سیاست‌گذاران قرار گیرد.

اجرای این طرح در راستای رعایت قوانین و مقررات ملی حوزه منابع آب، محیط زیست و کشاورزی صورت گرفته و از نظر فنی، حقوقی و اجرایی با چارچوب‌های قانونی کشور منطبق است.
مطالعه، طراحی و پیاده‌سازی این سیستم، با توجه به موارد زیر انجام شده است:
رعایت الزامات مندرج در قانون توزیع عادلانه آب (مصوب ۱۳۶۱): با بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری، مصرف بهینه و مجاز آب در واحد سطح صورت گرفته و از تجاوز به حقابه سایر منابع جلوگیری شده است.
انطباق با برنامه‌های مصوب الگوی مصرف آب کشاورزی وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی: اجرای طرح مطابق با سیاست‌های کلان کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی و بهره‌برداری اصولی از آب‌های سطحی و انتقالی بوده است.
رعایت مقررات زیست‌محیطی: با توجه به کاهش رواناب سطحی، تبخیر و مصرف کود و سموم در سیستم آبیاری زیرسطحی، طرح با اصول حفاظت از خاک و منابع طبیعی سازگاری کامل دارد.
در مجموع، اجرای این پروژه می‌تواند به‌عنوان الگویی مطمئن و قانونی برای سایر بهره‌برداران و نیز طرح‌های توسعه‌ای آینده مدنظر قرار گیرد.

پایشگر هیدرواقلیم و آلودگی پرتابل مبتنی بر هوش مصنوعی

سال ۱۳۹۸ اینجانب و تیم تحقیقاتی دانشگاهی، تصمیم به بررسی مدل های برآورد رسوب LOADEST در ایران گرفتیم. در آن زمان ما متوجه شدیم که تنها ایستگاه قزاقلی در حوضه گرگانرود و آن هم برای ۴ سال پیش از انقلاب دارای داده های منظم و دقیق روزانه از رسوب معلق می باشد. در همان زمان و با تحقیقات فراوان به چالش های بزرگی در این زمینه همچون نیاز به نیروی انسانی، خطرات جانی خصوصا در مواقع سیلابی و هزینه بالا پی بردیم. همچنین ۲۸ میلیارد دلار هدر رفت خاک در سال، در معرض خطر سیلاب بودن ۵۶ میلیون نفر ایرانی (پژوهش های مجلس شورای اسلامی) تیم تحقیقاتی ما را بر آن داشت که پایشگری را طراحی کنیم که بسیاری از چالش های مربوط به مانیتورینگ دقیق و هوشمند را بر طرف نماید و زمینه های مناسب را برای اشراف اطلاعاتی و اتخاذ اقدامات مدیریتی دقیق و هدفمند و کارآمد را فراهم نماید. همچنین قابلیت هایی نوآورانه و دقیق به منظور پیش بینی و هشدار سیلاب مبتنی بر یک روش هیدرولوژیکی نیز یکی از اهداف مورد نظر بوده است.

پایشگر هیدرواقلیم و آلودگی پرتابل مبتنی بر هوش مصنوعی با قابلیت اندازه¬گیری منظم و دقیق پارامترهایی همچون دبی و سرعت جریان آب در کل عرض رودخانه، نمونه برداری از جریان های حدی ، کیفیت جریان آب، اندازه گیری بار رسوب معلق جریان در عمق های مشخص، دما و رطوبت هوا، ذرات معلق هوا، سرعت و جهت باد، ارتفاع بارندگی و غیر ه بر اساس ارتباطات بی سیم و آنلاین می باشد. در زمینه پایش کیفیت جریان آب توسط این پایشگر، قابلیت بررسی و اندازه گیری دقیق و هوشمند سموم موجود در آب بسیار همراه با پایش آلایندگی در بخش کشاورزی است. همچنین این ایده راه حلی برای راه اندازی همزمان سامانه پیش بینی و هشدار سیلاب مبتنی بر اختراعی انجام شده (تلفیق روش های هیدرولوژیکی، بهینه سازی و پردازش سیگنال) توسط اعضای تیم است. به طور کلی نوآوری های این پایشگر در سطح ملی و بین المللی به شرح موارد زیر می باشد:
(۱) قابلیت تحرک و حجم پایین، (۲) توانایی خود تنظیمی، (۳) خود کنترلی، (۴) خود پاکیزگی و استقلال نمونه برداری، (۵) عدم نیاز به نیروی انسانی از برداشت تا خروجی تحلیل ها، (۶) ایمن بودن و فاصله از جریان، (۷) استفاده از انرژی خورشیدی یا بادی، (۸) پایش سموم کشاورزی موجود در جریان های رودخانه ای، (۹) قابلیت برقراری ارتباط پیامکی با متخصان و (۱۰) کنترل از راه دور و انتقال آنلاین وضیعیت و تحلیل ها.

سیل یکی از مهم ترین بلاهای طبیعی می باشد که البته مهار و بهره برداری از آن نیز می تواند یکی از راهکارهای مهم در زمان بحران آب به شمار آید. بسیاری از کارشناسان معتقدند که استفاده از رواناب ناشی از سیلاب، درصورت کنترل و مدیریت صحیح و درست می تواند روش مناسب و کم هزینه ای برای تامین آب، حداقل در بخش کشاورزی . حیات وحش باشد. بهره برداری از سیلاب، نیازمند داشتن اطلاعات دقیق و پیش بینی های مناسبی است تا بتوان از این فرصت در سدهای کشور استفاده کرد. به عنوان مثال در مواردی دریچه های سد بی مهابا باز شده اند تا در برابر سیلاب ها ظرفیت داشته باشند در حالی که در بسیاری مواقع سیلاب رخ نداده و یا حجم مناسبی نداشته است. مساله دیگر در این زمینه بهره وری سدهای کشور است که هم اکنون با حجم قابل توجهی از ورود رسوب مواجه هستند. بنابراین میزان این رسوبات و ردیابی منشا آن ها برای اقدامات مدیریتی کنترل فرسایش و رسوب مناسب یک ضرورت کاربردی می باشد. همچنین آلایندگی ها در کشور استفاده از آب های در دسترس و یا هزینه بالای تصفیه آن ها را با چالش مواجه کرده است.
از طرفی دیگر، خشکه رودها و سیلاب های ناگهانی (Flash flood) در بستر آن ها به نوعی در کشور چرکه احداث ایستگاه های پایش در این خشکه رودها مقرون به صرفه نمی باشد. بنابراین قابلیت پرتابل برای پایشگر طراحی شده در راستای رفع نیاز این خشکه رودها می باشد.
پایشگر هیدرواقلیم و آلودگی پرتابل مبتنی بر هوش مصنوعی، در راستای افزایش بهره وری آب رودخانه ها و پایش آلودگی ها و افزایش اب ها مورد استفاده می تواند اطلاهعات دقیق، مناسب و چندجانبه را در اختیار تصمیم گیران و مدیران و پژوهشگران قرار دهد.

در زمینه تولید این پایشگر، ما با استفاده از تجهیزات داخلی و طراحی های سنجنده های توسط تیم ارزش افزوده زیادی را بر مبنای استفاده از مواد اولیه داخلی ایجاد کرده ایم. یک مساله مهم دیگر در این زمینه، بحث تحریم های بین المللی ظالمانه علیه کشور عزیزمان است. در این راستا یم سنسور ساده هواشناسی ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد در حالی که کل تجهیزات ساخته شده تیم ما با امکان پایش دقیق ۱۰ پارامتر هواشناسی فقط ۸۰ میلیون تومان هزینه داشته است. این تفاوت هزینه و رفع نیاز بر اساس دانش داخلی در تمامی بخش های این پایشگر وجود داشته و مورد اثبات و مشاهده می باشد.

این پایشگر قابلیت پیاده سازی و جابجایی در تمامی شرایط آب و هوایی و توپوگرافی را با توجه به ابعاد و قابلیت جداسازی را دارا است. دقت و ارزیابی نتایج مانیتورینگ این پایشگر نمایانگر کیفیت قابل قبول و توانمندی های آن است.

این پایشگر به دلایل ایمنی در فاصله حداقل ۱۵۰ متری از رودخانه و باتوجه به ابعاد کوچک، داخل زمین قرار میگیرد. تعداد استفاده از این پایشگر بر اساس دستورالعمل های مثلا شرکت آب منطقه ای برای احداث و یا جایگزینی ایستگاه های هیدرومتری است. پیشنهاد تیم تحقیقاتی برای استقرار این طرح، یک مورد در خروجی حوزه های آبخیز با وسعتی در حدود ۸ تا ۱۰ هزار هکتار می باشد.

برجسته ترین نوآوری های این محصول بر مبنای ارتقا دقت و کارآمدی آن در سطح ملی و بین المللی به شرح موارد زیر است:
 قابلیت جابجایی و حجم پایین: کل این سامانه دارای حجم پایینی بوده و با طراحی به خصوصی قابلیت جداسازی و انتقال به نقاط جدید را دارد. این قابلیت نیازمند معرفی نقاط مورد نظر از پیش در حافظه و ساختار تنظیمات دستگاه می باشد.
 توانایی خود تنظیمی: این قابلیت منطبق با تشخیص تغییرات وقایع حدی همچون سیلاب، گام های زمانی نمونه برداری و داده برداری ها را تنظیم و تغییر می دهد. در ادادمه با بازگشت به حالت عادی، گام های زمانی به فرمت اولیه تغییر می یابند.
 خود کنترلی: در صورت بروز هرگونه اختلال در روند پایش هیدرواقلیمی و نمونه برداری، با شبکه های تشخیصی پیاده سازی شده، اختلال شناسایی شده و با کدهای به خصوصی برای مسئول مربوطه پیامک می گردد تا در سریع¬ترین زمان ممکن از خلاء داده-برداری¬ها جلوگیری کرد.
 خود پاکیزگی و استقلال نمونه برداری: این قابلیت با ایجاد جریان های کاذب چرخشی در لحظاتی پیش از نمونه برداری، موجب می گردد مجاری انتقال سیال از وجود باقیمانده اثرات نمونه برداری قبلی پاکسازی شده و نمونه ها دارای استقلال و دقت بالا باشند. لازم به ذکر است این جریان کاذب در نهایت به رودخانه باز می گردد.
 عدم نیاز به نیروی انسانی از برداشت تا خروجی تحلیل ها: طراحی های این دستگاه و نحوه استقرار آن به گونه ای است که هیچ گونه نیاز به حضور نیروی انسانی وجود نداشته به استثنا زمان تخلیه محفظه های نمونه که به صورت خشابی بوده و هر ماه یک مرتبه انجام می گردد.
 ایمن بودن و فاصله از جریان: این پایشگر در فاصله ایمنی از جریان قرار گرفته و با توجه به غیر تماسی بودن تمامی فرآیندهای پایش، در صورت وقوع جریان های سیلابی از خطر تخریب در امان است.
 قابلیت برقراری ارتباط: این قابلیت بر اساس بستر پیامک یا نرم افزار طراحی شده بوده که می تواند بسیاری از درخواست های اطلاعاتی متخصصان مربوطه را که از قبل تعریف شده اند پاسخ دهد. به عنوان مثال سوالات در ارتباط با وضعیت هوا و جریان، ایرادات کارکردی دستگاه و غیره.
 کنترل از راه دور و انتقال آنلاین وضعیت: اپراتور می تواند از راه دور تنظیمات مربوط مانیتورینگ پایشگر را تغییر دهد. همچنین کلیه انتقال و نمایش گرافیکی اطلاعات به صورت آنلاین و بر یستر نرم افزار طراحی شده است.
 اندازه گیری دبی جریان بر اساس سرعت سطح مقطع در عرض رودخانه: در این فرآیند اندازه گیری های عمق مفید جریان در فواصل معین به وسیله محفظه سنجنده متحرک بر روی تله کابل طراحی شده، صورت می پذیرد. در این فرآیند سنجنده های طراحی شده بر پایه پایش سونار، امواج راداری و مایکروویوی فعال هستند.

بهره برداران این طرح، وزارتخانه ها، سازمان های دولتی و بخش های خصوصی مانند سازمان های بیمه ای هستند. این طرح می تواند با حمایت و مشارکت حقوقی این سازمان ها مورد توسعه و اجرا قرار بگیرد.

این دستاورد با ارائه اطلاعات دقیق منابع آبی در یک منطقه و حوضه آبخیز می تواند زمینه اتخاذ تصمیمات مدیریتی و تعیین الگوی کشت متناسب با وضعیت را در اختیار تصمیم گیران قرار دهد.

این دستاورد در راستای برخی اسناد بالادستی در خصوص فناوری های پیشرفتهف پایش همه جانبه، پدافند غیر عامل و ضرورت مدیریت بحران قرار دارد. در همین راستا قوانین مهم مربوط به حفاظت اطلاعات و اصل محرمانه بودن آن برای سازمان های بهره بردار مورد توجه بوده و رعایت شده است. موارد تایید کننده این دستاورد تاکنون به شرح موارد زیر می باشد:
– چاپ دو مورد مقاله تحقیقاتی در ژورنال های معتبر خارجی (ISI) مبنی بر نوآورانه بودن متد پیش بینی و هشدار سیلاب برای نخستین بار در جهان
– ثبت اختراع ملی در خصوص سامانه هوشمند پیش بینی و هشدار سیلاب
– ثبت اختراع ملی در خصوص پایشگر هیدرواقلیم و آلودگی پرتابل مبتنی بر هوش مصنوعی
– حمایت مالی برخی از مراکز و نهادهای علمی ایران همچون مرکز نوآوری شروع، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت پیشگامان توسعه فرآیند دانش، پارک علم و فناوری استان کردستان، دانشگاه تهران
– نتایج مربوط به تست میدانی کارایی و دقت بالای نتایج
– کسب مقام های علمی در رویداد های مختلف و معتبر داخلی با داوری های مختلف
در ادامه لازم به ذکر است با تکمیل بخش های توسعه ای، این پایشگر به منظور اخذ تاییدیه و مجوز های مربوطه به سازمان پژوهش های علمی و صنعتی و آزمایشگاه آب وزارت نیرو معرفی خواهد شد.

طرح بزرگ ساماندهی فاضلاب شهر بندرعباس و انتقال پساب بازیافت شده به صنایع

ساماندهی فاضلاب شهر بندرعباس و انتقال پساب بازیافت شده )شیرین سازی شده در حد استاندارد ۱۰۵۳ آب شرب(به صنایع

ساماندهی فاضلاب شهر بندرعباس و انتقال پساب بازیافت شده به صنایع
توضیحات تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بدلیل کندی اینترنت متعاقبا تکمیل خواهد شد

بازی فکری صرفه جویی در مصرف آب

بازی بصورت رومیزی و فیزیکی طراحی شده است. بازی یک صفحه تقریبا ۳۰در ۳۰ با ۴مهره و یک تاس دارد. بعد از تقسیم مهره ها با انداختن تاس و آوردن عدد۶ بازی آغاز می شود. در بازی خانه هایی طراحی شده که موارد صرفه جویی و اسراف در مصرف آب را بیان می کند. در صورت رسیدن به خانه صرفه جویی با نردبان بالا رفته و تشویق می شود و در صورت رسیدن به خانه های اسراف در مصرف آب مار او را نیش زده به خانه ی انتهای دم مار می رسد.
دانش آموز در بازی با تاکید و تکرار با موارد صرفه جویی در مصرف آب آشنا می شود.

بازی بصورت رومیزی و فیزیکی طراحی شده است. بازی یک صفحه تقریبا ۳۰در ۳۰ با ۴مهره و یک تاس دارد. بعد از تقسیم مهره ها با انداختن تاس و آوردن عدد۶ بازی آغاز می شود. در بازی خانه هایی طراحی شده که موارد صرفه جویی و اسراف در مصرف آب را بیان می کند. در صورت رسیدن به خانه صرفه جویی با نردبان بالا رفته و تشویق می شود و در صورت رسیدن به خانه های اسراف در مصرف آب مار او را نیش زده به خانه ی انتهای دم مار می رسد.
دانش آموز در بازی با تاکید و تکرار با موارد صرفه جویی در مصرف آب آشنا می شود

آب شیرین کن خانگی با مصرف یک ششم آب و یک بیستم برق

دستگاههای متعارف آب شیرین کن خانگی به ازای هر لیتر آب شیرین سه و نیم لیتر پساب تولید می‌کنند، علاوه بر آن برای تولید هر لیتر آب ۷.۵ وات برق مصرف می‌کنند و با توجه به وجود انبوه و تولید روز افزون این دستگاهها می‌توان تخمین زد که روزانه چند صد هزار متر مکعب و حدود یک گیگاوات ساعت برق نابود می‌شود.

دستگاه ما که تعداد ۱۴ عدد آن برای بیش از پانصد روز زیر تست سنگین است دارای مشخصات زیر است،
یک هفتم دستگاهای موجود پساب دارد.
یک بیستم دستگاههای موجود مصرف برق دارد.
قیمت آن مساوی دستگاههای موجود است.
ابعاد کلی دستگاه یک سوم دستگاههای موجود است.
مخزن ذخیره آب نداشته فلذا امکان کشت و تکثیر میکروب در آن وجود ندارد.

تغییر در مدار منطقی طرحهای موجود موجب این بازده گردیده است.
بیش از سی سال است این دستگاهها وارد بازار مصرف انبوه شده آمد اما هیچ تغییری در طراحی آنها صورت نگرفته است. ما با تغییرات مناسب به نتیجه بسیار جالبی رسیده‌ایم.

بهترین کار حذف یا کاهش شدید تولید پساب است، سفید، سیاه یا خاکستری.
ما تولید پساب را به یک هفتم کاهش داده‌ایم بدون آنکه کیفیت کاسته شود.

پساب به یک هفتم و مصرف برق به یک بیستم کاهش یافته.

تمامی آزمایشات فیزیکوشیمیایی و میکروبی توسط آزمایشگاه مورد اعتماد وزارت نیرو موجود است.
نتایج بسیار مطلوب است.

بسیار ساده امکان پذیر است

به نسبتی که قبلاً گفته شده با کاهش بسیار زیاد پساب و همچنین برق، مطمئنا در کاهش هزینه‌های خانوار موثر است.

نوآوری در این طرح بیشتر فلسفی و علمی است و نه تنها چیزی به سیستم اضافه نمی‌شود بلکه چندین قطعه حذف نیز می‌شود.
دستگاه بسیار ساده‌تر و کم استهلاک تر طراحی شده است.

تولید پساب کمتر و مصرف برق کمتر معادل ملاحظات زیست محیطی است.

بزرگترین طرح بازچرخانی فاضلاب شهری کشور به میزان ۳۶ میلیون متر مکعب در سال با عتباری بالغ بر ۸۰ هزار میلیارد ریال در شهر بندرعباس

از سال ها قبل با بررسی زمینه های مغفول مانده در استان و آنالیز فرصت های ارزشمندی که متاسفانه به دلیل عدم توجه به مشکلاتی مزمن تبدیل شده و افکار عمومی را به چالش می کشید، ایده شکل گیری شرکت یا سازمانی در ذهنم ترسیم شده بود که بر اساس آن با تامین منابع از محل مسئولیت اجتماعی صنایع و بنگاه های اقتصادی بزرگ و همچنین درآمدزایی از طریق ارزش آفرینی موقعیت های به ظاهر از دست رفته، بر مشکلاتی که رفع آن نیازمند اعتبار و امکاناتی فراتر از منابع دولتی است، تمرکز نماید.
لذا با دامنه دارشدن مشکل پساب فاضلاب بندرعباس که سلامت اجتماعی این شهر و محیط زیست بخش زیادی از خلیج فارس و سواحل آن را به شکل جدی تهدید می کرد، شخصا ایده خود را ابتدا نزد مسئولان ارشد استان (دکتر همتی استاندار وقت هرمزگان) و مدیران ارشد وزارت صمت (از جمله دکتر غریب پور رئیس سابق سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) طرح نموده و پس از جلب نظر این عزیزان با برگزاری جلسات رایزنی با دیگر تصمیم سازان دولتی و حکومتی، کارگروهی نیز برای ایجاد مکانیزم فعالیت عملیاتی چنین مجموعه ای راه اندازی کردم که خوشبختانه از بطن این تلاش و پیگیری مداوم شکل گیری «شرکت تامین و توسعه زیرساخت خلیج فارس» کلید خورد و پس از طی شدن مراحل قانونی و انتصاب اعضای هیئت مدیره، بنده نیز به عنوان اولین مدیرعامل این شرکت فعالیت رسمی خود را در راستای ” تبدیل چالش و تهدید زیست محیطی فاضلاب شهر بندرعباس به فرصت و ثروت آفرینی” آغاز نمودم.
سازوکار شرکت تامین و توسعه زیرساخت خلیج فارس یک ایده ابتکاری بود و تا قبل از این فعالیت چنین مجموعه هایی را در کشور، بجز یکی دو مورد آن هم با ماموریت های محدود، شاهد نبوده ایم، با وجود این در کمتر از دو ماه ساختار انسانی، اداری و اجرایی آن را به وجود آوردم و در بدو تاسیس، اولین ماموریت مهم و اضطراری خود یعنی طرح بزرگ ساماندهی فاضلاب شهر بندرعباس و انتقال پساب بازیافت شده آن به صنایع غرب بندرعباس را در اوج شیوع بیماری کرونا و در گرمای طاقت فرسا با قدرت آغاز نموده و با رفع تمام مشکلات حقوقی و فنی به جا مانده از قبل، وارد فاز اجرایی شدیم که به گواه مستندات و شهادت شهروندان و مسئولان اکنون با بیش از سه سال فعالیت به موفقیت های ارزشمندی همچون :
۱- اتمام عملیات ساختمانی احداث مخزن ۱۰ هزار متر مکعبی و ایستگاه پمپاژ پساب بازیافت شده ( فاز اول طرح )
۲- اتمام کامل فاز سوم طرح (تامین لوله و اجرای خط انتقال پساب تصفیه شده به طول ۲۲ کیلومتر و قطر ۹۰۰ میلیمتر به همراه اجرای کامل سیستم حفاظت کاتدی آن )
۳- اتمام عملیات احداث واحد های پیش تصفیه و مدول توسعه جدید تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس (فاز دوم طرح )
۴- اتمام عملیات بازسازی و راه اندازی ۲ تانک بیولوژیکی مدول ارتقاء (موجود) از ۴ تانک
۵- استاندارد سازی کلیه پارامترهای محیط زیستی پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس (فاز دوم طرح )
۶- اتمام عملیات ساختمانی احداث مخزن ۴۰ هزار متر مکعبی شبکه توزیع پساب در منطقه (فاز پنجم طرح)
۷- اتمام عملیات تهیه و نصب و راه اندازی اولین پایلوت ایرانی تجاری سازی تصفیه فاضلاب خام به روش بیوراکتور غشایی (MBR ) و شیرین سازی به روش اسمز معکوس (RO) به ظرفیت ۷۵ متر مکعب در شبانه روز و تامین آب مورد نیاز بچینگ و فضای سبز کارگاه از این طریق
دست یافته ایم.

این طرح بزرگ در ۶ فاز اصلی و ۲ فاز فرعی با پیشرفت فیزیکی ۷۳ درصد در دست اجرا می باشد.
خلاصه طرح : تصفیه فاضلاب شهر بندرعباس به میزان ۳۶ میلیون متر مکعب در سال ، شیرین سازی پساب فاضلاب مطابق استاندارد آب شرب و انتقال و توزیع پساب بازیافت شده به صنایع مستقر در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس به میزان ۳۱ میلیون متر مکعب در سال
اهداف طرح :
۱-کسب رضایتمندی وکیفیت بخشی به زندگی مردم شریف بندرعباس وافزایش اعتماد عمومی به دغدغه مندی دولت وحاکمیت
۲- رفع بزرگ ترین چالش محیط زیستی شهر بندرعباس
۳- سالم سازی اکوسیستم کرانه های خلیج فارس و جلو گیری از ورود سالانه ۳۶/۵ میلیون متر مکعب پساب فاضلاب بی کیفیت به دریا
۴- رفع چالشهای اجتماعی شهر بندرعباس بدلیل ورود فاضلاب به دریا و بوی نا مطبوع ناشی از آن
۵- احیاء صید و صیادی و بهبود گردشگری در نوار ساحلی
۶- تامین آب پایدار صنایع غرب هرمزگان به میزان ۳۱ میلیون متر مکعب در سال
۷- جلوگیری از ورود سالانه ۷۲ میلیون متر مکعب آب برگشتی از آبشیرین کن به دریا
۸- کمک به حفظ منابع آبهای سطحی و زیرزمینی استان هرمزگان
۹- اجرای جز ۱ بند (ب) و (ث) ماده ۳۹ بخش مدیریت مصرف و بهره وری آب ( به منظور اصلاح الگوی مصرف بهینه آب و ارتقای بهره وری)، قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران

۱- استفاده از روش اسمز معکوس در پروسه تصفیه فاضلاب شهر بندرعباس ( در جهت تامین آب مورد نیاز صنایع به میزان ۳۱ میلیون متر مکعب در سال ) مطابق استاندارد ۱۰۵۳ آب شرب ایران
۲- جلوگیری از ورود سالانه ۷۲ میلیون متر مکعب آب برگشتی از آبشیرین کن به دریا (بدلیل کاهش نیاز صنایع به شیرین سازی آب دریا)
۳- حمایت و تجاری سازی اولین پایلوت ایرانی تصفیه فاضلاب خام به روش بیوراکتور غشایی (MBR ) و شیرین سازی به روش اسمز معکوس (RO) به ظرفیت ۷۵ متر مکعب در شبانه روز در تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس و تامین آب مورد نیاز بچینگ و فضای سبز کارگاه از این طریق
۴- ایجاد سیستم A2O (حذف فسفات و نیترات) در تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس
۵- تغییر سیستم هوادهی تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس از حالت هوادهی سطحی به هوادهی عمقی (دفیوزری)

بازچرخانی (استفاده مجدد) از فاضلاب شهر بندرعباس به شرح ذیل :
۱- تصفیه اولیه شامل : واحدهای ماسه گیر،آشغالگیر، ۲ واحد دانه گیر، ۴ واحد تانک ته نشینی اولیه ، ۷ واحد تانک بی هوازی، ۷ واحد تانک انوکسیک ، ۷ واحد تانک هوادهی ، ۴ واحد تانک ته نشینی ثانویه ، ۴ واحدتانک تغلیظ لجن، ۵واحد هاضم بی هوازی ، ۴ دستگاه بلت فیلتر پرس (آبگیری لجن) ، ۱۰ واحد بستر کفاب ، ۱واحد گندزدایی
کیفیت خروجی : استاندارد تخلیه به آبهای سطحی و دریا
۲- تصفیه تکمیلی و شیرین سازی پساب شامل : ایستگاه پمپاژ پساب ، تانک متعادل ساز ، ۲ واحد کلاریفایر، چهار واحد DAF ،۱واحد دوال مدیا فیلتر،۱ واحد AOP ، یک واحد UF، یک واحد RO ، بستر کلسیت ، ۲ واحد تیکنر، ۲ واحد بکواش، یک واحد شیمیایی، سوله انبار و ساختمان ادمین
کیفیت خروجی: استاندارد ۱۰۵۳ آب شرب ایران
۳- حمایت و تجاری سازی اولین پایلوت ایرانی تصفیه فاضلاب خام به روش بیوراکتور غشایی (MBR ) و شیرین سازی به روش اسمز معکوس (RO) به ظرفیت ۷۵ متر مکعب در شبانه روز در تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس و تامین آب مورد نیاز بچینگ و فضای سبز کارگاه از این طریق

استفاده مجدد از فاضلاب شهر بندرعباس در صنایع مستقر در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به شرح ذیل :
۱- احداث مخزن ۱۰ هزار متر مکعبی، ایستگاه پمپاژ و ساختمانهای ترانس و برق : پیشرفت فیزیکی : ۱۰۰درصد
۲- بازسازی، ارتقاء، توسعه و بهره برداری تصفیه خانه و ایستگاه پمپاژ اصلی فاضلاب شهر بندرعباس . پیشرفت فیزیکی : ۸۴% ( در حال بهره برداری )
۳- احداث خط انتقال از ایستگاه پمپاژ به صنایع با لوله فولادی ST-52 (پوشش داخلی و خارجی FBE) به طول ۲۲ کیلومتر و قطر ۹۰۰ میلیمتر به همراه سیستم حفاظت کاتدی : پیشرفت فیزیکی : ۱۰۰ درصد
۴- احداث تاسیسات تصفیه تکمیلی و شیرین سازی پساب . پیشرفت فیزیکی : ۵۱ درصد
۵- احداث مخزن ذخیره در شمال سایت توسعه منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس به ظرفیت ۴۰ هزار متر مکعب : پیشرفت فیزیکی : ۱۰۰ درصد
۶- احداث شبکه توزیع پساب بازیافت شده از مخزن ۴۰ هزار متر مکعبی به صنایع مستقر در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس بصورت ثقلی : پیشرفت فیزیکی : ۸۴ درصد

استفاده از فاضلاب شهر بندرعباس به عنوان منابع نامتعارف استان . شامل ۳ عنصر نا متعارف :
۱- فاضلاب تولیدی شهر
۲- شوری بالا بدلیل ورود آب دریا به مناطقی از خطوط فاضلاب
۳- وجود ماسه بدلیل نفوذ ماسه از محدوده های فرسوده شبکه فاضلاب

شایان ذکر است در خصوص بند های ۲ و ۳ نیز ، این شرکت عهده دار تامین مالی اصلاح ، بازسازی و توسعه بافت های فرسوده و توسعه نیافته شبکه فاضلاب شهربندرعباس شده و در دست اجرا می باشد (فازهای فرعی ۷ و ۸ با پیشرفت فیزیکی به ترتیب ۵۷ و ۷۶ درصد)

کیفیت خروجی بخش تصفیه تکمیلی و شیرین سازی پساب فاضلاب شهر بندرعباس: استاندارد ۱۰۵۳ آب شرب ایران

۱- آب : جلوگیری از آلودگی نوار ساحلی دریای خلیج فارس (در اثر ورود پساب فاضلاب غیر استاندارد)
همزمان با شروع این طرح بزرگ ، عملیات بازسازی، ارتقاء، توسعه و بهره برداری تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس از اسفند ماه ۱۴۰۰ آغاز گردید .
پارامترهای کلیدی پساب در زمان تحویل تصفیه خانه به این سرمایه گذار : COD:720 ، BOD:395 ، کدورت : ۳۱۸
پارامترهای کلیدی پساب در حال حاضر : COD:52 ، BOD:20 ، کدورت : ۱۶
۲- هوا : جلوگیری از آلودگی هوا در اثر انتشار گازهای ناشی از فرایند های تصفیه فاضلاب
الف – اجرای واحد حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس
ب – در نطر گرفتن واحد CHP جهت تبدیل گاز متان حاصل از هضم لجن به برق با ظرفیت ۱ مگاوات)
۳- خاک : جلوگیری از آلودگی خاک در اثر دفع و دفن لجن آبگیری شده تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس
الف –طرح پایلوت تصفیه لجن به روش بستر نیزار ( در دست اقدام )
ب- تبدیل لجن آبگیری شده تصفیه خانه فاضلاب شهربندرعباس به کمپوست ( در مرحله اخذ مجوز و زمین )

استفاده از ظرفیت تشکل های کشاورزی در راستای ارتقا بهره وری آب و مدیریت دانش

با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد از منابع آب کشور در حوزه کشاورزی استفاده می گردد لذا بهره وری و استفاده صحیح از این آب که بالاترین میزان در تمامی بخش ها با اختلاف زیاد است می تواند در رشد و شکوفایی اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در بخش های کشاورزی و زنجیره تولید این بخش کمک شایانی داشته باشد. لذا در راستای این هدف و با رویکرد استفاده از ظرفیت و توانمندی خود تشکل های کشاورزی استان خراسان رضوی طرح خاتم که برگرفته از یک جریان سازی علمی و اجتماعی است توسط روابط عمومی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی طراحی و با کمک تشکل های کشاورزی استان به مرحله اجرا در آمد. هدف اصلی از این طرح نیز استفاده از دانش و نو آوری تشکل های کشاورزی دشت ها و به اشتراک گذاری آن با دیگر کشاورزان استان پهناور خراسان رضوی بود.

طرح خاتم یک طرح در حوزه اجتماعی – رسانه ای است با هدف ارتقا بهره وری آب پایه ریزی گردید که در آن با کمک نمایندگانی از تشکل های کشاورزی استان بالغ بر ۳۵ تشکل می باشند. افرادی با تجربه و با انگیزه و خلاق با دو هدف انتخاب گردیدند: اول افرادی که بتوانند یک فضای گفتمان سازی و خرد جمعی در بین کشاورزان منطقه راه بیندازند و دوم فردی باشد که با داشتن قدرت قلم بتواند علاوه بر تولید اخبار و محتوا در خصوص روش های بهره ور در آب کشاورزی در منطقه متبوعش، توانمندی انتقال آن را به دیگر شهرستان ها، دشت ها و تشکل های کشاورزی استان داشته باشد.

یکی از مواردی که می تواند بسیار به پیشرفت و تعالی در یک مجموعه کمک نماید استفاده از تجارب مشابه و دیگر افراد می باشد. در طرح خاتم اساس بر استفاده و آبیاری با شیوه های جدید و بهره وری در مصرف آب در حوزه کشاورزی بوده چرا که در حال حاضر ۸۷ درصد از منابع آب استان خراسان رضوی در بخش کشاورزی مصرف می گردد. لذا اگر یک طرح موفق در بخش آبیاری در یک شهرستان در بخش کشاورزی استفاده گردید بهترین مسیر برای انتقال این دانش به دیگر مناطق استان حتی کشور طرح خاتم همان خبرنگاران افتخاری مردمی تشکل های کشاورزی می باشد. یکی از مواردی که طرح خاتم باعث گردید در میزان مصرف و برداشت از منابع آب زیرزمینی مدیریت اعمال گردد استفاده از کنتورهای هوشمند و به روز آوری آن بود همچنین مانیتورینگ چاه های کشاورزی در تعدادی از شهرستان ها از نتایج طرح خاتم که به اشتراک گذاری تجارب و دستاوردهای طرح های حوزه بهره وری آب بود از دیگر ثمرات طرح خاتم که طرحی ابتکاری برای اولین بار در کشور است می باشد.

استان خراسان رضوی

در عصر کنونی که به عنوان دوران ارتباطات نامگذاری گردیده، یکی از عواملی که باعث رشد، شکوفایی و پیشرفت در حوزه های مختلف می گردد استفاده از تجارب و دستاوردهای دیگران است، طرح خاتم نیز با این هدف یعنی مدیریت دانش و استفاده دیگر کشاورزان از تجارب تشکل های کشاورزی که در بخش استفاده از منابع آب کارهای شاخصی در راستای بهره وری انجام داده اند طراحی و اجرا گردید. تشکیل بانک اطلاعاتی خبرنگاران خاتم و تشکیل بانک ایده برای استفاده همه کشاورزان از دیگر دستاوردهای این طرح بوده است.

قطره های امید

قطره های امید نام یک بسته آموزشی برای نوجوانان و جوانان است که شامل یک کتاب داستانی، مجموعه پادکست و نمایش صحنه ای است. این مجموعه فرهنگی در اقدامی ابتکاری در سال ۱۴۰۳ با هدف آموزش به مخاطبان و مدیریت اضافه برداشت ها از منابع آب به ویژه در بخش کشاورزی تدوین شد. ایده محوری، محتوای آموزشی و تصویرسازی این کتاب برای نخستین بار با بهره گیری از امکانات هوش مصنوعی انجام شده است. در این مجموعه آموزشی مخاطبان با چالش های ناشی از برداشت اضافه از آبخوان های استان و الفبای راهبرد مشارکت را می آموزند.

در گام نخست مجموعه آموزشی قطره های امید، یک کتاب داستان با همین عنوان تدوین و در کتابخانه ملی به ثبت رسیده است. این کتاب هم اکنون در مرحله سفارش چاپ است. در تدوین محتوای این کتاب تلاش شده تا حد امکان از اشاره مستقیم به موضوع محوری آب خودداری شود تا مخاطب در خلال مطالعه یک داستان مهیج و جذاب بتواند مفاهیم نجات آب را فرا بگیرد. کتاب در ۸ فصل تدوین شده که هر فصل آن نیز از زبان یکی از شخصیت های داستان روایت می شود. همزمان با چاپ کتاب، تبدیل این محتوای متنی به مجموعه پادکست ۸ قسمتی نیز در حال انجام است و در تابستان ۱۴۰۴ منتشر خواهد شد. علاوه بر این با برنامه ریزی صورت گرفته با کانون پرورش فکری کوک و نوجوان استان خراسان رضوی، داستان این کتاب تبدیل به یک نمایش صحنه ای می شود که در مدارس، کانون ها، فرهنگسراها و مراسم های شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی به اجرا درخواهد آمد. سناریوی این نمایش تدوین شده و در حال انتخاب بازیگر است.
پیش بینی می شود از محتوای آموزشی این کتاب به عنوان سوژه برگزاری مسابقه های متنوعی در طرح داناب برای دانش آموزان متوسطه اول و دوم استفاده شود.
انتشار و اکران این مجموعه آموزشی که با کمک فناوری و روش های نوین تدوین شده می تواند باعث ارتقای سواد آبی و فرهنگ مصرف بهینه آب در بخش های مختلف به ویژه کشاورزی شود.

از طریق ارتقای سواد آبی برای گروه سنی نوجوان و جوان و تاثیرگذاری بر خانواده های ایشان به ویژه در جامعه روستایی موجب کاهش تخلفات آبی و کاهش اضافه برداشت ها از چاه های دارای پروانه خواهد شد.

استان خراسان رضوی

استفاده از هوش مصنوعی در تولید محتوا، استفاده از روش قصه گویی برای انتقال محتوا و همچنین بهره مندی از روش بازی وارسازی در اجرای مسابقه های میدانی برای مخاطبان